Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ

Ο Πρόεδρος Χαβιέρ Μιλέι της Αργεντινής, που ηγείται της πατρίδας του Πάπα Φραγκίσκου, είναι καθολικός. Ωστόσο μελετά τακτικά την Τορά, παρακολουθεί το δείπνο Σαμπάτ και έχει πει ότι ίσως ο πιο σημαντικός σύμβουλός του είναι ο ραβίνος του.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Για αρκετά χρόνια τελευταία, ο Μιλέι έχει δείξει έντονο και, μεταξύ των περισσότερων παγκόσμιων ηγετών, ασυνήθιστο ενδιαφέρον για τον Ιουδαϊσμό. Έχει δημοσιεύσει εβραϊκούς στίχους από την Τορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ταξίδεψε διεθνώς για να συναντήσει ραβίνους, αποκάλεσε τον Μωυσή έμπνευση και είπε ότι, αν δεν υπήρχαν οι προκλήσεις της τήρησης του εβραϊκού Σαββάτου ενώ υπηρετούσε ως πρόεδρος, θα μεταστρεφόταν στον Ιουδαϊσμό.

Η αυξανόμενη αφοσίωσή του στην εβραϊκή πίστη έχει επίσης αρχίσει να επηρεάζει και την πολιτική της Αργεντινής.

Το έθνος έχει γίνει ο πιο σκληρός υπερασπιστής του Ισραήλ στη Λατινική Αμερική, χαρακτηρίζοντας τη Χαμάς, την παλαιστινιακή μαχητική ομάδα, τρομοκρατική οργάνωση. Ο Mιλέι έχει δεσμευτεί να μεταφέρει στην Ιερουσαλήμ την πρεσβεία της Αργεντινής στο Ισραήλ. Και διόρισε τον προσωπικό του ραβίνο, Σιμόν Άξελ Γουάνις, πρεσβευτή της Αργεντινής στο Ισραήλ.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Υποσχέθηκε επίσης ανανεωμένες προσπάθειες για την αναζήτηση δικαιοσύνης για τα 85 θύματα της βομβιστικής επίθεσης το 1994 σε κέντρο εβραϊκής κοινότητας στο Μπουένος Άιρες. Η 30ή επέτειος αυτής της επίθεσης είναι την Πέμπτη.

Ο απόηχος της βομβιστικής επίθεσης το 1994 που σκότωσε 85 μέλη της εβραϊκής κοινότητας στο Μπουένος Άιρες

«Δεν είμαστε εδώ για να κάνουμε περισσότερα από τα ίδια. Είμαστε εδώ για να προτείνουμε ένα διάλειμμα από αυτά που έχουν κάνει διάφορες κυβερνήσεις» ως απάντηση στη βομβιστική επίθεση, είπε ο Μιλέι την Τετάρτη το βράδυ σε εκδήλωση μνήμης στο Μπουένος Άιρες.

Η επίθεση είναι από καιρό μια ανοιχτή πληγή για την εβραϊκή κοινότητα της Αργεντινής, επειδή κανείς δεν έχει θεωρηθεί ποτέ νομικά υπεύθυνος γι’ αυτήν.

Τα δικαστήρια της Αργεντινής διαπίστωσαν ότι το Ιράν ήταν πίσω από την επίθεση και ότι η λιβανέζικη μαχητική ομάδα Χεζμπολάχ την εκτέλεσε. Τα δικαστήρια κατονόμασαν συγκεκριμένα άτομα, αλλά οι ύποπτοι παρέμειναν ελεύθεροι παρά τις ειδοποιήσεις σύλληψης της Ιντερπόλ. Τα δικαστήρια της Αργεντινής και το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσαν επίσης ότι πρώην Αργεντινοί αξιωματούχοι εμπόδισαν τις έρευνες για τη βομβιστική επίθεση.

Τον Απρίλιο, όταν ένα ανώτατο δικαστήριο στην Αργεντινή επιβεβαίωσε τα προηγούμενα πορίσματα για τον ρόλο του Ιράν, το γραφείο του Mιλέι χαιρέτισε την απόφαση, λέγοντας ότι «έδωσε τέλος σε καθυστερήσεις δεκαετιών και συγκαλύψεων».

Η αυξανόμενη σύνδεση του Μιλέι με τον Ιουδαϊσμό ως ηγέτη ενός συντριπτικά χριστιανικού έθνους αντανακλά την ανορθόδοξη προσέγγισή του στην πολιτική, η οποία τον βοήθησε να φτάσει στην προεδρία πέρυσι.

Ο Μιλέι εξελέγη αφού είπε στους Αργεντινούς ότι πρέπει να αντέξουν περισσότερο πόνο για να διορθώσουν την οικονομική κρίση του έθνους. Και ενώ αυτό μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί αληθινό – το κομμάτι του πόνου, με τη φτώχεια να εκτινάσσεται στα ύψη και το πέσο της Αργεντινής να καταρρέει – τα ποσοστά αποδοχής του παρέμειναν υψηλά, γύρω στο 50%.

Ο Mιλέι έχει μάλιστα προτείνει ότι ο Ιουδαϊσμός μπορεί να δώσει τις απαντήσεις για την επίλυση του οικονομικού χάους της Αργεντινής. «Ο ραβίνος που με βοηθάει να μελετήσω λέει ότι πρέπει να διαβάσω την Τορά από την οπτική της οικονομικής ανάλυσης», είπε στην El País πέρυσι.

Οι Αργεντινοί έχουν εμπλακεί στην οικονομική αναταραχή, αλλά δεν είναι τόσο συνηθισμένοι σε έναν ηγέτη που φαίνεται να έχει ισχυρότερη σχέση με τον Ιουδαϊσμό παρά με τον Χριστιανισμό, την πίστη που σχεδόν το 80 τοις εκατό της χώρας λέει ότι ακολουθεί.

