Παρακολουθώντας σε χθεσινό τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων, ανάλυση για τις αιτίες που έχουν πυροδοτήσει την πρόσφατη άνοδο της τιμής του χρυσού, πληροφορηθήκαμε ότι ο «χρυσός ανεβαίνει επειδή υποχωρούν οι τιμές των νομισμάτων» και ότι τόσο οι επενδυτές όσο και οι απλοί πολίτες πωλούν τα νομίσματα τους για να αγοράσουν χρυσό. Πληροφορηθήκαμε επίσης ότι «ο χρυσός αποτελεί την πιο επιτυχημένη επένδυση σε βάθος χρόνου», χωρίς ωστόσο να προσδιορίζεται αυτό το «βάθος» και το χρονικό πλαίσιο στο οποίο αναφέρονταν οι παρουσιαστές του δελτίου.

Παρ’ όλο που ανήκω στην κατηγορία των συντηρητικών επενδυτών που διακρίνουν την αξία του χρυσού και την ανάγκη συμμετοχής του σε ένα ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο, θεωρώ ότι θα πρέπει να τοποθετούμε τις εκτιμήσεις μας για τον χρυσό πάνω σε πραγματικές αιτίες και πραγματικά γεγονότα.

Και όχι σε ευφάνταστα σενάρια. Έτσι αφού σε προηγούμενο άρθρο εδώ, είχαμε αναφερθεί στους τρόπους με τους οποίους μπορεί ακόμα και ο πιο άπειρος και άσχετος επενδυτής να αγοράσει σε χρυσό καθώς και στις τιμές – στόχους που έχουν θέσει οι μεγαλύτεροι επενδυτικοί οίκοι, ας δούμε σήμερα γιατί θα έπρεπε κάποιος να αγοράσει χρυσό σήμερα.

Το επιχείρημα ότι «υποχωρούν οι τιμές των νομισμάτων», δεν στέκει. Η ισχύς ή η αδυναμία των νομισμάτων, καταγράφεται μέσω των μεταξύ τους ισοτιμιών. Έτσι, στην ισοτιμία του δολαρίου με το ευρώ, στο γνωστό ζευγάρι EUR/USD, δεν είναι δυνατόν να «πέφτουν» ταυτόχρονα και τα δύο νομίσματα, όπως γνωρίζουμε από την απλή αριθμητική του Δημοτικού σχολείου.

Το ίδιο συμβαίνει με την ισοτιμία USD/JPY, δηλαδή του δολαρίου προς το γιέν, με την EUR/GBP του ευρώ με τη βρετανική στερλίνα με και με τόσες άλλες. Σε κάθε ζευγάρι ισοτιμιών, που δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα κλάσμα, όταν υποχωρεί το ένα νόμισμα, το άλλο παρουσιάζει άνοδο. Οπότε, το επιχείρημα ότι ο χρυσός ανεβαίνει, επειδή τα νομίσματα πέφτουν δεν ευσταθεί.

Το επιχείρημα ότι ο χρυσός είναι η πιο επιτυχημένη επένδυση σε βάθος χρόνου είναι επίσης άτοπο. Διότι εξαρτάται από τη χρονική περίοδο αναφοράς, καθώς και από τις αποδόσεις των υπολοίπων επενδυτικών εργαλείων όπως είναι οι μετοχές ή τα ομόλογα, κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Αν, για παράδειγμα, ένας επενδυτής είχε αγοράσει χρυσό αντί για μετοχές τον Οκτώβριο του 1988, θα έχει χάσει τη χρηματιστηριακή έκρηξη του 1999.

Το αντίθετο θα είχε συμβεί αν είχε αγοράσει χρυσό λίγο πριν από το ξέσπασμα της κρίσης του 2008 με την κατάρρευση της αγοράς τιτλοποιημένων αμερικανικών ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων. Ο χρόνος ή αυτό που ονομάζουμε «timing» είναι το Α και το Ω στις αγορές.

Ενδεικτικά, θυμάμαι, την άνοιξη του 2019 στην πρώτη τηλεοπτική εκπομπή «Τέτοιοι είναι» στο Action24, όταν είχαμε αναφερθεί με τον Θανάση Μαυρίδη στην ανοδική διάσπαση του επιπέδου των $1300/oz στο χρυσό μετά από πολλά έτη. Τότε είχαμε δεχθεί κριτική για το πόσο οπισθοδρομικοί και επενδυτές «παλαιάς κοπής» ήμασταν. Και πράγματι, αυτό ίσχυε για αρκετό καιρό αφού μέχρι και τον Οκτώβριο του 2022 ο χρυσός είχε παρουσιάσει απόδοση της τάξης του 27%, όταν ο S&P 500 κατά τη διάρκεια του ίδιου διαστήματος είχε γράψει +40%. Τώρα βέβαια τα πράγματα έχουν αλλάξει και οι επενδυτές «παλαιάς κοπής» δικαιώνονται, αλλά αυτό έχει λίγη σημασία. Σημασία έχει να γνωρίζουμε κάθε φορά, το τι ακριβώς συμβαίνει στις αγορές και το γιατί.

Οι εκτιμήσεις των κεντρικών τραπεζιτών και για την πορεία του πληθωρισμού φαίνεται πως διαψεύδονται. Η άνοδος του πληθωρισμού που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι δεν θα έχει παροδικό χαρακτήρα. 

Κι αυτό πιστοποιείται από:

• την εκ νέου άνοδο της τιμής του πετρελαίου, 
• την άνοδο των τιμών των τροφίμων λόγω της κλιματικής κρίσης, της δυσλειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας και της μετατροπής των τροφίμων σε γεωπολιτικά όπλα πίεσης,
• την επιστροφή του προστατευτισμού και την υποχώρηση της αποπαγκοσμιοποίησης της διεθνούς οικονομίας και του παγκόσμιου εμπορίου, 
• καθώς και από το κόστος της πράσινης ενεργειακής μετάβασης, το οποίο τελικά δεν είναι αμελητέο.

Η στρατηγική επιθυμία των χωρών που συμμετέχουν στην BRICS+, δηλαδή η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία, η Νότιος Αφρική, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Αιθιοπία, το Ιράν και τα Ηνωμένα Εμιράτα, να δομήσουν το δικό τους νόμισμα, με σημείο αναφοράς το χρυσό. Μέχρι να ολοκληρωθεί αυτό το εγχείρημα οι BRICS+ θα αποδυναμώνουν εκ των πραγμάτων το αμερικανικό δολάριο τόσο στο επίπεδο των εμπορικών συναλλαγών τους, όσο και στη διάρθρωση των συναλλαγματικών τους αποθεμάτων. Με αποτέλεσμα η «αμφισβήτηση» της ισχύος του δολαρίου να ενισχύει την αξία του χρυσού ως εναλλακτικού σημείου νομισματικής αναφοράς.

Τέλος, οι γεωπολιτικές εξελίξεις και εντάσεις, η δημιουργία νέων περιφερειακών στρατηγικών παικτών και ετερόκλητων συμμαχιών, καθώς και η αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών θα οδηγήσουν νομοτελειακά σε νέα ελλείμματα και σε νέες εκδόσεις χρέους. Με αποτέλεσμα ο χρυσός να λάμπει ξανά ως καταφύγιο ασφάλειας.