Πριν από ένα χρόνο η NASA ξεκίνησε ένα πρωτοποριακό ερευνητικό πείραμα στο πλαίσιο των προετοιμασιών για το μεγάλο βήμα της ανθρωπότητας, τον ενδεχόμενο εποικισμό του Άρη.

Η αποστολή ξεκίνησε στις 25 Ιουνίου 2023. Το τετραμελές πλήρωμα αποτελούταν από την διοικήτρια Κέλι Χάστον, την επικεφαλής επιστήμονα Άντσα Σελαριού, τον Μηχανικό Πτήσης Ρος Μπρόκγουελ και τον ιατρό αξιωματικό Νέιθαν Τζόουνς. Τα τέσσερα μέλη της διαστημικής υπηρεσίας έζησαν για 378 ημέρες σε ένα προσομοιωμένο περιβάλλον του Κόκκινου Πλανήτη, παρέχοντας κρίσιμα δεδομένα, και πλέον «επέστρεψαν» για να διηγηθούν την εμπειρία τους

Η ερώτηση στην Άντσα Σελαριού πως «είναι η ζωή στον Άρη για ένα χρόνο;» δεν είναι «παρανοϊκή» και η ίδια απαντάει χωρίς κανένα δισταγμό: «Απολύτως συναρπαστική!». «Η ζωή στον Άρη ήταν μια φοβερή εμπειρία, όπως τίποτα άλλο στη Γη», δήλωσε από την πλευρά του ο Τζόουνς στους Times.

«Το να γνωρίζω πως με αυτή την αποστολή συμβάλω στο να κάνει η ανθρωπότητα το επόμενο γιγαντιαίο άλμα- ήταν σίγουρα ένα από τα κορυφαία πράγματα, μαζί με τη συνεργασία με τόσους πολλούς καταπληκτικούς ειδικούς στη Nasa», δήλωσε ο Τζόουνς, υπογραμμίζοντας πως το πιο σημαντικό που συνειδητοποίησε είναι «πώς μπορούν να γίνουν τα μικρά βήματα, για να φτάσουμε σε αυτά τα επόμενα γιγαντιαία άλματα στην εξερεύνηση του διαστήματος».

Όπως στον Κόκκινο Πλανήτη

Η μικροβιολόγος του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ Άντσα Σελαριού, μαζί με τα άλλα τρία μέλη, έζησαν απομονωμένοι για έναν χρόνο από την υπόλοιπη ανθρωπότητα, κλεισμένοι μέσα στο Mars Dune Alpha. Πρόκειται για έναν χώρο περίπου 160 τετραγωνικών μέτρων, όσο μια πιθανή βάση στον Άρη. Βρίσκεται στο Διαστημικό Κέντρο Johnson της NASA στο Χιούστον και κατασκευάστηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να αναπαράγει τις συνθήκες διαβίωσης και τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι πρώτοι αστροναύτες όταν φτάσουν στον Άρη.

Το πρόγραμμα γνωστό και ως Chapea 1 θα μπορούσε να αποτελεί σκηνικό για την ταινία «Ο Αριανός», το blockbuster επιστημονικής φαντασίας του 2015 που εξιστορεί τον απεγνωσμένο αγώνα του Ματ Ντέιμον να επιβιώσει αποκλεισμένος στον Άρη μετά από μια καταστροφική ανεμοθύελλα.

Υπήρχε ένα θερμοκήπιο, ένα ιατρείο, εξοπλισμός γυμναστικής και ένα καθιστικό, καθώς και ένα μικρό ιδιωτικό υπνοδωμάτιο για καθέναν από τους εθελοντές, δύο μπάνια και ένα «εξωτερικό» περιβάλλον με κόκκινη άμμο, όπως το έδαφος του Άρη.

