Μπορεί ο πόλεμος στην Ουκρανία να συνεχίζεται και μια έκρηξη να σημειώθηκε στα 500 μέτρα από την ελληνική αποστολή κατά την πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Οδησσό, αλλά τα σχέδια για την ανοικοδόμηση της χώρας δρομολογούνται ήδη και κάποιες ελληνικές επιχειρήσεις φιλοδοξούν να συμμετάσχουν σ’ αυτήν.

Αλλωστε, υπάρχει και κίνητρο: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε χρηματοδοτική διευκόλυνση 50 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 33 δισ. ευρώ θα είναι δάνεια και 17 δισ. ευρώ θα είναι επιχορηγήσεις. Και ναι μεν οι μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις αναμένεται να κυριαρχήσουν, αλλά οι εκτιμήσεις αρμόδιων παραγόντων της ελληνικής διπλωματίας αναφέρουν ότι η άντληση ποσού της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ από τη συγκεκριμένη διευκόλυνση εκ μέρους ελληνικών επιχειρήσεων είναι ένας θεμιτός στόχος.

Η Ελλάδα είναι άλλωστε σταθερά στο πλευρό της Ουκρανίας όλα αυτά τα χρόνια του πολέμου κι αυτό αποτελεί ίσως ένα πολιτικό διαβατήριο που θα βοηθήσει τους ενδιαφερόμενους.

Εργο-μαμούθ

Η συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων σε συνέδριο που οργανώθηκε τον περασμένο μήνα από το υπουργείο Εξωτερικών και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας φανέρωσε αυτό το ενδιαφέρον, προκαλώντας μάλιστα και κάποια έκπληξη σε όσους δεν παρακολουθούν τις σχετικές διεργασίες από κοντά. Μεγάλες επιχειρήσεις, όπως ο όμιλος Μυτιληναίου, ήταν παρούσες, κάποιες όπως η Βιοχάλκο προσήλθαν με συγκεκριμένες ερωτήσεις, δείχνοντας ότι προετοιμάζονται και για το μεγαλύτερο, όπως λέγεται, μεταπολεμικό αναπτυξιακό έργο της Ευρώπης. Εκπρόσωποι της Τράπεζας Πειραιώς και του ομίλου Σαράντη ήταν μεταξύ των ομιλητών στο συνέδριο. Η Printec Group, που κατασκευάζει ΑΤΜ στην Ουκρανία, δήλωσε ότι δεν έφυγε ποτέ από εκεί λόγω του πολέμου και φυσικά φιλοδοξεί να συνεχίσει την παρουσία της. Η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγισε πρόσφατα ότι το κόστος της ανοικοδόμησης, με βάση τα δεδομένα του τέλους του 2023, θα ανέλθει σε 486 δισ. δολάρια για τα επόμενα 10 χρόνια και οι αναλυτές θεωρούν ότι το ποσό είναι υποτιμημένο και μπορεί να φτάσει και σε διπλάσιο ύψος.

Η Ελλάδα είναι σταθερά στο πλευρό της Ουκρανίας κι αυτό αποτελεί ίσως ένα πολιτικό διαβατήριο που θα βοηθήσει τους ενδιαφερόμενους.

Την όλη προσπάθεια συντονίζει από πλευράς του κράτους ο πρέσβης ε.τ. Σπύρος Λαμπρίδης, που έχει οριστεί ως ειδικός απεσταλμένος της Ελλάδας για την Ουκρανία. Ο κ. Λαμπρίδης θεωρεί ότι οι ενδιαφερόμενες εταιρείες πρέπει να σπεύσουν να πάρουν θέση, ανεξαρτήτως της εξέλιξης του πολέμου. «Σε κάθε περίπτωση», σημειώνει, «μετά το καλοκαίρι, πολλές μεγάλες εταιρείες θα αρχίσουν να δουλεύουν στην Ουκρανία. Μέσα στο 2025 εκτιμώ ότι θα υπάρξει επενδυτικός οργασμός. Αν οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν ξεκινήσουν τους σχεδιασμούς τους μαζί με τους Ουκρανούς από τώρα, αργότερα θα είναι ίσως αργά». Σημειώνεται ότι χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η γειτονική της Ουκρανίας, Πολωνία είναι ήδη παρούσες εκεί.

