Βασική θεματική στο φετινό Delphi Forum και η Τεχνητή Νοημοσύνη και οι συνέπειές της στους χώρους δουλειάς. Και αυτό γιατί όπως έχει δείξει και η διεθνής εμπειρία η εισαγωγή της Τεχνητής Νοημοσύνης ταυτόχρονα μπορεί να υποκαταστήσει καθήκοντα εργαζομένων αλλά και απαιτεί αυξημένες δεξιότητες από το εργατικό δυναμικό, με αποτέλεσμα ορισμένοι να μιλούν ακόμη και για μια «κρίση ταλέντων».

Σε αυτό το πλαίσιο είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον η συζήτηση που έγινε την Παρασκευή 12 Απριλίου και στην οποία συμμετείχαν οι:

• Γεράσιμος Σιάσος, καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρύτανης του ΕΚΠΑ
• Ανδρέας Ξηρόκωστας, διευθύνων σύμβουλος της SAP HELLAS
• Σπύρος Πρωτοψάλτης, διοικητής και πρόεδρο του ΔΣ της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης
• Βασίλης Καφάτος, Partner-Growth Leader, Competence Center President Deloitte, Greece
• Charlotte Foucteau, CEO, Teleperfomance, Greece
• Γεώργιος Πέτσης, Διευθύνων Σύμβουλος, DPort Services, Greece

Με συντονισμό της δημοσιογράφου Έλενας Παπαδημητρίου Head of Editorial, fyi.news, Greece.

Οι επιχειρήσεις αντιμέτωπες με τις αλλαγές που φέρνει στην εργασία η Τεχνητή Νοημοσύνη

Οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου στο πάνελ υπογράμμισαν τις προκλήσεις για την εργασία και την κατάρτιση που φέρνει η Τεχνητή Νοημοσύνη.

Για τον Ανδρέα Ξηρόκωστα, η κρίση ταλέντων δεν είναι κάτι πρωτοφανές σε μια χώρα που μαστίζεται από υπογεννητικότητα και τώρα επανέρχεται σε ανάπτυξη. Απέναντι σε αυτό δεν υπάρχει μια «μαγική λύση», είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να διαχειριστούμε. Και αυτό σημαίνει ανάμεσα στα άλλα και «να προσκαλέσουμε ανθρώπους που θέλουν να εργαστούν στην Ελλάδα», μια που όλες οι χώρες που βρέθηκαν σε ανάλογη συνθήκη που συνδύαζε την ανάπτυξη και την υπογεννητικότητα κατέφυγαν σε τέτοιες πρακτικές.

Κατά τον Ανδρέα Ξηρόκωστα, ο ανθρώπινος παράγοντας δεν καταργείται με την τεχνητή νοημοσύνη. «Αυτοματοποιείται μέρος της εργασίας και όχι η εργασία η ίδια. Ο κίνδυνος για του εργαζομένους δεν είναι να τους αντικαταστήσει η μηχανή αλλά ένας άλλος άνθρωπος που ξέρει να χειρίζεται τη μηχανή».

Ο Βασίλης Καφάτος επεσήμανε ότι  «ξεκινήσαμε το 2018 να προσπαθήσουμε να αντιστρέψουμε το brain drain. Δημιουργήσαμε ένα Competence Center στη Θεσσαλονίκη για να βοηθήσουμε φοιτητές να αποκτήσουν δεξιότητες και να εργάζονται σε σύνθετα έργα της Deloitte σε όλη την Ευρώπη. Πήγαμε μετά και σε άλλες πόλεις ώστε να είμαστε κοντά στους φοιτητές. Βρήκαμε μεγάλη υποστήριξη από τα ελληνικά πανεπιστήμια αλλά και μεγάλο ταλέντο και συνεργαστήκαμε σε νέα μεταπτυχιακά».

Το στέλεχος της Deloitte επεσήμανε ότι δεν αρκεί μόνο η γνώση της πληροφορικής χρειάζονται και τα soft skills. Από την άλλη η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί ολοένα και περισσότερες θέσεις εργασίας στην πληροφορική που υπερκαλύπτουν τις όποιες απώλειες θέσεων εργασίας από την εισαγωγή συστημάτων AI. «Οι οριζόντιες δεξιότητες, που αφορούν την κριτική σκέψη, την προσαρμοστικότητα και τη φαντασία παραμένουν σημαντικές».

