Η Ελληνική Αστυνομία κάνει τελευταίως ορισμένες καμπάνιες με τρόπο σύγχρονο και πιο “έξυπνο”, προσπαθώντας να μας ευαισθητοποιήσει για θέματα της καθημερινότητας. Το τελευταίο εξ αυτών για λογαριασμό της Τροχαίας, με σύνθημα “φόρα το κράνος σου, μην γίνεσαι αγκωνόμυαλος” όμως δεν πήγε -κατά την γνώμη μου- και τόσο καλά.

Οι «αγκωνόμυαλοι» είναι οι οδηγοί που φορούν το κράνος στον αγκώνα αντί για το κεφάλι όπου εκεί είναι το «μυαλό τους». Στο σποτάκι, που λαμβάνει δύο μορφές και για άντρες και για γυναίκες, έχουμε το μήνυμα ότι το κράνος δεν είναι για τον αγκώνα, να το φοράμε ως αξεσουάρ που κουβαλάμε, αλλά για το κεφάλι. Ορθό. Το 69% των νεκρών οδηγών μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων δεν φορούσε ή δεν καταγράφηκε να φοράει κράνος. Μάλιστα το ποσοστό των νεκρών μοτοσικλετιστών φθάνει το 38% σε σχέση με τη Ευρώπη, όπου ο μέσος όρος είναι 18%. [πηγή]

Όπως αναφέρεται στην ανάρτηση της τροχαίας στο Instagram, ανησυχητικά υψηλές είναι οι παραβάσεις για μη χρήση κράνους. Μόνο από την αρχή του έτους η Ελληνική Αστυνομία έχει βεβαιώσει 23.102 παραβάσεις. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι, σε ατυχήματα που εμπλέκονται δίκυκλα, υπάρχει συχνά σοβαρή ή ακόμα και θανατηφόρα κατάληξη. Συνολικά, καταγράφηκαν 1.928 παθόντες σε 2.162 ατυχήματα, από τα οποία 69 θανατηφόρα και 78 σοβαρά.
«Ένα λάθος αρκεί για να αλλάξει τη ζωή μας ή τη ζωή κάποιου που αγαπάμε. Προστατεύστε τον εαυτό σας και τους άλλους. Χρησιμοποιείτε πάντα το κράνος σας!», επισημαίνεται στο τέλος.

Εκεί που το πράγμα σκαλώνει είναι ότι στο σποτ που απευθύνεται ειδικά στο γυναικείο κοινό επιλέχτηκε να σκηνοθετηθεί σαν βιντεάκι tutorial μακιγιάζ από κάποια influencer που διδάσκει στο κοινό πώς να μακιγιάρει τον… αγκώνα. Μάλιστα το τέλος αναφέρει: «φόρα το κράνος σου εκεί που έχεις το μυαλό σου». Το ποιό; Αν αυτό σκεφτήκατε κι εσείς, συγχαρητήρια, πεισθήκαμε ότι οι γυναίκες που δεν φορούν κράνος είναι κουφιοκέφαλες. Θα μπορούσε, αλλά θα μπορούσε κι όχι. Δεν είναι βλέπεις ο μόνος λόγος για να μην βάλεις κράνος το να σου χαλάσει το μακιγιάζ ή τα μαλλιά… Υπάρχουν κι άλλες αιτίες, οικονομικές, πρακτικές, διαδικαστικές. Ναι, ναι, συμφωνώ, απαράδεκτο. Να που συμβαίνει όμως και πρέπει να ανατρέξουμε στο γιατί και πώς ώστε να θεραπεύσουμε.

Το σποτ της τροχαίας στο Instagram εδώ και το βίντεο παρακάτω.

Η εκτέλεση του μονόπρακτου είναι άψογη, η ηθοποιός που υποδύεται την social media influencer που παραδίδει tutorial για μακιγιάζ για τον …αγκώνα είναι εξαιρετική. Το κείμενο θεωρητικά ανάλαφρο και κυρίως τραβάει το αυτί να παρακολουθήσει πού το πάει. Αλλά…αλλά!

Πολλά μπορεί να πει κανείς για το πώς δαιμονοποιείται το μακιγιάζ στα πλαίσια της πατριαρχίας. Δεν θα πρωτοτυπήσουμε. H κατηγορία περί ξεγελάσματος του δύσμοιρου αρσενικού από το μακιγιάζ έχει ιστορικές μισογυνιστικές ρίζες. Εξ ου και δεν υπάρχει αντίστροφα ή δεν αξιώνεται αντίστροφα: πχ κάποια γυναίκα να διαμαρτυρηθεί για αντρική λήψη Βιάγκρα, για ενθέματα ή λήψη συμπληρωμάτων όγκου κλπ. Μια επιστολή του 1711 που γράφτηκε στη βρετανική εφημερίδα The Spectator σχετικά με τη χρήση του μακιγιάζ έλεγε ότι οι άνδρες που είχαν παντρευτεί γυναίκες που «δεν άφηναν τους συζύγους τους να δουν τα πρόσωπά τους μέχρι να παντρευτούν» ήταν «τραυματισμένοι κύριοι». Το δε στερεότυπο της κουφιοκέφαλης γυναίκας που ασχολείται «με νύχια και μακιγιάζ ολημερίς» καλά κρατεί, απαξιώνοντας κάτι που για τις περισσότερες τουλάχιστον αποτελεί είτε εργαλείο κοινωνικής αναγνώρισης (τα νύχια είναι ταξικά), είτε ένα παιχνίδι απόδρασης από την καθημερινότητα.

Με το να διακωμωδείται επομένως η γυναικεία υπόσταση, κάνοντας τον θεατή να συσχετίσει το “πού έχει το μυαλό της” με τον…αγκώνα, κάτι σαν να μην μας κολλάει και πολύ καλά. Θα ήταν ίσως πιο αποτελεσματικό, για όλα τα φύλα, να έδειχναν μια κούκλα με ένα καρπούζι για κεφάλι πάνω σε μηχανή, όπου σε τυχόν σύγκρουση το κεφάλι σκάει -ακριβώς!- κάτω σαν καρπούζι. Ή θα ήταν εξίσου αποτελεσματικό να είναι παντού ακροβολισμένοι τροχαίοι που να συλλαμβάνουν παραβάτες του οδικού κώδικα κι οι ποινές να είναι πολύ τσουχτερά πρόστιμα. Κάτι μου λέει όμως ότι κάτι ανάλογο δεν θα γινόταν viral. Και το virality είναι καθώς φαίνεται η λέξη των ημερών, σε μια κοινωνία που παράγει περισσότερο ψηφιακό περιεχόμενο απ’αυτό που μπορεί αποτελεσματικά να καταναλώσει.

Ήταν τελικά η άβαφη Pamela Anderson ένα κόλπο δημοσίων σχέσεων;