Τις ραγδαίες εξελίξεις που δρομολογεί το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου για το σύνολο των κομμάτων αναλύει στο Liberal ο γνωστός πολιτικός αναλυτής Ανδρέας Δρυμιώτης. Για τη Νέα Δημοκρατία, εκτιμά πως το αποτέλεσμα συνιστά μια «κίτρινη κάρτα», που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με αλλαγές στο επίπεδο της κυβέρνησης, με τον ίδιο να τάσσεται υπέρ ενός ανασχηματισμού. Ωστόσο, ο Α. Δρυμιώτης εκτιμά πως η κυβέρνηση του Κυρ. Μητσοτάκη δεν θα προχωρήσει σε μια πιο δεξιότερη στροφή σε ό,τι αφορά την πολιτική της.

Παράλληλα, ο γνωστός πολιτικός αναλυτής βλέπει να εντείνονται τα φαινόμενα εσωστρέφειας τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ όσο και στο ΠΑΣΟΚ, αφού κανένα από τα δύο κόμματα δεν κατόρθωσε να πιάσει το στόχο που είχε θέσει ως προς το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών.

Σε ό,τι αφορά δε την αποχή, τη χαρακτήρισε απότοκο της κόπωσης των ψηφοφόρων από τις αλλεπάλληλες εκλογικές διαδικασίες, ενώ παρουσιάζει – σε απόλυτους αριθμούς – και μια ενδεικτική εικόνα για το πόσοι πραγματικά απείχαν από τις φετινές ευρωεκλογές σε σύγκριση με το 2019.

Κύριε Δρυμιώτη, βρισκόμαστε δύο εικοσιτετράωρα μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 9^ης Ιουνίου και θα ήθελα να σας ρωτήσω ποια είναι τα βασικά μηνύματα της κάλπης κατά την άποψή σας;

Σαν ένα πρώτο γενικό συμπέρασμα, θα πρέπει να τονίσουμε πως όλα τα κόμματα απέτυχαν να πιάσουν τους στόχους τους. Τόσο η Νέα Δημοκρατία που είχε βάλει τον πήχη στο 33,1%, όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ που ήθελε ένα ποσοστό από 20% και πάνω, όσο και το ΠΑΣΟΚ που είχε θέσει ως στόχο τη δεύτερη θέση.

Άρα, από αυτή τη σκοπιά, είναι ξεκάθαρο πως όλοι έχασαν τους στόχους τους. Κανείς δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένος μετά από ένα τέτοιο εκλογικό αποτέλεσμα και αυτό είναι, πιστεύω, το πραγματικό μήνυμα που ήθελε να στείλει ο ελληνικός λαός.

Δεύτερον – και αυτό είναι το πιο σημαντικό για όλα – είναι ότι ο κόσμος δεν έστειλε μόνο ένα μήνυμα παρατήρησης προς την κυβέρνηση, αλλά έδειξε ότι δεν προτιμάει κάποιον άλλο ως κυβερνήτη του. Νομίζω ότι αυτό είναι το πραγματικό μήνυμα της κάλπης. Για να το συνοψίσουμε, το πιο σημαντικό μήνυμα ήταν ότι “κύριοι, στον μεν πρώτο που με κυβερνά [τη Νέα Δημοκρατία] του σηκώνω κίτρινη κάρτα – και αυτό έτσι πρέπει να εκληφθεί – στους δε υπόλοιπους [τα κόμματα της μείζονος και ελάσσονος αντιπολίτευσης] ότι δεν μου προσφέρετε εναλλακτική λύση διακυβέρνησης”».

Πώς αξιολογείτε το αποτέλεσμα για τη Νέα Δημοκρατία; Κατά τη γνώμη σας πρέπει να κάνει μια πιο δεξιά στροφή σε ό,τι αφορά την πολιτική της και επίσης αν θεωρείτε πως θα δώσει λύση ένας ενδεχόμενος ανασχηματισμός της κυβέρνησης;

Προσωπική μου άποψη είναι ότι η Νέα Δημοκρατία δεν θα προχωρήσει σ’ αυτή τη δεξιά στροφή. Είναι σαφές πως ένα μεγάλο μέρος των συντηρητικών ψηφοφόρων της ΝΔ ψήφισε Ελληνική Λύση, Νίκη και Φωνή Λογικής, γιατί απλούστατα δεν μπορούσε να ψηφίσει τίποτε άλλο. Δεν μπορούσε, για παράδειγμα, να πάει το χέρι του να ψηφίσει ΠΑΣΟΚ ή ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι αυτονόητο.