Πού εστιάζουν

Οπως λέει ο κ. Λαμπρίδης στην «Κ», η περιοχή στην οποία αναμένεται να επικεντρωθεί το ελληνικό επενδυτικό ενδιαφέρον είναι αυτή της Οδησσού, ενώ οι κλάδοι που έχουν τις ισχυρότερες προοπτικές είναι αυτοί της ενέργειας, των κατασκευών, της τεχνολογίας και των συμβούλων επιχειρήσεων. Οι τελευταίες έχουν αποκτήσει εμπειρία λόγω της δραστηριοποίησής τους στην ευρωπαϊκή ενσωμάτωση της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, εξηγεί.

Πράγματι, ο Γεώργιος Ντούλης της Εδαφομηχανικής και γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Ελληνικών Εταιρειών-Γραφείων Μελετών και Συμβούλων επιχειρήσεων σημειώνει, μιλώντας στην «Κ», ότι υπάρχει ενδιαφέρον, κυρίως για υπηρεσίες συμβούλων σε έργα υποδομής και ανάπτυξης, ενώ βοηθάει ίσως η εμπειρία των ελληνικών εταιρειών του κλάδου στην Ανατολική Ευρώπη. Ωστόσο προβλέπει ότι ο ανταγωνισμός με τα μεγαθήρια Ευρώπης και Αμερικής θα είναι σκληρός. Εκτιμά ότι οι υπηρεσίες συμβούλων θα ανατεθούν –για να κερδηθεί χρόνος– από κοινού με τις κατασκευές, κάτι που σημαίνει ότι μεγάλοι, διεθνείς κατασκευαστικοί όμιλοι θα είναι αυτοί που θα κυριαρχήσουν. Αλλωστε ήδη η Ουκρανία υπέγραψε συμφωνία με τον αμερικανικό οργανισμό FIDIC, δίνοντας κατά κάποιον τρόπο προτεραιότητα στα αμερικανικά πρότυπα των μεγάλων εταιρειών. Οι ελληνικές εταιρείες συμβούλων, σύμφωνα με τον ίδιο, πρέπει να προσεγγίσουν τους διεθνείς κατασκευαστικούς ομίλους ή να συνεργαστούν με ξένες εταιρείες συμβούλων για να διεκδικήσουν ένα κομμάτι της πίτας. Εκφράζει την ελπίδα να λάβει μέτρα και η Κομισιόν, ώστε να μπορέσουν και οι μικρότερες επιχειρήσεις να συμμετάσχουν.

Ενέργεια

Ο τομέας της ενέργειας εμφανίζει, σύμφωνα με τον κ. Λαμπρίδη, σημαντική προοπτική, καθώς υπάρχει ήδη σύνδεση των δύο χωρών με τον αγωγό φυσικού αερίου που καταλήγει στην Αλεξανδρούπολη από τα σύνορα σχεδόν της Ουκρανίας, στη Μολδαβία. «Υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για μια πραγματική, εποικοδομητική και κερδοφόρα συνεργασία με ουκρανικούς φορείς μόλις λίγο τα πράγματα ηρεμήσουν», σημειώνει.

Στις ενδιαφερόμενες εταιρείες, κατόπιν πρωτοβουλίας του υπουργείου Εξωτερικών, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων κάνει ενημέρωση σχετικά με την ασφάλιση που η ίδια μπορεί να παρέχει και η οποία είναι προϋπόθεση για την πρόσβαση στα κοινοτικά κονδύλια.

Τα επόμενα βήματα προβλέπουν ότι η Κομισιόν θα απευθυνθεί στην Ουκρανία, προκειμένου η τελευταία να της υποδείξει τις ανάγκες της, καθώς ο πόλεμος θα οδεύει, με όποιον τρόπο, στο τέλος του. «Στο σημείο αυτό, θα είναι κρίσιμο να μη χάσουμε το τρένο», καταλήγει ο κ. Λαμπρίδης.