«Σταμάτησα το σχολείο! Παντρεύτηκα. Έκανα παιδιά. Έπρεπε να βρω τρόπο να συντηρήσω την οικογένειά μου». Τα λόγια αυτά προέρχονται από 14χρονο Ρομά που βρέθηκε ξαφνικά από τα θρανία του σχολείου στο σαλόνι ενός σπιτιού στολισμένος γαμπρός και με άτομα του φιλικού και οικογενειακού περιβάλλοντός του να τον ραίνουν με χαρτονομίσματα.

«Είναι μια ιδιαίτερη κλειστή με έναν διαφορετικό τρόπο ζωής που αρκετές φορές οδηγεί στην παρέκκλιση και στο έγκλημα»

Στη συνέχεια εντάχθηκε σε σπείρα διαρρηκτών σπιτιών ή κλοπών χαλκού και καλωδίων από το δίκτυο του ΟΣΕ ή έγινε «τσιλιαδόρος», ακόμα και διακινητής σε κύκλωμα ναρκωτικών. Και από εκεί, στα κρατητήρια ενός Τμήματος Ασφαλείας, ενώπιον της Δικαιοσύνης και στη φυλακή.

«Το 2022 εξαρθρώθηκαν συνολικά 167 εγκληματικές ομάδες. Αποτελούνταν συνολικά από 1.052 μέλη. Εξ αυτών, η πλειονότητα των ομάδων (117) είχαν ως κύρια εγκληματική δραστηριότητα τις κλοπές-διαρρήξεις, 29 τις ληστείες και 21 τις κλοπές τροχοφόρων. Στην πλειονότητά τους ήταν εγχώριες (σε ποσοστό 67% επί του συνόλου) και ομοιογενείς (σε ποσοστό 88% επί του συνόλου). Περαιτέρω, η πλειονότητα των εγχώριων ομάδων (σε ποσοστό 77% επί συνόλου αυτών) αφορούσαν ομάδες με μέλη άτομα Ρομά».

Απόσπασμα από την έκθεση της ΕΛ.ΑΣ. για το οργανωμένο έγκλημα για το 2022. Σήμερα η κατάσταση, σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, παραμένει η ίδια. Σχεδόν στο 70% των υποθέσεων της παραβατικότητας, όπως κλοπές και διαρρήξεις, εμπλέκονται άτομα Ρομά.

Οι εικόνες με Ρομά να αφαιρούν καλώδια και να προκαλούν φθορές στο δίκτυο του ΟΣΕ αλλά και η πρόσφατη εξάρθρωση πολυμελούς κυκλώματος διαρρηκτών που είχαν «χτυπήσει» πάνω από 110 οικίες σε διάφορες περιοχές επανέφεραν στο προσκήνιο το ζήτημα της παραβατικότητας της συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας. Σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ. «τα μέλη της συμμορίας είχαν βεβαρημένο ποινικό παρελθόν και χρόνια εμπειρίας στη διάπραξη διαρρήξεων με τον τρόπο της παραβίασης αλουμινένιων θυρών και μπαλκονόπορτων».

Παρέκκλιση στο έγκλημα

Όπως ανέφερε μιλώντας στα «ΝΕΑ» η δρ Εγκληματολογίας Δέσποινα Σβουρδάκου, ουσιαστικά τα παιδιά επηρεάζονται από τους μεγαλύτερους και ακολουθούν τον ίδιο δρόμο. «Είναι μια ιδιαίτερη κλειστή κοινωνία με ήθη, έθιμα και αξίες και ουσιαστικά με έναν διαφορετικό τρόπο ζωής από τον δικό μας. Όμως αυτός ο τρόπος ζωής αρκετές φορές οδηγεί στην παρέκκλιση και στο έγκλημα, ενώ και ο εγκλεισμός στις φυλακές θεωρούν πως είναι κάτι φυσιολογικό» σημείωσε η Σβουρδάκου εστιάζοντας στο πόσο σημαντικό είναι ειδικά για τους ανηλίκους να μη συμμετέχουν στη μόρφωση μέσω του σχολείου αλλά να πρέπει να κάνουν χειρωνακτικές εργασίες μαζί με τους γονείς τους ή να καταφεύγουν ακόμα και στην παραβατικότητα.

«Τα παιδιά των Ρομά αποκτούν σκληρές εμπειρίες. Μαθαίνουν να οδηγούν αγροτικά αυτοκίνητα, να μεταφέρονται στις καρότσες οχημάτων με κίνδυνο ατυχήματος, να καθαρίζουν αυτοκίνητα στα φανάρια για λίγα ευρώ, να εντάσσονται σε ομάδες και να τρέχουν για να αρπάξουν αλυσίδες συνήθως από ηλικιωμένους».

Η Σβουρδάκου έχοντας έρθει σε επαφή με ανήλικους Ρομά που έχουν εκτίσει ποινή φυλάκισης τόνισε ότι κάποια μετανιώνουν για τις πράξεις τους, ωστόσο ξέρουν πως όταν περάσουν την πύλη των φυλακών θα πρέπει να επιστρέψουν στην οικογένειά τους και είναι αυξημένη η πιθανότητα να επιστρέψουν στην παραβατικότητα.

Μάλιστα τις «εμπειρίες» της ζωής τους δεν διστάζουν να τις καταγράψουν με τατουάζ σε διάφορα σημεία του σώματός τους, όπως οι πέντε τελείες που αποτελούν τους τέσσερις τοίχους του κελιού και εκείνους μέσα κ.ά. Υπογράμμισε επίσης και το γεγονός πως είναι μια στιγματισμένη κοινωνική ομάδα και ότι Ρομά στρέφονται προς το έγκλημα ακόμα και σε μορφές όπως οι ληστείες αλλά και οι ληστείες με ανθρωποκτονίες, καθώς πιστεύουν πως κανένας δεν θα τους δώσει μια θέση εργασίας για να έχουν χρήματα.

Η Σβουρδάκου θεωρεί πως πρέπει να δοθεί έμφαση στη λεγόμενη δεύτερη ευκαιρία προκειμένου οι Ρομά να συμμετέχουν σε έναν άλλο τρόπο ζωής, μακριά από παραβατικές συμπεριφορές. «Πρέπει να διαμορφώσουμε διαφορετικά τον τρόπο ζωής τους με διάλογο, με σεβασμό και πολύ σκληρή δουλειά, καθώς υπάρχουν και Ρομά που δεν θέλουν να αλλάξουν την καθημερινότητά τους».

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»