Από εκεί προέρχεται και η άνοδος αυτών των κομμάτων. Η Λατινοπούλου είναι, κατά την άποψή μου, μια μεγάλη έκπληξη, καθώς μόνη της έλαβε αυτό το ποσοστό του 3,04%. Συνεπώς, θεωρώ πως θα είναι λάθος για τη ΝΔ να στραφεί προς τα δεξιά της σε επίπεδο πολιτικής. Αντιθέτως, πιστεύω ότι θα πρέπει να λάβει το μήνυμα αυτό ως μια παρατήρηση από την πλευρά των πολιτών. Ούτως ή άλλως, η κυβέρνηση τις δύσκολες αποφάσεις, τις έχει ήδη πάρει ως προς τη δεξιά πλευρά της. Σε κάθε περίπτωση, η συντηρητική πλευρά της Νέας Δημοκρατίας ενοχλήθηκε ιδιαίτερα από το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών.

Σε ό,τι αφορά, τώρα, αυτό που με ρωτήσατε για το εάν συνιστά λύση ένας ενδεχόμενος ανασχηματισμός, σας απαντώ «ναι», είναι όντως μια λύση στην παρούσα φάση.

Πώς διαμορφώνεται η επόμενη ημέρα για τα κόμματα ΠΑΣΟΚ, καθώς ο Νίκος Ανδρουλάκης φαίνεται να δέχεται σφοδρές εσωκομματικές επικρίσεις μετά την τρίτη θέση στις ευρωεκλογές;

Το ΠΑΣΟΚ, παρά το γεγονός ότι εμφανίζεται από τις εκλογές του Μαΐου του 2019 να λαμβάνει ποσοστό 7,72% και στις ευρωεκλογές του 2024 να καταλαμβάνει ποσοστό 12,79%, η πραγματική του αύξηση ήταν πολύ μικρή.

Μπορεί σε επίπεδο ποσοστών η διαφορά να φαίνεται μεγάλη, αλλά οι αριθμοί δείχνουν μια διαφορετική εικόνα: Συγκεκριμένα, το ΠΑΣΟΚ είχε λάβει 436.000 ψήφους το 2019 και στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου έλαβε 508.000 ψήφους, δηλαδή μόλις 72.000 ψήφους παραπάνω.

Λόγω της μεγάλης αποχής αυτή η αύξηση φαίνεται αρκετά μεγάλη, αλλά με βάση τα στατιστικά δεδομένα δεν συνιστά κάτι τέτοιο. Δηλαδή, δεν κατάφερε να διπλασιάσει το ποσοστό του.

Ουσιαστικά, οι εσωκομματικές αντιδράσεις οφείλονται στο γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ ήθελε οπωσδήποτε να καταλάβει τη δεύτερη θέση στις ευρωεκλογές και δεν την πήρε. Υπήρχε και από πριν αμφισβήτηση στο πρόσωπο του Νίκου Ανδρουλάκη, τώρα πλέον μετρήθηκε και ποσοτικά.

Προσέξτε ιδιαίτερα αυτό: Η αμφισβήτηση έγκειται στο ότι ενώ το ΠΑΣΟΚ είχε μια ιδιαίτερη δυναμική σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, για να καταστεί αξιωματική αντιπολίτευση, με τη στάση που επέμεινε να κρατήσει ο Ν. Ανδρουλάκης, ουσιαστικά απομάκρυνε το κόμμα από την προοπτική της δεύτερης θέσης. Αντίθετα, ο Στ. Κασσελάκης έδειξε ότι ήρθε για να μείνει για τα επόμενα τουλάχιστον τρία χρόνια.

