Οι περισσότεροι από εμάς, κάποια στιγμή στη ζωή μας, ίσως να έχουμε κάνει ένα σχόλιο ή να έχουμε εκφράσει την άποψή μας χωρίς να σκεφτούμε τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει αυτή η θέση. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει η φράση «είσαι ώριμος για την ηλικία σου», που αν δεν έχεις πει ως γονιός, πιθανόν να έχεις ακούσει ως παιδί.

Μπορεί η ίδια η φράση να μην έχει τίποτα επιβλαβές, ωστόσο οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι το μήνυμα που περνά έχει ένα βαθύτερο και περίπλοκο νόημα. Σε πρώτη ανάγνωση θα θεωρούσαμε ότι πρόκειται για ένα κομπλιμέντο, όμως αν εστιάσουμε περισσότερο στη σημασία της, θα δούμε ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά.

«Νομίζω ότι γενικά προορίζεται ως κομπλιμέντο, παρά αυτή την πρόθεση, όμως, αυτή η φράση μπορεί να είναι επιζήμια», υποστηρίζει ο Τζάστιν Βάφα Γουΐλιαμ, κλινικός κοινωνικός λειτουργός με έδρα τη Φιλαδέλφεια. Μερικά παιδιά, ακούγοντας αυτή τη φράση δεν θα έκαναν καμία επιπλέον σκέψη, για άλλα, ωστόσο, θα μπορούσε να είναι επιζήμια.

Οι συνέπειες στη ζωή του παιδιού

Σύμφωνα με μελέτες, αυτή η φράση εντείνει τη γονεϊκότητα, δηλαδή την αντιστροφή των ρόλων μεταξύ γονέων και παιδιών. Ειδικότερα, το παιδί χάνει την ιδιότητά του και λειτουργεί ως γονέας για τα αδέρφια του ή ακόμα και για τους ίδιους τους γονείς του, τόσο συναισθηματικά όσο και πρακτικά. Για παράδειγμα, αυτό συμβαίνει όταν αναλαμβάνει να πληρώσει τους λογαριασμούς ή να κάνει τα ψώνια της εβδομάδας.

Μια άλλη σημασία του «είσαι ώριμος για την ηλικία σου» αναφέρει πως πρέπει να μεγαλώσεις γρηγορότερα από όσο θα μεγάλωνες κανονικά. Δεν πρόκειται για προσωπική επιλογή, αλλά συμβαίνει «για να επιβιώσουν, για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες τους, για να φροντίσουν τον εαυτό τους αλλά και τους άλλους», όπως υποστηρίζει η Μάγκι Λαντσιόνι, μια επαγγελματική σύμβουλος με έδρα το New Jersey.

Επί πρόσθετα, υπάρχει η άποψη πως ένα ώριμο παιδί δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να είναι παιδί – με όλη τη σημασία της λέξης – δηλαδή να είναι ανέμελο, να κάνει αυθόρμητες επιλογές και φυσικά λάθη, που λειτουργούν ως μάθημα. Οι γονείς πιέζουν τα παιδιά τους να είναι πάντα τέλεια σε όλους τους τομείς και αυτή η πίεση πέρα από συναισθηματικό black out, μπορεί να ριζώσει μέσα στο κάθε παιδί και τα αποτελέσματά της να αποκαλυφθούν στην ενήλική ζωή τους.

 «Είσαι ώριμος για την ηλικία σου»: Γιατί μπορεί να «καταστρέψει» την ενήλικη ζωή του παιδιού

Έχοντας μια τέτοια βάση ως παιδί και έχοντας συνηθίσει να προσπαθείς πάντα να είσαι καλύτερος και να ανταποκρίνεσαι 100% στις προσδοκίες των άλλων, συνηθίζεις να λειτουργείς έτσι και σαν ενήλικας, γεγονός που μπορεί να είναι πολύ κουραστικό και αγχωτικό για την καθημερινότητα και κατ’ επέκταση τη ζωή σου.

«Μπορεί να δυσκολευτείτε να ζητήσετε βοήθεια ακόμα και όταν τη χρειάζεστε. Μπορεί να ελαχιστοποιήσετε και να απορρίψετε τα δικά σας συναισθήματα ή ανάγκες, να δυσκολευτείτε να θέσετε ή να ορίσετε όρια», αναφέρει η Λαντσιόνι.

Αυτό, λοιπόν, που ένα παιδί δεν έμαθε ως παιδί, πρέπει να το μάθει όντας ενήλικας. Η αυτοφροντίδα και η αγάπη προς τον εαυτό είναι δύο βασικές αρχές για την ισορροπία της ψυχικής υγεία μας. Δεν υπάρχουν μόνο οι άλλοι στο ταμπλό, αλλά και εσύ και πρέπει να σου δώσεις θέση και υπόσταση. 

Όπως ενδιαφέρεσαι για τις ανάγκες των υπολοίπων, πρέπει να ενδιαφερθείς και για τις δικές σου, θέτοντάς τες σε προτεραιότητα. Δεν έχει νόημα να θεωρείς ότι όλα πρέπει να περνάνε από τα χέρια σου ούτε ότι είσαι υπεύθυνος για ό,τι συμβαίνει. 

Αν, λοιπόν, είσαι νέα μητέρα και διαβάζεις αυτό το άρθρο, μη διατυπώσεις ξανά αυτή τη φράση στο παιδί σου και παίνεψε τις πράξεις του. Για παράδειγμα, σχολίασε πόσο ανεξάρτητο είναι ή πόσο καλά χειρίστηκε ένα θέμα, υπενθυμίζοντας πάντοτε ότι όποτε χρειαστεί τη βοήθεια ή τη γνώμη σου, θα είσαι εκεί.