Κατάσταση που μοιάζει με την οικολογική καταστροφή που προκαλούν οι ανεξέλεγκτες δασικές πυρκαγιές στην επιφάνεια της Γης, βιώνει ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος, υποβρυχίως. 

Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος μόλις γνώρισε το χειρότερο καλοκαίρι του στην ιστορία και η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), με έδρα τις ΗΠΑ, ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι ο κόσμος υφίσταται ένα σπάνιο παγκόσμιο γεγονός μαζικής λεύκανσης κοραλλιών – το τέταρτο από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 – που επηρεάζει τουλάχιστον 53 χώρες. Τα κοράλλια είναι θύματα των αυξανόμενων παγκόσμιων θερμοκρασιών που έχουν καταρρίψει ιστορικά ρεκόρ κατά τον περασμένο χρόνο. Τόσο τα ορυκτά καύσιμα που αυξάνουν τις εκπομπές άνθρακα, όσο και η επίδραση του El Niño, που θερμαίνει τις θερμοκρασίες των ωκεανών σε αυτό το μέρος του κόσμου, επηρέασαν δραματικά την κατάσταση στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο, στην ανατολική ακτή της Αυστραλίας.

Το CNN φιλοξενεί ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο, που επηρεάζεται ιδιαίτερα από την κλιματική κρίση. «Αυτό που συμβαίνει τώρα στους ωκεανούς μας είναι σαν πυρκαγιές κάτω από το νερό», δήλωσε στο CNN η Kate Quigley, κύρια ερευνήτρια στο Ίδρυμα Minderoo της Αυστραλίας: «Θα έχουμε τόση αύξηση θερμοκρασίας που θα φτάσουμε σε ένα οριακό σημείο και δεν θα μπορέσουμε να επιστρέψουμε από αυτό», προβλέπει η ίδια.

Η λεύκανση των κοραλλιών συμβαίνει όταν οι θαλάσσιοι καύσωνες θέτουν τα κοράλλια υπό πίεση, αναγκάζοντάς τα να διώξουν τα φύκια από τον ιστό τους, αποστραγγίζοντας το χρώμα τους. Τα κοράλλια μπορούν να ανακάμψουν από τη λεύκανση εάν οι θερμοκρασίες επιστρέψουν στο φυσιολογικό, αλλά θα χαθούν εάν το νερό παραμείνει πιο ζεστό από το συνηθισμένο. «Είναι μια καταστροφή», δήλωσε ο καθηγητής Ove Hoegh-Guldberg, επιστήμονας του κλίματος στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ στην Αυστραλία και επικεφαλής επιστήμονας στο Ίδρυμα για τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο. «Οι θερμοκρασίες έγιναν τόσο ζεστές, που είναι εκτός γραφημάτων… δεν είχαν καταγραφεί ποτέ πριν σε αυτό το επίπεδο».

Τι σημαίνει η καταστροφή των θαλάσσιων οικοσυστημάτων για τη βιοποικιλότητα

Η καταστροφή των θαλάσσιων οικοσυστημάτων θα επιφέρει οριστικό τέλος για περίπου το ένα τέταρτο όλων των ειδών που εξαρτώνται από τους υφάλους για την επιβίωσή τους – και θα απειλήσει περίπου ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους που βασίζονται στα ψάρια των υφάλων για την τροφή τους και τα προς το ζην. Οι ύφαλοι παρέχουν επίσης ζωτική προστασία για τις ακτές, μειώνοντας τις επιπτώσεις των πλημμυρών, των κυκλώνων και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. «Η ανθρωπότητα απειλείται με ρυθμό, τον οποίο δεν είμαι σίγουρος ότι καταλαβαίνουμε πραγματικά», είπε ο Hoegh-Guldberg στο CNN.

Πέρα από τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο, ο τεράστιος θαλάσσιος καύσωνας που σαρώνει την υδρόγειο έχει ήδη επηρεάσει μερικούς από τους πιο διάσημους κοραλλιογενείς υφάλους στον κόσμο – συμπεριλαμβανομένων αυτών στην Ερυθρά Θάλασσα, την Ινδονησία και τις Σεϋχέλλες. Πέρυσι, οι υψηλές θερμοκρασίες των ωκεανών προκάλεσαν επίσης μεγάλη άνοδο και Αμερικανοί ειδικοί προβλέπουν περαιτέρω ζημιές το ερχόμενο καλοκαίρι. «Ανησυχώ ολοένα και περισσότερο για το καλοκαίρι του 2024 για την ευρύτερη Καραϊβική και τη Φλόριντα», δήλωσε ο Derek Manzello, συντονιστής του προγράμματος Coral Reef Watch της NOAA. Τον Φεβρουάριο, η NOAA πρόσθεσε τρία νέα επίπεδα στους χάρτες προειδοποίησης λεύκανσης των κοραλλιών, για να μπορέσουν οι επιστήμονες να αξιολογήσουν τη νέα κλίμακα της υποβρύχιας θέρμανσης.

