Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει κάποιες περίεργες δομές στον πυθμένα του Ειρηνικού Ωκεανού που ρίχνουν φως στην πρώιμη ζωή στη Γη και ίσως ανατρέπουν όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.

Μια ομάδα με επικεφαλής τον γεωφυσικό Simon Lamb, από το Πανεπιστήμιο του Wellington και τον επιστήμονα Cornel de Ronde, από το GNS Science, δήλωσε ότι το «κλειδί» για το παρελθόν μας βρίσκεται σε μια απομακρυσμένη γωνιά της Νότιας Αφρικής και στον πυθμένα της θάλασσας κοντά στις ακτές της Νέας Ζηλανδίας.

Γιατί αυτά τα 2 σημεία είναι «κλειδιά» για το παρελθόν της Γης

Τι έχουν κοινό λοιπόν αυτά τα δύο σημεία, σε αντίθετα άκρα του κόσμου;

Σε άρθρο τους στο The Conversation, οι επιστήμονες εξήγησαν ότι η εργασία τους ξεκίνησε όταν ο de Ronde δημιούργησε έναν νέο, λεπτομερή γεωλογικό χάρτη μίας περιοχής γνωστής ως Barberton Greenstone Belt, η οποία βρίσκεται στο Highveld της Νότιας Αφρικής. «Οι γεωλογικοί σχηματισμοί σε αυτήν την περιοχή αποδείχθηκε ότι ήταν δύσκολο να αποκρυπτογραφηθούν, παρά τις πολλές προσπάθειες», αναφέρουν οι επιστήμονες.

Υποστηρίζουν ότι ο πυθμένας του πετρώματος της συγκεκριμένης ζώνης δεν συμβαδίζει με την ευρέως αποδεκτή κατανόηση της τεктоνικής πλακών εκείνης της εποχής. Ωστόσο, ισχυρίζονται, η νέα τους έρευνα προσφέρει «το κλειδί για την αποκωδικοποίηση αυτού του κώδικα».

«Και χρειάστηκε η μελέτη μας για πετρώματα που εναποτέθηκαν στη Νέα Ζηλανδία, για να το κατανοήσουμε».

Η θεωρία των επιστημόνων για τη Γη

Οι δύο ειδικοί υποστηρίζουν ότι η γενική αντίληψη για την πρώιμη Γη ως μια φλογερή μπάλα από λιωμένο μάγμα, της οποίας η επιφάνεια ήταν πολύ αδύναμη για να σχηματίσει άκαμπτες πλάκες – και κατ’ επέκταση να υποστεί σεισμούς – είναι λανθασμένη.

Αντιθέτως, υποστηρίζουν, ο νεαρός πλανήτης συγκλονιζόταν συνεχώς από μεγάλους σεισμούς που προκαλούνταν κάθε φορά που μια τεκτονική πλάκα γλιστρούσε κάτω από μια άλλη σε μια ζώνη υποβύθισης.

Εξετάζοντας τον χάρτη του de Ronde για τη ζώνη Barberton Greenstone Belt, συνειδητοποίησαν ότι τα «ανακατεμένα» στρώματα πετρωμάτων της έμοιαζαν με πιο πρόσφατες υποθαλάσσιες κατολισθήσεις που συνέβησαν στη Νέα Ζηλανδία.

Αυτές οι κατολισθήσεις προκλήθηκαν από μεγάλους σεισμούς κατά μήκος του μεγαλύτερου ρήγματος της χώρας, του megathrust στη ζώνη υποβύθισης Hikurangi, όπου το υπόβαθρο αποτελείται από ένα μίγμα ιζηματογενών πετρωμάτων.

Αυτά τα πετρώματα αρχικά εναποτέθηκαν στον πυθμένα της θάλασσας κοντά στις ακτές της Νέας Ζηλανδίας πριν από περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια, στις άκρες μιας βαθιάς ωκεάνιας τάφρου, η οποία ήταν εστία συχνών μεγάλων σεισμών.

Το μυστήριο πίσω από τους σχηματισμούς της ζώνης Barberton Greenstone Belt

Μελετώντας τον σχηματισμό αυτού του πυθμένα στη Νέα Ζηλανδία, οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι έλυσαν το μυστήριο πίσω από τους σχηματισμούς της ζώνης Barberton Greenstone Belt.

Αυτοί οι σχηματισμοί ήταν το «απομεινάρι μιας γιγαντιαίας κατολίσθησης που περιείχε ιζήματα που εναποτέθηκαν τόσο στη στεριά όσο και σε πολύ ρηχά νερά, ανακατεμένα με εκείνα που συσσωρεύτηκαν στον βαθύ βυθό», κατέληξαν οι επιστήμονες.

Με απλά λόγια, αν τα στρώματα πετρωμάτων στη Νέα Ζηλανδία σχηματίστηκαν από σεισμούς, τότε το ίδιο συνέβη και με εκείνα στη ζώνη Barberton Greenstone Belt – ανατρέποντας τη θεωρία ότι η πρώιμη Γη δεν μπορούσε να υποστεί τέτοιους σεισμούς.

Επιπλέον, οι Lamb και de Ronde υποδεικνύουν ότι η εργασία τους «μπορεί να έχει ξεκλειδώσει και άλλα μυστήρια», καθώς επισημαίνουν: «Οι ζώνες υποβύθισης συνδέονται επίσης με ηφαιστειακές εκρήξεις».

Παραθέτουν ως παράδειγμα το ηφαίστειο Hunga Tonga-Hunga Ha’apai της Τόνγκα, το οποίο εξερράγη τον Ιανουάριο του 2022 με την ενέργεια μιας «ατομικής βόμβας 60 Μεγατόνων» και έστειλε ένα τεράστιο νέφος τέφρας στο διάστημα, μέσα από το οποίο, κατά τις επόμενες 11 ώρες, καταγράφηκαν περισσότερες από 200.000 αστραπές.

«Στην ίδια ηφαιστειακή περιοχή, υποθαλάσσια ηφαίστεια εκρήγνυνται με έναν εξαιρετικά σπάνιο τύπο λάβας που ονομάζεται βονινίτης. Αυτό είναι το πλησιέστερο σύγχρονο παράδειγμα λάβας που ήταν κοινή στην πρώιμη Γη», προσθέτουν.

Οι Lamb και de Ronde υποστηρίζουν ότι οι μεγάλες ποσότητες ηφαιστειακής τέφρας που βρέθηκαν στη ζώνη Barberton Greenstone Belt «μπορεί να είναι ένα αρχαίο αρχείο παρόμοιας ηφαιστειακής βίας».

Και, ακόμα πιο ενδιαφέρον, είναι ότι εκτιμούν πως οι σχετικές αστραπές θα μπορούσαν δυνητικά να έχουν «δημιουργήσει το λίκνο για τη ζωή όπου σχηματίστηκαν τα βασικά οργανικά μόρια».
Με άλλα λόγια, οι ζώνες υποβύθισης δεν είναι απλώς η πηγή του τεκτονικού χάους, αλλά θα μπορούσαν επίσης να ήταν ο σπινθήρας που άναψε τη φλόγα της ζωής.