Νέες εγκαταστάσεις εκτόξευσης, κτίρια γραφείων, ακόμη και εμπορικό κέντρο κατασκευάζει σε αγροτική περιοχή του Τέξας η διαστημική εταιρεία του Ιλον Μασκ, SpaceX, καθώς επεκτείνει με ταχύτητα τις δραστηριότητές της και τις υποδομές εκτόξευσης πυραύλων και δορυφόρων στην πολιτεία Lone Star.

Ωστόσο, όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ του το Reuters, η SpaceX και οι συνεργάτες της κινούνται πολύ πιο… αργά όταν πρόκειται να πληρώσουν κατασκευαστές και προμηθευτές για το έργο το οποίο υλοποιούν.

Οι απλήρωτοι λογαριασμοί και τα χρέη που συσσωρεύονται, σύμφωνα με το Reuters, οδήγησαν πολλές επιχειρήσεις του κατασκευαστικού κλάδου να καταθέσουν εμπράγματα βάρη σε ακίνητα της SpaceX σε μια προσπάθειά τους να λάβουν αποζημίωση για τα οφειλόμενα.

Το αποτέλεσμα ήταν αρκετές από αυτές τις επιχειρήσεις να είναι πλέον απρόθυμες να εργαστούν ξανά σε έργα που σχετίζονται με την SpaceX. «Αν ήταν να με καλέσουν σήμερα, θα τους έλεγα να ξεκουμπιστούν», είπε ο Μπράιαν Ροζέλ, ιδιοκτήτης της Hydroz Energy Services LLC.

Η εν λόγω επιχείρηση εκσκαφής προσλήφθηκε από τη SpaceX για να καθαρίσει τα κανάλια αποστράγγισης σε μια εγκατάσταση κοντά στο Μπράουνσβιλ, την πόλη του νότιου Τέξας, όπου έχει γίνει μεγάλο μέρος της επέκτασης της εταιρείας. Μέχρι περίπου δύο εβδομάδες αφότου η Hydroz κινήθηκε δικαστικά τον περασμένο Ιούνιο – μήνες μετά την εκτέλεση της εργασίας – η SpaceX δεν είχε πληρώσει τον λογαριασμό της που ήταν μόλις 19.214 δολάρια.

«Δεν είμαστε μια εταιρεία εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων», είπε ο Ροζέλ. «Ήταν δύσκολο για εμάς».

Τα αρχεία ιδιοκτησίας του Τέξας δείχνουν ότι η Hydroz είναι μία από τις πάνω από είκοσι περίπου εταιρείες που έχουν καταθέσει τουλάχιστον 72 εμπράγματα βάρη από το 2019 σε έργα που αναπτύχθηκαν από τη SpaceX και τους συνεργάτες της. Αθροιστικά, όπως διαπίστωσε το Reuters, τα βάρη αυτά αντιστοιχούν σε οφειλές συνολικού ύψους άνω των 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων.

Τα εμπράγματα βάρη είναι ένας νομικός μηχανισμός μέσω του οποίου οι πιστωτές μπορούν να εξασφαλίσουν αξιώσεις έναντι της SpaceX για εργασίες που έχουν γίνει στα ακίνητά της: Σύμφωνα με τη νομοθεσία του Τέξας, οι ιδιοκτήτες γης μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για τυχόν απλήρωτους λογαριασμούς που σχετίζονται με την κατασκευή στην ακίνητη περιουσία τους.

Ακόμη και με τέτοιες νομικές διατάξεις, ειδικοί στον κλάδο των ακινήτων και των κατασκευών λένε ότι η είσπραξη μπορεί να είναι δύσκολη, ειδικά για μικρές εταιρείες χωρίς τους πόρους ή τη νομική τεχνογνωσία να αναγκάσουν τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις να πληρώσουν. Κατά καιρούς, οι μικρές επιχειρήσεις μπορεί επίσης να ανέχονται καθυστερήσεις με την ελπίδα ότι τελικά θα λάβουν περισσότερη δουλειά από μια μεγαλύτερη επιχείρηση.

«Μεγάλος νταής στην παιδική χαρά»

«Η SpaceX είναι ο μεγάλος νταής στην παιδική χαρά», είπε ο Κάρλος Κάσκος, λογιστής και πρώην υπουργός Εξωτερικών του Τέξας. Προηγουμένως, ως αξιωματούχος της κομητείας στο Μπράουνσβιλ, ο Κάσκος, Ρεπουμπλικανός, ψήφισε υπέρ της έγκρισης των έργων της SpaceX στην περιοχή.

Ο Μασκ, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο και πιο γνωστούς επιχειρηματίες, έχει κατηγορηθεί και άλλες φορές ότι δεν πλήρωσε τα χρέη του στο παρελθόν. Μετά την αγορά του 2022 της πλατφόρμας μέσων κοινωνικής δικτύωσης Twitter, γνωστή πλέον ως X, αντιμετώπισε ένα κύμα αγωγών από συνεργάτες που ισχυρίζονταν ότι είχε απλήρωτους λογαριασμούς.

Για τη SpaceX, τα περίπου 2,5 εκατομμύρια δολάρια σε βάρη είναι μικροσκοπικά σε σύγκριση με το μέγεθος της επιχείρησής της.

Από την ίδρυσή της πριν από πάνω από δύο δεκαετίες, η εταιρεία κερδίζει σταθερά συμβόλαια από πελάτες, συμπεριλαμβανομένων των διαστημικών, αμυντικών και μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ. Είναι πλέον ένα από τα πιο πολύτιμα ιδιωτικά εγχειρήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες, που αποτιμάται από ορισμένους οικονομικούς αναλυτές σε περισσότερα από 180 δισεκατομμύρια δολάρια.

Μέχρι το 2022, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος, η υπηρεσία πλήρωσε στη SpaceX τουλάχιστον 11,8 δισεκατομμύρια δολάρια για διάφορα έργα και υπηρεσίες.

Το 2021, η SpaceX υπέγραψε ένα διαβαθμισμένο συμβόλαιο 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων με μια υπηρεσία πληροφοριών των ΗΠΑ για την ανάπτυξη ενός δικτύου κατασκοπευτικών δορυφόρων.

Παρόλα αυτά φαίνεται ότι δεν την περισσεύουν για να ξεπληρώσει τα χρέη της σε εταιρείες που εργάζονται για αυτήν όπως τα περίπου 19.000 δολάρια της εταιρείας εκσκαφών Hydroz Energy.