Η Charlotte Foucteau επεσήμανε ότι η Teleperformance έχει 12.000 προσωπικό, πράγμα που σημαίνει ότι «στρατολογεί» 400 εργαζομένους τον χρόνο, διαδικασία στην οποία παίζει πολύ μεγάλο ρόλο η Τεχνητή Νοημοσύνη, καθώς βοηθάει να γίνει πιο γρήγορα το φιλτράρισμα ώστε τα στελέχη να εξετάζουν εάν ένας υποψήφιος ταιριάζει με το προφίλ της επιχείρησης. Με την Τεχνητή Νοημοσύνη «θα δώσουμε στους ανθρώπους περισσότερο χρόνο να σκεφτούν περισσότερο και άρα να έχουμε και προσωποποιημένη εξυπηρέτηση. Δεν αντικαθίσταται ο άνθρωπος, αλλά γίνεται καλύτερη η επιχείρηση». Γι’ αυτό και επέμεινε ότι «χρειάζεται και upskilling στη συναισθηματική νοημοσύνη. Οφείλουμε να δούμε την ανθρώπινη πλευρά γιατί οι εργαζόμενοι φοβούνται ότι μέσα στα επόμενα χρόνια θα χάσουν τη δουλειά. Αλλά εμείς ως ηγέτες πρέπει να δούμε την ανθρώπινη διάσταση».

Ο Γιώργος Πέτσης υπογράμμισε ότι το λιμάνι του Πειραιά είναι στην πρώτη πεντάδα των λιμανιών της Ευρώπης και ότι δίνουν έμφαση στο upskilling, στο reskilling και στο cross-skilling. «Δημιουργήσαμε δικό μας κέντρο εκπαίδευσης ώστε να μπορούμε να έχουμε το δυναμικό που χρειαζόμαστε. Η τεχνητή νοημοσύνη θα μας βοηθήσει ιδιαιτέρως σε θέματα ασφάλειας και υγείας». Επέμεινε ότι η συνεχής μάθηση «ήρθε για να μείνει» και ότι οι  εταιρείες έχουν ευθύνη να επανεκπαιδεύουν το δυναμικό τους.

Για τη συνεργασία επιχειρήσεων και κράτους στον τομέα της κατάρτισης

Από τη μεριά του ο Σπύρος Πρωτοψάλτης, εκπροσωπώντας τον βασικό δημόσιο οργανισμό προώθησης της απασχόλησης, επεσήμανε ότι είμαστε ακόμη χαμηλά ως προς τις δεξιότητες με αποτέλεσμα αυτοί που αναζητούν εργασία να μην έχουν τα προσόντα που αναζητούν οι επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι «θα πρέπει να ενσωματώσουμε στη λογική μας τη δια βίου μάθηση» και άρα να γίνει πράξη ο στόχος της ΕΕ που είναι το 60% των ενηλίκων κάθε χρόνο να συμμετέχουν σε μία δράση κατάρτισης.

Ο επικεφαλής της ΔΥΠΑ επεσήμανε ότι υπάρχει πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης για νέες δεξιότητες σε 700.000 Έλληνες.

Ο Σπύρος Πρωτοψάλτης επεσήμανε ότι πέρα από την κρατική υποστήριξη, πρέπει και οι επιχειρήσεις να επενδύσουν στο ανθρώπινο δυναμικό τους και στην ενδοεπιχειρησιακή κατάρτιση. «Οι επιχειρήσεις πρέπει να έρθουν στο κράτος και να πουν τι ακριβώς θέλουν». Ο διοικητής της ΔΥΠΑ επέμεινε ότι το πρόβλημα ήταν ότι τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης δεν είχαν σχέση με την πραγματικότητα της οικονομία και γι’ αυτό τώρα προχωράει η αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Από την άλλη, ευχάριστη έκπληξη οι συνεργασίες με τα πανεπιστήμια.