Η Αυστραλία, τα ορυκτά καύσιμα και οι προσπάθειες να σωθεί ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος

Τα τελευταία έξι χρόνια, ο Peter Harrison και η ομάδα του στο Πανεπιστήμιο Southern Cross στη Νέα Νότια Ουαλία ανέπτυξαν ένα πρόγραμμα «εξωσωματικής γονιμοποίησης κοραλλιών» για να αυξήσουν την αναπαραγωγή των κοραλλιών σε κάθε ύφαλο. Οι ερευνητές χρησιμοποιούν δίχτυα ψαρέματος για να συλλάβουν το γόνο των υγιών κοραλλιών αναπαραγωγής και στη συνέχεια αναπτύσσουν τις προνύμφες σε πλωτές δεξαμενές πριν τις απελευθερώσουν σε κατεστραμμένες περιοχές του υφάλου για να βοηθήσουν στην ανάκαμψη των κοραλλιών. «Πρέπει να δράσουμε τώρα για να κρατήσουμε τα κοράλλια ζωντανά σε όσο το δυνατόν περισσότερους υφάλους σε όλο τον πλανήτη», είπε ο Harrison.

Πραγματοποιούνται επίσης ερευνητικά έργα στο Αυστραλιανό Ινστιτούτο Θαλάσσιας Επιστήμης (AIMS) που εξετάζει την αναπαραγωγή κοραλλιών ανθεκτικών στη θερμότητα που μπορούν να επιβιώσουν σε υψηλότερες θερμοκρασίες και αναπτύσσουν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να προσπαθήσουν να κάνουν ορισμένες από τις διαδικασίες κλιμακωτές για το τεράστιο μέγεθος του υφάλου.

Η αυστραλιανή κυβέρνηση έχει αντιμετωπίσει επικρίσεις για τη διοχέτευση εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε μυριάδες ερευνητικά έργα υφάλων, ενώ ταυτόχρονα διπλασιάζει τη χρήση και την παραγωγή των ορυκτών καυσίμων που προκαλούν την κλιματική αλλαγή – επιπλέον, ενέκρινε το άνοιγμα τεσσάρων νέων ανθρακωρυχείων το 2023.

Η Αυστραλία έχει δεσμευτεί να προμηθεύεται το 82% της ηλεκτρικής ενέργειας της από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030 και έχει νομοθετήσει μια οδό για μηδενικές καθαρές εκπομπές έως το 2050. Αλλά αυτός ο ρυθμός μετάβασης είναι πολύ αργός για πολλούς ακτιβιστές, οι οποίοι επισημαίνουν πως βρισκόμαστε σε κρίσιμο σημείο. 

Τα κοράλλια της Γης πεθαίνουν

Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι, με τον τρέχοντα ρυθμό της υπερθέρμανσης, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία θα μπορούσε να είναι 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα μέχρι το 2050. Σε αυτό το επίπεδο θερμότητας, το 99% των κοραλλιογενών υφάλων απλώς θα πεθάνει. Για τους θαλάσσιους βιολόγους που παρακολουθούν αυτόν τον θάνατο, υπάρχει μια πραγματική αίσθηση πένθους. Όλοι όσοι συνδέονται με τον ύφαλο «παλεύουν» με συναισθήματα θλίψης και αδυναμίας, δήλωσε ο David Wachenfeld, διευθυντής ερευνητικού προγράμματος στην AIMS. «Η τροχιά στην οποία βρισκόμαστε τώρα είναι πραγματικά πολύ τρομακτική», δηλώνει ο ίδιος. 

Ο Harrison, ο ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Southern Cross, το περιέγραψε ως «οικολογική θλίψη»: «Αν κολυμπήσετε πάνω από ένα σύστημα υφάλων που λίγους μήνες πριν ήταν ζωντανό, πολύχρωμο – οι ήχοι του υφάλου ήταν απίστευτοι», είπε. «Και κολυμπάς ξανά πάνω του, και το όλο πράγμα μοιάζει με νεκροταφείο. Είναι τόσο σιωπηλό όσο ένα νεκροταφείο».

Με πληροφορίες από CNN