Ο Κάρλος Μένεμ, πρόεδρος της Αργεντινής από το 1989 έως το 1999, ανατράφηκε μουσουλμάνος αλλά ασπάστηκε τον καθολικισμό καθώς εισήλθε στην πολιτική της Αργεντινής. Ο Μιλέι, ανατράφηκε ως Καθολικός, αλλά έχει αποκαλέσει τον Φραγκίσκο «ανόητο» και «βρόμικο αριστερό». Αργότερα ζήτησε συγγνώμη.

Τον Απρίλιο, κατά την παραλαβή του βραβείου «πρεσβευτής του φωτός» σε μια χασιδική συναγωγή κοντά στο Μαϊάμι, ο Μιλέι είπε ότι είχε πάρει τις «εβραϊκές του αξίες» από έναν παππού που, λίγο πριν πεθάνει, όταν ανακάλυψε ότι ήταν Εβραίος.

Ο Ραβίνος Γουάνις είπε ότι συνάντησε τον Μιλέι το 2021 για μια σύντομη συνομιλία που διήρκεσε ώρες. Μίλησαν για εβραϊκά κείμενα και αξίες, και γρήγορα είχε απήχηση στον κύριο Μιλέι.

«Ήταν σαν να ήξερε ήδη, αλλά απλά δεν ήξερε ότι ήταν Ιουδαϊσμός», είπε ο Ραβίνος. Οι δυο τους πλέον μιλούν συχνά, με τον Μιλέι να αποκαλεί τον ραβίνο «πνευματικό του σύμβουλο» και να τον παίρνει μαζί του σε διεθνή ταξίδια, μεταξύ άλλων για να συναντήσει τον δισεκατομμυριούχο Έλον Μασκ.

Η Αργεντινή, ένα έθνος 46 εκατομμυρίων, έχει τον μεγαλύτερο εβραϊκό πληθυσμό στη Λατινική Αμερική, με περίπου 200.000 άτομα στη χώρα. Φτάνοντας σε κύματα μετανάστευσης που ξεκίνησαν στα τέλη του 19ου αιώνα, πολλοί αναζήτησαν καταφύγιο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Αργεντινή έγινε επίσης καταφύγιο για τους φυγάδες Ναζί.

Εορτασμός της βομβιστικής επίθεσης το 2015

Ο εναγκαλισμός του Ιουδαϊσμού από τον Μιλέι έχει αντιμετωπιστεί με ανάμεικτες αντιδράσεις από την εβραϊκή κοινότητα της Αργεντινής.

Ο Ραβίνος Ντανιέλ Αβρούζ, ο οποίος ηγείται μιας συναγωγής των Συντηρητικών στο Μπουένος Άιρες, είπε ότι ο Μιλέι ήταν μια ευπρόσδεκτη αλλαγή. Ωστόσο κάποιοι άλλοι Εβραίοι Αργεντινοί διαφωνούν. Ο επικεφαλής του μουσείου της Άννας Φρανκ στο Μπουένος Άιρες έχει ανησυχήσει δημόσια ότι η κριτική του Μιλέι στη Χαμάς θα μπορούσε να καταστήσει ξανά στόχο την Αργεντινή.

Άλλοι σημειώνουν ότι ο Μιλέι έχει ευθυγραμμιστεί με έναν ιδιαίτερα Ορθόδοξο τομέα του Ιουδαϊσμού, και κάποιοι τον κατηγορούν ότι ενδιαφέρεται για τον Ιουδαϊσμό επειδή βλέπει τον εαυτό του στην εικόνα του Μωυσή ως απελευθερωτή των καταπιεσμένων.

«Οι δυνάμεις του ουρανού» ήταν ένα είδος σλόγκαν εκστρατείας για τον Μιλέι. Έχει επίσης αποκαλέσει τον Μωυσή «τον μεγαλύτερο απελευθερωτή όλης της ανθρωπότητας».

Ο Μιλέι κρατά μια ισραηλινή σημαία ενώ έκανε εκστρατεία για την προεδρία πέρυσι στην Αργεντινή

Σήμερα Πέμπτη, ο Μιλέι σχεδίαζε να παραστεί σε μνημόσυνο για την 30ή επέτειο από τη βομβιστική επίθεση στο κοινοτικό κέντρο, το Asociación Mutual Israelita Argentina ή AMIA, όπου θα ηχήσει μια σειρήνα την ίδια στιγμή που σημειώθηκε η επίθεση.

Η κυβέρνηση του Μιλέι προωθεί ένα νομοσχέδιο που θα δίνει πράσινο φως στις δίκες ερήμην για τους Λιβανέζους και Ιρανούς πολίτες που τα δικαστήρια της Αργεντινής είπαν ότι συμμετείχαν στην επίθεση.

Τον Φεβρουάριο, ο Μιλέι επισκέφτηκε τον Πάπα Φραγκίσκο στο Βατικανό, μαζί με αρκετούς συμβούλους του, ένας εκ των οποίων ήταν ο ραβίνος του. Οι δύο Αργεντινοί, παρά τις εντάσεις τους στο παρελθόν, αγκαλιάστηκαν και πέρασαν μια ώρα μαζί. Το Βατικανό αργότερα χαρακτήρισε τη συνάντηση «εγκάρδια». Ο Μιλέι είπε στην ιταλική τηλεόραση, «Είμαι καθολικός, αν και βασικά είμαι ασκούμενος του Ιουδαϊσμού».

Με πληροφορίες από New York Times