Του Σπύρου Δημητρέλη

Με πολύ ενδιαφέρον παρακολουθήσαμε τελευταία το νέο πολύ δύσκολο κεφάλαιο που ανοίγει στα εθνικά μας θέματα. Αυτό της Βόρειας Μακεδονίας. Οι νέοι κυβερνήτες του γειτονικού κρατιδίου άρχιζαν να αμφισβητούν ευθέως τη συμφωνία που έχουν υπογράψει με την Ελλάδα για το όνομα της χώρας τους. Ενώ η συμφωνία των Πρεσπών προβλέπει ότι το όνομα της χώρας έναντι όλων, εντός και εκτός της χώρας, είναι Βόρεια Μακεδονία, η νέα ηγεσία άρχισε να την αποκαλεί Μακεδονία σκέτο και να δηλώνει κάθετα το “δικαίωμά” της να την αποκαλεί με αυτό το όνομα.

Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι καλές για τη χώρα μας, η οποία δέχτηκε την ονομασία Μακεδονία για τη γειτονική χώρα, αλλά με τον γεωγραφικό προσδιορισμό “Βόρεια”. Η συμφωνία αυτή του 2018 υπεγράφη από την Ελλάδα, τα ηνία της οποίας τότε είχε η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα και υπουργό Εξωτερικών τον Νίκο Κοτζιά.

Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που τις ημέρες της συμφωνίας φώναζαν ότι η Ελλάδα κάνει πίσω από την εθνική θέση για το ζήτημα της ονομασίας με τρόπο βιαστικό, άγαρμπο και πρόχειρο. Οι Έλληνες, μάλιστα, δεν πληροφορήθηκαν επίσημα από κανέναν κυβερνητικό παράγοντα για τα όποια ανταλλάγματα πήρε η χώρα προκειμένου να υπογράψει αυτήν τη συμφωνία.

Ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκος Μητσοτάκης, επικαλούμενος πληροφορίες του από τις Βρυξέλλες, τόνιζε ότι ο Αλέξης Τσίπρας προχώρησε στη Συμφωνία των Πρεσπών ως αντάλλαγμα για να μην επιμείνουν οι Ευρωπαίοι (κατά κύριο λόγο το Βερολίνο) στην περικοπή των προσωπικών διαφορών στις συντάξεις και του αφορολόγητου που είχαν ήδη ψηφιστεί από την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, στο πλαίσιο της εφαρμογής του τρίτου μνημονίου και της συμφωνίας για το ελληνικό χρέος.

Καλύπτωντας ο ίδιος τα δημοσιονομικά θέματα όλα τα χρόνια των μνημονίων, πρέπει να ομολογήσω ότι ήταν η πρώτη φορά που είδα τους δανειστές να κάνουν πίσω σε ένα δημοσιονομικό μέτρο που ήταν σημαία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και είχε υπαγορεύσει στο πλαίσιο των προγραμμάτων οικονομικής σταθεροποίησης και βιώσιμης ανάπτυξης της Ελλάδας. Ήταν η πρώτη φορά που οι “σκληροί” και “άκαρδοι” Γερμανοί του Σόιμπλε έριχναν νερό στο κρασί τους.

Μάλιστα αυτό το μαλάκωμα στάσης από τους δανειστές είχε προκαλέσει και την κολοτούμπα “σκληρών” τροϊκανών που γνώριζαν από πρώτο χέρι πώς εφαρμόζονται τα προγράμματα. Στέλεχος των ΑΝΕΛ είχε πει δημόσια, βάση πληροφόρησης που είχε από άλλα μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας των ΑΝΕΛ, ότι ο Αλέξης Τσίπρας αντάλλαξε το όνομα της Μακεδονίας με τη συμφωνία για το χρέος, τη μη μείωση των συντάξεων και τη μείωση του ΕΝΦΙΑ.

Όταν ανοίξουν τις επόμενες δεκαετίες τα πρακτικά των συζητήσεων Μέρκελ-Τσίπρα, θα μάθουμε τι ακριβώς συνέβη. Αυτό, όμως, που δεν θα χρειαστεί να περιμένουμε για να το μάθουμε είναι ότι η Συμφωνία των Πρεσπών δεν είναι θεμελιωμένη σε στέρεο έδαφος. Η ευθεία αμφισβήτησή της από τη νέα κυβέρνηση των Σκοπιανών αφήνει περιθώριο για φόβους ότι δεν έχουν προβλεφθεί σοβαρές εγγυήσεις για την εφαρμογή της.

Και αποτελεί, βέβαια, και παράδειγμα προς αποφυγή ανάλογων χειρισμών στο μέλλον, όπου κρίσιμα εθνικά θέματα μπαίνουν στη ζυγαριά με βραχυπρόθεσμο πολιτικό όφελος.