Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης

Η ΔΟΕ λέει ότι η διοργάνωση των Αγώνων δεν χρειάζεται πλέον να είναι ένας ακριβός εφιάλτης για τις διοργανώτριες πόλεις και πιστεύει οτι μπορεί να νικήσει τους haters.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Για δεκαετίες, η κορυφαία αθλητική διοργάνωση του κόσμου ήταν βυθισμένη σε διαμάχες σχετικά με την εξάντληση των δημόσιων οικονομικών πόρων, αφήνοντας πίσω  αχρησιμοποίητους χώρους και παρέχοντας στους κατοίκους λίγα οφέλη, πολλές αναταραχές και παρεμβατική επιτήρηση. Τώρα, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) εκτιμά ότι έχει βρει τη λύση.

«Δεν θα πρέπει μια πόλη ή περιοχή να προσαρμοζεται στους Αγώνες. Οι Αγώνες πρέπει να προσαρμοστούν σε μια πόλη και περιοχή», δήλωσε ο Christophe Dubi, εκτελεστικός διευθυντής των Ολυμπιακών Αγώνων, σε συνέντευξή του στα κεντρικά γραφεία της ΔΟΕ στις όχθες της λίμνης της Γενεύης.

Για μεγάλο μέρος αυτού του αιώνα, οι πιθανοί οικοδεσπότες εξέτασαν την προοπτική των Ολυμπιακών Αγώνων, είδαν το αυξανόμενο κόστος τους και είπαν: Ευχαριστώ, αλλά όχι ευχαριστώ. Σε μέρη όπως το Κάλγκαρι, το Ίνσμπρουκ και το Αμβούργο, τα δημόσια δημοψηφίσματα απέτρεψαν τα σχέδια φιλοξενίας των Αγώνων.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Αντιμετωπίζοντας έλλειψη υποψηφίων πόλεων, η ΔΟΕ δεν προβληματίστηκε για πολύ προτού αναθέσει τους Αγωνες με μία κίνηση στο Παρίσι για το 2024, το Λος Άντζελες το 2028 και στη συνεχεια στο Μπρίσμπεϊν για το 2032.

Ο Dubi λέει ότι όλα έχουν αλλάξει – χάρη στη ΔΟΕ που επιβάλλει πλέον λιγότερο αυστηρές απαιτήσεις στις πιθανές πόλεις υποδοχής, προσπαθώντας να επαναχρησιμοποιήσει τους υπάρχοντες χώρους για εκδηλώσεις αντί να σπαταλήσει δισεκατομμύρια σε μεγαλοπρεπείς νέες αρένες. Το Παρίσι, με τις ως επί το πλείστον προϋπάρχουσες εγκαταστάσεις του στο κέντρο της πόλης, είναι μια δοκιμαστική περίπτωση που θα μπορούσε να θωρακίσει το μέλλον των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων για δεκαετίες.

«Αυτή η αγορά έχει πλέον κάνει στροφή 180 μοίρες», λεει ο Dubi. «Μπορούμε να απονείμουμε τους Αγώνες μέχρι το 2042 – εύκολα». Αρπάζοντας το τηλέφωνό του, δειχνει ένα μήνυμα: «Μόλις έλαβα αυτό από τον δήμαρχο του Ρίο», λεει: «Δώστε μου πίσω τους Αγώνες. Είναι το καλύτερο πράγμα που είχαμε ποτέ».

Τα τελευταία 20 χρόνια, οι Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν εγκλωβιστεί σε ένα φαύλο κύκλο διαμάχης – κυρίως από δική τους ευθύνη. Για κάθε ζενίθ όπως η θεαματική πολιτιστική επιτυχία στο Λονδίνο το 2012, υπήρχε ένα συντριπτικό σκάνδαλο όπως το τεράστιο πρόγραμμα ντόπινγκ της Ρωσίας στις Χειμερινούς Αγώνες του Σότσι το 2014.

«Η ΔΟΕ είναι γεμάτη από πρίγκιπες και σεΐχηδες και βαρόνους και ανθρώπους που δεν έχουν στο μυαλό τους τα καλύτερα συμφέροντα της ανθρωπότητας. Οργανώνουν αυτούς τους Αγώνες και τοποθετούν ως υπεύθυνους ανθρώπους, οι οποίοι θα ακολουθήσουν τις οδηγίες τους ανάλογα», λεει ο Eric Sheehan, διοργανωτής με την ομάδα anti-Games NOlympics LA, σε βίντεο – συνέντευξη από το σπίτι του στην Καλιφόρνια.