{https://www.youtube.com/watch?v=6afj68fLMJI}

«Μόνο δέος. Σου δημιουργείται μια απίστευτη σύνδεση με τη Γη»

Ο φιλόδοξος στόχος του ταξιδιού στον Κόκκινο Πλανήτη, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα μπορούσε να υλοποιηθεί στα τέλη της δεκαετίας του 2030. «Οι άνθρωποι θα φτάσουν στον Άρη κάποια στιγμή στο μέλλον, ελπίζουμε στη διάρκεια της ζωής μας. Και μόνο η ευκαιρία να συμμετάσχει κανείς με όποιον τρόπο μπορεί για να βοηθήσει να συμβεί αυτό, είναι απαράμιλλη», τόνισε στον Guardian και πρόσθεσε:

«Προκαλείται δέος για όλα αυτά, για όλες τις προσπάθειες που έχω δει ώστε να γίνει αυτό το όνειρο πραγματικότητα για όλους τους ανθρώπους. Και ναι, θα πανηγυρίσω όταν δούμε το πρώτο βήμα στον Άρη, γνωρίζοντας ότι συνέβαλα. Ήταν μια απίστευτη τιμή και απολύτως συναρπαστική εμπειρία».

Το τετραμελές πλήρωμα της NASA για όσες ημέρες έζησε στο Mars Dune Alpha δεν είχε καμία εξωγενή βοήθεια. Κανέναν ανεφοδιασμό στον οποίο θα μπορούσε να βασιστεί. Οι τέσσερις «αρειανοί» έπρεπε να καλλιεργήσουν μόνοι τους τομάτες, μαρούλι και άλλα λαχανικά για να συνοδεύσουν τα αποξηραμένα τρόφιμα που είχαν ως απόθεμα.

«Για μένα προσωπικά, ήταν μεγάλη χαρά να βλέπω και να αγγίζω ένα ζωντανό φυτό, γιατί αυτό είναι κάτι που σου λείπει περισσότερο όταν ζεις σε ένα περιβάλλον μακριά από τη Γη», υπογράμμισε η Σελαριού, εξηγώντας πώς, στην απομόνωση του βαθύ διαστήματος , ακόμα και κάτι τόσο στοιχειώδες όσο ένα φύλλο μαρουλιού μπορεί να προκαλέσει ισχυρά συναισθήματα, από νοσταλγία μέχρι υπαρξιακή αμφισβήτηση.

«Η σύνδεση με τη Γη και η βαθιά αίσθηση του ότι είσαι ένας αληθινός Γήινος, μια οντότητα από τον πλανήτη Γη, είναι κάτι που το νιώθεις πραγματικά πολύ βαθιά στον πυρήνα σου και καταλαβαίνεις πραγματικά τι σημαίνει αυτό και πόσο απίστευτα σημαντική είναι αυτή η σχέση». είπε.

{https://www.youtube.com/watch?v=KIkNI7evLRM}

Επιπλέον, οι υπεύθυνοι του προγράμματος δοκίμαζαν τακτικά το πλήρωμα και τις αντιδράσεις του σε προσομοιωμένες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και στρεσογόνους παράγοντες, όπως τον έντονο φόρτο εργασίας, μια αστοχία εξοπλισμού, περιορισμένους πόρους ή την απρόσμενη απώλεια κάποιον εξ αυτών. Ακόμη και η επικοινωνία με το κοντρόλ ελέγχου στη Γη γινόταν με δυσκολία. Κάθε μήνυμα, εισερχόμενο ή εξερχόμενο, καθυστερούσε περίπου 22 λεπτά, όπως δηλαδή θα συνέβαινε σε ένα ταξίδι στο διάστημα.

«Το να πρέπει να διεξάγεις μια συνομιλία για 45 λεπτά σημαίνει ότι πρέπει πραγματικά να σκεφτείς μπροστά και να διατυπώσεις την επικοινωνία καθαρά και διεξοδικά», ανέφερε η Άντσα Σελαριού και πρόσθεσε: «Είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να το πετύχεις».