Γεράσιμος Σιάσος: συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην τεχνητή νοημοσύνη και την ανθρώπινη νοημοσύνη είναι η ενσυναίσθηση

Για τον Πρύτανη του ΕΚΠΑ, «το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο είναι ο βασικός πυλώνας έρευνας αλλά και τεχνολογίας που αφορά και την τεχνητή νοημοσύνη. Μιλάμε για μια ιστορία δύο αιώνων, το Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 1837 ήταν βασικός παράγοντας επανίδρυσης του ελληνικού κράτους. Εκεί στο Πανεπιστήμιο Αθηνών παρουσιάστηκε για πρώτη φορά η έννοια της επιστήμης και των επιστημονικών πεδίων. Πάμε τώρα στο σήμερα. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια παράγουν το 85% της έρευνας και της τεχνολογίας στη χώρα. Πάμε στην εκπαίδευση, για παράδειγμα εμείς συνεργαζόμαστε με τη ΔΥΠΑ. Τα πανεπιστήμια έχουν πάρει ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα κατάρτισης. Πρέπει να δούμε όχι μόνο τη βασική εκπαίδευση αλλά και τη δια βίου μάθηση. Στα Πανεπιστήμια έχουμε τα Κέντρα Δια Βίου Μάθησης, τα ΚΕΔΙΒΙΜ, τα οποία τρέχουν εκατοντάδες προγράμματα κατάρτισης».

Ο καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος υπογράμμισε ότι το Πανεπιστήμιο είναι ένα πνευματικό ίδρυμα που καλλιεργεί της αρχές του ανθρωπισμού, προάγει την έρευνα και την καινοτομία:

«Πρέπει να πούμε ότι το πανεπιστήμιο είναι ένα πνευματικό ίδρυμα, δεν είναι απλώς ένα κέντρο κατάρτισης. Άρα λοιπόν στην έννοια της εκπαίδευσης βάζει και τα στοιχεία των ανθρωπιστικών επιστημών, βάζει και τα στοιχεία της βιοηθικής και της δεοντολογίας. Γιατί και το ΑΙ και τεχνολογία πρέπει να συμβαδίζει. Άλλωστε, τι είναι η τεχνητή νοημοσύνη; Η τεχνητή νοημοσύνη ουσιαστικά επεκτείνεται μέσω της τεχνολογίας από την ανθρώπινη νοημοσύνη. Και πρέπει να υπάρχει και πρέπει να υπάρχει ένας συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην ανθρώπινη νοημοσύνη και την τεχνητή νοημοσύνη, που είναι τελικά η ενσυναίσθηση. Όλα αυτά το ελληνικό πανεπιστήμιο μπορεί να τα παρέχει και τα παρέχει ήδη. Να πάμε όχι μόνο σε προγράμματα κατάρτισης μέσω του ΚΕΔΙΒΙΜ αλλά και να πάμε και σε προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών. Το πανεπιστήμιο μας έχει διετές πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στο τμήμα Πληροφορικής, πάω ακριβώς στην τεχνητή νοημοσύνη. Άρα, όπως είπατε, υπάρχουν πολλά σύννεφα, αλλά δεν πρέπει να μας φοβίζουν. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εδώ, αλλά θα πρέπει να εκπαιδεύσουμε το προσωπικό. Και να πω και κάτι ακόμη σχετικά με την πρώτη ερώτηση. Μας λείπει καταρτισμένο προσωπικό. Ναι, αλλά να πούμε και ότι 250.000 νέοι επιστήμονες είναι στο εξωτερικό. Αυτό που λέμε brain drain. Άρα θα πρέπει αυτούς να τους ξαναφέρουμε πίσω και να βρούμε τους τρόπους για να το κάνουμε».

Καταλήγοντας ο πρύτανης του ΕΚΠΑ υπογράμμισε ότι ο ανθρώπινος παράγοντας δεν θα φύγει ποτέ: «Η τεχνητή νοημοσύνη μας απαλλάσσει από πολύ χρόνο και κόπο. Ένα μοντέλο, ένας αλγόριθμός τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να δει εκατομμύρια μαγνητικές και να σου δώσει μια διάγνωση. Όμως, ο ανθρώπινος παράγοντας δεν μπορεί ποτέ να φύγει στην ιατρικής. Τον ασθενή θα τον θεραπεύσει ο γιατρός. Το αποτέλεσμα της μαγνητικής θα το πάρεις από έναν αλγόριθμος, αλλά η παράμετρος της ενσυναίσθησης, της προσαρμοστικότητας, της βιοηθικής αλλά και όλο το περιβάλλον δεν μπορεί να αντικατασταθεί από οποιοδήποτε σύστημα τεχνητής νοημοσύνης».