Μια έρευνα φέτος από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης δείχνει ότι οι Αγωνες του 2024 θα κοστίσουν στο Παρίσι περίπου 8,7 δις δολ, σε σύγκριση με τα 13,7 δις των Αγώνων του Τόκιο 2021 (κατα την διάρκεια της Πανδημίας) και το αστρονομικό ποσό των 23,6 δις δολ του Ρίο 2016, που ανάγκασε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Βραζιλίας να παράσχει στην πόλη δάνειο διάσωσης 900 εκ δολ.

Ένας εκπρόσωπος από το Παρίσι 2024 είπε ότι η οργανωτική επιτροπή «διαψεύδει πλήρως» τους υπολογισμούς της μελέτης της Οξφόρδης. Ο εκπρόσωπος πρόσθεσε ότι «η πιο ρεαλιστική δυνατή σύγκριση» των προβλεπόμενων και των τελικών προϋπολογισμών «θα έδειχνε υπερβαση 27%, η οποία είναι σύμφωνη με τον ρυθμό πληθωρισμού την ίδια χρονική περίοδο».

«Το Ρίο που φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες για πρώτη φορά έφερε περισσότερα μειονεκτήματα παρά πλεονεκτήματα στην πόλη», δήλωσε η Theresa Williamson, πολεοδόμος και εκτελεστική διευθύντρια της Catalytic Communities, μιας οργάνωσης υπεράσπισης των κοινοτήτων των φαβελλών. «Οι λίγοι έλεγχοι και ισορροπίες που είχαμε παραμερίστηκαν. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δημιούργησαν μια χύτρα ταχύτητας για κερδοσκοπία και εκτοπισμό – με 80.000 ανθρώπους χαμηλού εισοδήματος που εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους και απωθήθηκαν στα περίχωρα της πόλης – και πρόχειρα σχεδιασμένες υποδομές που δημιουργηθηκαν αλλά δεν τα πήγαν καλά».

Η κορυφαία ομάδα της ΔΟΕ είναι κατηγορηματική ότι έχει αντιμετωπίσει τις κριτικές και παραδέχτηκε ότι οι υπερβάσεις κόστους στην Αθήνα το 2004 (που συνέβαλαν στην ώθηση της Ελλάδας στην οικονομική καταστροφή το 2008), ήταν «καταστροφικές» και «σοκαριστικές».

Στη Λωζάνη ο Dubi, συζήτησε τις μεγάλες αλλαγές που οδήγησαν – όπως θεωρεί – σε ανανεωμένο ενδιαφέρον για τη φιλοξενία των Αγωνων. «Αν δεν είχαμε αντιμετωπίσει αυτές τις θεμελιώδεις απαιτήσεις που το έκαναν μη ελκυστικό πρότζεκτ, δεν θα είχαμε κανέναν υποψήφιο μετά το 2015, πρόθυμο να φιλοξενήσει τους Αγωνες», δήλωσε.

Ως παράδειγμα της προθυμίας της ΔΟΕ να προσαρμοστεί, ο Dubi ανέφερε την ανάθεση των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2026 στην πόλη του Μιλάνου και στο ορεινό θέρετρο Cortina d’Ampezzo, σε απόσταση πέντε ωρών οδικώς. «Δεν περίμεναν ποτέ ότι θα μετακινούμασταν από μια πόλη σε δύο περιοχές», είπε.

«Εναπόκειται πραγματικά σε εμάς να προσαρμοστούμε στα δεδομένα του οικοδεσπότη για να κατανοήσουμε τις δικές τους ευκαιρίες και προκλήσεις και τι μπορούν να κάνουν οι Αγώνες για αυτούς αντί για το αντίστροφο», πρόσθεσε η Marie Sallois, διευθύντρια εταιρικής και βιώσιμης ανάπτυξης της ΔΟΕ. «Έτσι αυτό άλλαξε εντελώς το αφηγημα της συζήτησης».