Μιας και αναφερθήκατε στον Στ. Κασσελάκη, πώς αξιολογείτε τα χαμηλά ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές;

Προφανώς και ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και το ΠΑΣΟΚ, θα έρθει αντιμέτωπο με ζητήματα εσωστρέφειας, καθώς ούτε και το κόμμα του κ. Κασσελάκη κατόρθωσε να πιάσει το στόχο του. Αυτοί δικαιολογούνται ως προς το αποτέλεσμα κάνοντας αναφορά στη «διπλή διάσπαση». Μόνο που αυτή η διπλή διάσπαση δεν επέφερε κάποια αξιόλογη μεταβολή. Ενδεικτικά, το ποσοστό που συγκέντρωσε η Νέα Αριστερά ήταν 2,45% – δεν πρόκειται για κάποιο σημαντικό ποσοστό. Ο δε «Κόσμος» έλαβε ποσοστό 0,8%. Αυτά τα ποσοστά, αν τα άθροιζε κανείς στο ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ζήτημα αν θα έφτανε σε ποσοστό το 18%.

Συνεπώς, κανείς δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένος ούτε και στον ΣΥΡΙΖΑ.

Πού οφείλεται αυτό το πρωτοφανές ποσοστό αποχής;

Λέμε, συχνά, σε ό,τι αφορά τη στατιστική, ότι καθένας μας ξεχωριστά μπορεί να κάνει λάθος αλλά όλοι μαζί μπορούμε να κάνουμε το σωστό. Για να καταλάβετε αυτό που σας λέω, σας αναφέρω ως παράδειγμα ένα πείραμα: Σε ένα πολύ μεγάλο δοχείο επιστήμονες έβαλαν χιλιάδες μικρά μπαλάκια. Ρώτησαν χιλιάδες ανθρώπους, ωστόσο κανείς δεν μπόρεσε να βρει τον ακριβή αριθμό. Ωστόσο, όταν οι επιστήμονες άθροισαν όλες τις απαντήσεις και έδωσαν το μέσο όρο, το αποτέλεσμα βρισκόταν πολύ κοντά στην πραγματικότητα. Αυτό καταδεικνύει ότι ο καθένας μας ξεχωριστά μπορεί να κάνει λάθος, αλλά όλοι μαζί μπορούμε να κάνουμε το σωστό.

Πάμε τώρα στην αποχή. Σίγουρα αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι ο κόσμος είναι πλέον πολύ κουρασμένος από τις αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις.

Οι αριθμοί είναι από μόνοι τους αμείλικτοι και τα ποσοστά δεν λένε πάντα την αλήθεια: Στις ευρωεκλογές του 2019 ψήφισαν σε απόλυτους αριθμούς 5.920.000 πολίτες, ενώ στις ευρωεκλογές του 2024 ψήφισαν 4.061.000 πολίτες. Αν βάλουμε κάτω αυτούς τους αριθμούς, θα διαπιστώσουμε ότι στις ευρωεκλογές της 9^ης Ιουνίου ψήφισαν 1,9 εκατ. λιγότεροι ψηφοφόροι. Μιλάμε για σχεδόν 2 εκατ. ψηφοφόρους κάτω! Το νούμερο αυτό είναι από μόνο του πολύ σημαντικό.

Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να προσθέσω και κάτι ακόμα, γιατί αυτό συνιστά το πραγματικό μήνυμα της κάλπης: Προσωπικά, συγκρίνω πάντα ευρωεκλογές με ευρωεκλογές, είναι λάθος να συγκρίνουμε τις ευρωεκλογές με άλλους είδους εκλογικές διαδικασίες. Η Νέα Δημοκρατία έχασε από το 2019  748.000 ψήφους, ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε 750.000 ψήφους, το ΠΑΣΟΚ κέρδισε 72.000 ψήφους, η Ελληνική Λύση 133.000 παραπάνω και το ΚΚΕ κέρδισε 65.000 ψήφους. Εγώ βλέπω ότι το μήνυμα είναι σαφές προς όλους.

* Ο Ανδρέας Δρυμιώτης είναι πολιτικός αναλυτής.