«Η μελέτη ενσωματώνει όλα τα είδη δεδομένων από τη συμπεριφορά και τη δυναμική της ομάδας. Το ερώτημα δεν ήταν απαραίτητα αν ένας άνθρωπος μπορεί να αντέξει την απομόνωση και τον περιορισμό όπως όταν βρεθεί στον Άρη, αλλά το πώς θα προσαρμοστούμε ως άνθρωποι σε ένα τέτοιο περιβάλλον;» είπε. «Ήμασταν ένα απίστευτα λειτουργικό πλήρωμα και πολύ συνεκτικό, και υπήρχαν πολλές στιγμές που βρεθήκαμε πολύ κοντά. Φυσικά, μερικές φορές συνειδητοποιείς ότι δεν είσαι κοντά σε φίλους και συγγενείς, αλλά νιώθεις την υποστήριξη».

{https://www.youtube.com/shorts/p5M-V7RzUSE}

Όταν ο Τζόουνς άκουσε κατά τη διάρκεια της αποστολής ότι ένα μέλος της οικογένειάς του είχε μια ανησυχητική ιατρική διάγνωση, ένιωσε εξαιρετικά άσχημα και γέμισε με ενοχές επειδή δεν μπορούσε να είναι μαζί του. «Θα ήθελα πολύ να ήμουν παρών στα ραντεβού, ως γιατρός και ως μέλος της οικογένειας», είπε. «Αλλά είχα τόσο εξαιρετική υποστήριξη από τη Nasa. Ανησυχούσα λίγο μήπως η πίεση για την οικογένειά μου αποτελούσε σημείο άγχους ή αδυναμίας, αλλά αποδείχθηκε ότι τελικά στην πραγματικότητα ήταν δύναμη».

«Στόχος να μάθουμε όσα χρειαζόμαστε για τον εποικισμό στον Άρη»

Το δεύτερο ερευνητικό project Chapea, από τα τρία συνολικά που έχουν προγραμματιστεί, θα ξεκινήσει την ερχόμενη άνοιξη. «Οι αποστολές Chapea είναι κρίσιμες για την ανάπτυξη της γνώσης και των εργαλείων που απαιτούνται ώστε οι άνθρωποι να ζήσουν και να εργαστούν μια μέρα στον Άρη», δήλωσε ο Bill Nelson, ο διαχειριστής του προγράμματος της NASA και πρώην αστροναύτης του διαστημικού λεωφορείου, όταν το πλήρωμα Chapea 1 βγήκε από το Mars Dune Alpha στις 6 Ιουλίου.

«Είμαι ευγνώμων που είχα την ευκαιρία να γίνω μέρος αυτής της ανθρώπινης ελπίδας για να φτάσω στον Άρη», είπε η Σελαριού και αναφερόμενη στο επόμενο πλήρωμα, τόνισε πως «είναι πολύ ενθουσιασμένη που θα συνεχιστεί αυτό το υπέροχο έργο».

Ο Ρος Μπρόκγουελ, από την πλευρά του, είπε πως απόλαυσε την εμπειρία. «Είμαι ευγνώμων για την ευκαιρία να ζήσω συνειδητοποιώντας ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε τους πόρους όχι γρηγορότερα από όσο μπορούν να αναπληρωθούν και να παράγουμε απόβλητα όχι γρηγορότερα από ό,τι μπορούν να μετατραπούν σε πόρους», είπε.

«Δεν μπορούμε να ζήσουμε, να ονειρευόμαστε, να δημιουργήσουμε ή να εξερευνήσουμε σε οποιοδήποτε χρονικό πλαίσιο, αν δεν ενστερνιστούμε αυτές τις αρχές. Αλλά αν το κάνουμε, μπορούμε να επιτύχουμε εκπληκτικά πράγματα, όπως η εξερεύνηση άλλων κόσμων».