Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα γλυκίσματα σε ολόκληρο τον κόσμο και είτε τις προτιμάτε με μέλι είτε με σοκολάτα, αποτελούν ένα ιδανικό πρωινό ή σνακ μέσα στη μέρα. Πλέον οι βάφλες είναι πολύ δημοφιλείς στις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς επίσης στη Βόρεια Αμερική και την Ασία, ωστόσο δεν ήταν πάντα τόσο διάσημες. 

Σύμφωνα με τον συγγραφέα του βιβλίου «Dining With The Ancient Romans», Giorgio Franchetti, το τραγανό αυτό γλύκισμα προέρχεται από την Αρχαία Ρώμη και πιο συγκεκριμένα θυμίζει το γλύκισμα crustula. 

Το γλύκισμα των Αρχαίων Ρωμαίων

Μέσα από την έρευνά του ο Franchetti, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η crustula είναι η γλυκιά εκδοχή του panis obelius, ενός είδους ψωμιού με ελιές και φρέσκα σύκα που φτιαχνόταν στην Αρχαία Ελλάδα, ψηνόταν ανάμεσα σε δύο καυτές πλάκες και καταναλωνόταν σε λατρευτικές εκδηλώσεις για τον θεό Διόνυσο. 

«Τα crustula (πληθυντικός του «crustulum») ήταν ένα είδους μπισκότου φτιαγμένο από αλεύρι, μέλι και λαρδί. Οι σημερινές βάφλες φτιάχνονται από βούτυρο, ωστόσο ο Ρωμαίος φιλόσοφος Πλίνιος ο Πρεσβύτερος γράφει ότι η χρήση του βούτυρου διαφοροποιούταν ανάμεσα σε αριστοκράτες και απλούς πολίτες.» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Giorgio Franchetti.

Ο όρος «crustulum» αναφέρεται σε πολύ τραγανά επίπεδα μπισκότα που είχαν μία κρούστα που «έλιωνε» στο στόμα, σύμφωνα με κείμενα Ρωμαίων συγγραφέων και ψηνόταν όπως και οι σημερινές βάφλες ανάμεσα σε δύο ζεσταμένες πλάκες. Τα συγκεκριμένα μπισκότα καταναλώνονταν αρχικά κατά τη διάρκεια ρωμαϊκών θρησκευτικών τελετών και πωλούνταν από υπαίθριους πωλητές. Μετέπειτα το γλύκισμα έγινε ένα είδος ανταμοιβής που έδιναν οι δάσκαλοι πλούσιων οικογενειών στους καλύτερους μαθητές τους. 

Ενδιαφέρον είναι ότι οι Ρωμαίοι λάτρευαν το τυρί και απεχθάνονταν το βούτυρο, το οποίο θεωρούσαν κακό υποπροϊόν του γάλακτος, που χρησιμοποιούταν κατά κόρον σε προϊόντα κοσμετολογίας. Γι’ αυτό το λόγο και επέλεγαν να παρασκευάζουν τα μπισκότα από λαρδί. 

Πώς λοιπόν τα crustula έγιναν η βάφλα που γνωρίζουμε σήμερα; 

Ο Οράτιος στα ποιήματά του αναφέρει ότι τα crustula δίνονταν στα παιδιά για να τα πείσουν να μάθουν τα γράμματα του αλφάβητου. Μέσα στα χρόνια, όλες οι εκδοχές αυτών των μπισκότων άρχισαν να σερβίρονται στο τέλος των γευμάτων. Το ιταλικό μπισκότο ferratella που υπάρχει μέχρι και σήμερα θεωρείται ο απόγονος των μπισκότων crustula και ο πρόγονος των βαφλών. Το όνομα ferratelle προέρχεται από τον τρόπο μαγειρέματός του, αφού ψηνόταν ανάμεσα σε δύο μεταλλικές βέργες και είχε τα γνωστά μικρά βαθουλώματα που έχουν οι βάφλες. Τo ferratelle ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων και των καρναβαλικών εκδηλώσεων, ενώ η σημερινή εκδοχή τους κυκλοφορεί σε διαφορετικά σχήματα με κάποια από αυτά να μοιάζουν με αστέρι, καρδιά ή ακόμη και διαμάντι. Ένας από τους καλύτερους παραγωγούς ferratelle το L’Aquila, φτιάχνει εκδοχές του γλυκού με δεντρολίβανο, τις οποίες συνδυάζει με prosecco. 

Πώς όμως οι ιταλικές «βάφλες» μετακόμισαν στη βόρεια Ευρώπη και τις Η.Π.Α.;

Ο Franchetti πιστεύει πάντως ότι οι μαγειρικές τεχνικές κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα οδήγησαν στον εκσυγχρονισμό του γλυκίσματος στις βάφλες που γνωρίζουμε σήμερα. Μέσω της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας εκτός από την εξαγωγή της κουλτούρας τους, οι Ρωμαίοι μετέδωσαν και τις διατροφικές τους συνήθειες. Έτσι, τα crustula κατέληξαν στη Γαλλία, την Αγγλια, την Ολλανδία κ.ά ευρωπαϊκές χώρες. Όταν οι πρώτοι Ολλανδοί μετοίκησαν στις αρχές του 1600 στη Νέα Υόρκη, τα crustula και τα ferratelle ξεκίνησαν το δικό τους ταξίδι, ώστε να πάρουν τη μορφή που έχουν οι σημερινές βάφλες.

Το άρθρο της εβδομάδας

FOOD SCIENCE