Το διαστημικό σκάφος Juno της NASA βρίσκεται εδώ και οχτώ χρόνια σε τροχιά γύρω από τον γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος, τον πλανήτη Δία, στέλνοντας πίσω στη Γη εντυπωσιακά στοιχεία όχι μόνο γι’ αυτόν αλλά και για τα δεκάδες φεγγάρια του.

Ένα από τα πιο σημαντικά φεγγάρια που έχουν μελετηθεί είναι η Ιώ, το πιο κοντινό στον πλανήτη φεγγάρι, το οποίο είναι λίγο μεγαλύτερο από τη δική μας Σελήνη. Η Ιώ είναι το γεωλογικά πιο δραστήριο σώμα στο ηλιακό μας σύστημα καθώς στην επιφάνειά του βρίσκονται εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες, ηφαίστεια που εκρήγνυνται αδιάκοπα εκτοξεύοντας κολοσσιαίες ποσότητες λάβας σε ύψος εκατοντάδων χιλιομέτρων. Η Ιώ αλληλεπιδρά με το μαγνητικό πεδίο του Δία και εκτός από τα πυρακτωμένα υλικά εκτοξεύει φορτισμένα σωματίδια τα οποία παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο του Δία προκαλώντας υψηλής έντασης σέλας.

Το Juno πρόσφατα έκανε δύο πτήσεις πάνω από την Ιώ και οι επιστήμονες της αποστολής μετέτρεψαν τα δεδομένα από αυτές σε animation που αναδεικνύουν δύο από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά του φεγγαριού: ένα βουνό και μια σχεδόν λεία λίμνη που περιέχει λάβα.

Άλλα πρόσφατα επιστημονικά συμπεράσματα που εξήχθησαν από τις πτήσεις του Juno περιλαμβάνουν ενημερώσεις για τους πολικούς κυκλώνες του Δία και την αφθονία του νερού.

Τα νέα ευρήματα ανακοινώθηκαν πριν από λίγες ημέρες από τον κύριο ερευνητή του προγράμματος Juno, Σκοτ Μπόλτον, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Γενική Συνέλευση της Ευρωπαϊκής Γεωφυσικής Ένωσης στη Βιέννη.

Σύμφωνα με την NASA, η αποστολή Juno πραγματοποίησε εξαιρετικά κοντινές πτήσεις στην Ιώ τον Δεκέμβριο του 2023 και τον Φεβρουάριο του 2024, φτάνοντας σε απόσταση περίπου 1.500 χιλιομέτρων από την επιφάνεια, λαμβάνοντας τις πρώτες κοντινές εικόνες του φεγγαριού.

«Η Ιώ είναι απλώς γεμάτη ηφαίστεια και ‘πιάσαμε’ μερικά από αυτά σε δράση», είπε ο Μπόλτον.

«Έχουμε επίσης μερικά υπέροχα κοντινά πλάνα και άλλα δεδομένα για μια λίμνη λάβας μήκους 200 χιλιομέτρων που ονομάζεται Loki Patera. Υπάρχει εκπληκτική λεπτομέρεια που δείχνει μερικά σημεία που μοιάζουν σαν απίστευτα νησιά στη μέση της λίμνης που περιβάλλεται από καυτή λάβα. Η κατοπτρική αντανάκλαση που κατέγραψαν τα όργανά μας για τη λίμνη υποδηλώνει ότι τμήματα της επιφάνειας της Ιούς είναι τόσο λεία όσο το γυαλί, θυμίζοντας το ηφαιστειακά δημιουργημένο γυαλί οψιδιανού που συναντάμε στη Γη».

Χάρτες που δημιουργήθηκαν με δεδομένα που συλλέχθηκαν από το όργανο Microwave Radiometer (MWR) της αποστολής Juno αποκαλύπτουν ότι η Ιώ όχι μόνο έχει μια επιφάνεια που είναι σχετικά λεία σε σύγκριση με τα άλλα φεγγάρια του Δία, αλλά έχει επίσης πόλους που είναι ψυχρότεροι από το μέσο του.