Όμως η φιλοδοξία της ΔΟΕ να κάνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες και πάλι φθηνούς δεν έχει πείσει τους πάντες.  «Έχουν μεγάλα σχέδια και πολλές μεγάλες ανακοινώσεις δημοσίων σχέσεων για το πώς είναι βιώσιμοι οι Αγωνες. Αλλά όταν μιλάς σε πραγματικές κοινότητες και μέλη της κοινότητας για το τι κάνουν, δεν ενυπωσιάζεσαι», είπε ο Sheehan, ένας παθιασμένος και εύγλωττος ομιλητής σχετικά με τα μειονεκτήματα της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων.

Το Λος Άντζελες, είπε ο Sheehan, κατασκευασε μέγα – χώρους όπως το SoFi Stadium με στόχο να δελεάσει εκδηλώσεις όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες και το Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA (το οποίο θα φιλοξενήσει η πόλη το 2026), καθιστώντας το ιδανικό της διοργάνωσης Ολυμπιακών Αγώνων «χωρίς κατασκευή», ενα ψέμα.

Οι αρχές της πόλης του Λος Άντζελες κατηγορούνται για στρατιωτικοποίηση της αστυνομίας και εκδίωξη των αστέγων στην προσπάθεια να να καθαρίσουν την πόλη πριν από τα μεγάλα γεγονότα. Το Παρίσι έχει επίσης κατηγορηθεί ότι απάλλαξε την πόλη από «όλα όσα δεν χωρούν στην καρτ ποστάλ εκδοχή της πόλης», ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του φετινού καλοκαιριού.

«Το πρόβλημα είναι ότι το θέμα των Ολυμπιακών Αγώνων δεν είναι να γιορτάζουν τον αθλητισμό, αλλά να επιτρέπουν σε ισχυρούς ανθρώπους να πραγματοποιούν μεγάλα έργα και σε ισχυρές εταιρείες να βγάζουν πολλά χρήματα», πρόσθεσε ο Sheehan. Μερικοί  πανεπιστημιακοι που παρακολουθούν στενά την οικονομία των Ολυμπιακών Αγώνων είναι επίσης δύσπιστοι.

«Το κόστος και οι υπερβάσεις κόστους παραμένουν υψηλά. Η έρευνα έδειξε επίσης ότι οι Αγώνες έχουν γίνει λιγότερο βιώσιμοι. Το αν οι μεταρρυθμίσεις της ΔΟΕ που βρίσκονται σε εξέλιξη θα επιτύχουν τον στόχο να κάνουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες πιο ελκυστικούς για τους πιθανούς οικοδεσπότες μένει να φανεί», δήλωσε ο Alexander Budzier, από το Saïd Business School του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που συνέγραψε την πρόσφατη μελέτη.

Ακόμη και αν η επαναχρησιμοποίηση της υποδομής οδηγεί σε «ελαφρα μείωση του κόστους», θα σημαίνει περιορισμό των Ολυμπιακών Αγώνων – σύμβολο της διεθνούς ενότητας – σε μια μερίδα πλούσιων (κυρίως) χωρών.

«Είναι απίθανο να σκεφτεί κανείς τη φιλοξενία των Αγώνων από πόλη χωρις υπάρχουσα υποδομή», είπε ο Budzier. «Και αν δούμε τους μελλοντικούς οικοδεσπότες, είναι όλοι από πλούσιες χώρες. Αμφιβάλλω ότι θα δούμε μια αναδυόμενη οικονομία να παίρνει τους Αγωνες σύντομα», συμπλήρωσε.

Ερωτηθείς εάν η ΔΟΕ θα ήθελε οι πρόσφατοι οικοδεσπότες – συμπεριλαμβανομένου του Λονδίνου, του Παρισιού και του Σίδνεϊ, που έχουν ήδη την υποδομες – να είναι μεταξύ των διεκδικητών για το 2042 και το 2046, ο Dubi απάντησε: «Σωστό».

«Τους φιλοξενήσαμε τελευταία φορά πριν από 100 χρόνια. Πιθανοτατα δεν θα περιμένουμε τόσο πολύ την επόμενη φορά», δήλωσε στο POLITICO ο CEO του Paris 2024, Étienne Thobois, ένα απόγευμα στο Esplanade des Invalides, ένα χλοοτάπητα  στο κέντρο του Παρισιού που θα φιλοξενήσει εκδηλώσεις τοξοβολίας αυτό το καλοκαίρι. «Αλλά αυτή τη στιγμή, είμαστε συγκεντρωμένοι στη γραμμή του τερματισμού για την παράδοση αυτών των Αγώνων».

Πηγή: POLITICO