Σχεδόν 150.000 συνταξιούχοι χηρείας χωρίς να το ξέρουν, χωρίς να ευθύνονται, βρίσκονται χρεωμένοι στον ΕΦΚΑ.

Και ανά πάσα στιγμή κινδυνεύει να υποθηκευτεί η περιουσία τους και να καταστούν υπόλογοι οι κληρονόμοι τους!

Όχι από δική τους υπαιτιότητα, παρά γιατί ο ασφαλιστικός οργανισμός εξακολουθεί να τους καταβάλει μεγαλύτερη σύνταξη λόγω θανάτου.

Με βάση τον νόμο 4387/16 μετά την 3ετία ο/η συνταξιούχος λόγω θανάτου που εργάζεται ή συνταξιοδοτείται εξ ιδίου δικαιώματος, απολαμβάνει το ήμισυ της σύνταξης που έπαιρνε την αρχική περίοδο (για μια 3ετία). Αλλά καθώς την πρώτη περίοδο ελάμβανε το 70% της σύνταξης που δικαιούνταν ο άμεσος ασφαλισμένος (ο θανών), τελικά ο ΕΦΚΑ (πρέπει να) αποδίδει σαν σύνταξη το 35% της αρχικής σύνταξης που δικαιούνταν ή ελάμβανε ο άμεσα ασφαλισμένος. (Εξαιρούνται τα παιδιά έως 24 ετών τα οποία λαμβάνουν το μέρος ης σύνταξης που δικαιούνται ή εφ’ όρου ζωής σε περίπτωση αναπηρίας-ανικανότητας προς εργασία).

Ωστόσο, η εν λόγω διάταξη, μέσα στις αδικίες και τις μονομέρειές της, δεν εφαρμόζεται για όλους/ες τους/τις συνταξιούχους. Από τους 385.921 δικαιούχους σύνταξης χηρείας (Δεκέμβριος του 2023), υπολογίζεται ότι 290.000 έχουν κλείσει την 3ετία και από αυτούς οι 200.000 εργάζονται και συνταξιοδοτούνται. Και δεν έχει αναπροσαρμόσει το ΕΦΚΑ τις αποδοχές στο 50%, σε 150.000 δικαιούχους. (Η προσαρμογή-μείωση με βάση το νόμο γίνεται μόνο στο Δημόσιο και τον ΟΓΑ).

Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο ΕΦΚΑ αποδίδει υψηλότερες αποδοχές σε περισσότερους από 150.000 συνταξιούχους με αποτέλεσμα:

• 1.Να πληρώνουν υψηλότερο φόρο καθώς η σύνταξή τους του 70% που παράτυπα αποδίδεται, αθροίζεται στις αποδοχές από την εργασία ή τη σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος.
• 2.Να πληρώνουν Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχου (ΕΑΣ), ειδικά όσοι έχουν σύνταξη και εξ ιδίου δικαιώματος, καθώς το άθροισμα των δύο κύριων συντάξεων ξεπερνά, πολλές φορές, τα 1.400 ευρώ και τα 300 ευρώ οι δύο επικουρικές (όρια επιβολής ΕΑΣ).
• 3.Να τους παρακρατείται εισφορά Υγείας 6% επί μεγαλύτερου ποσού, το οποίο δεν δικαιούνται (σ.σ. το 6% παρακρατείται τόσο από τις κύριες όσο και από τις επικουρικές συντάξεις, ανεξαρτήτως αριθμού αυτών και συνολικού ποσού καταβολής, ενώ σε περίπτωση απασχόλησης παρακρατείται 7,1% επί των μεικτών αποδοχών από τον απασχολούμενο και την επιχείρηση, ενώ καταβάλλονται 64 ευρώ το μήνα σε περίπτωση αυτοαπασχόλησης-ελεύθερος επαγγελματίας).
• 4.Και το αποκορύφωμα: στο τέλος οι εν λόγω συνταξιούχοι εμφανίζονται χρεωμένοι στον ΕΦΚΑ. Τα «αχρεωστήτως καταβληθέντα» λόγω της αβελτηρίας του ΕΦΚΑ κάποια στιγμή θα (ανα)ζητηθούν και οι δικαιούχοι σύναξης λόγω θανάτου θα κληθούν να επιστρέψουν το υπερβάλλον (αχρεωστήτως καταβληθέν) ποσό, αλλά και να επιστρέψουν στον ΕΦΚΑ τον φόρο που τους παρακρατήθηκε μετά την κατάθεση της συνολικής φορολογικής δήλωσης στις αρχές κάθε καλοκαιριού, την επιπλέον ΕΑΣ που πλήρωσαν, όπως και να επιστρέψουν τις υπερβάλλουσες εισφορές Υγείας. Ποσά που αδίκως έδωσαν στην εφορία κ.α. και εν πάση περιπτώσει, δεν καρπώθηκαν οι ίδιοι!
• 5.Εάν δεν επιστραφούν οι εν λόγω διαφορές ο ΕΦΚΑ θα στείλει τις απαιτήσεις του στο Κέντρο Είσπραξης (ΚΕΑΟ) και τα περιουσιακά στοιχεία του συνταξιούχου (ακίνητα κ.α.) θα βαρύνονται από το συγκεκριμένο, αλλά απαράδεκτο, χρέος.

Το πρόβλημα τείνει να λάβει κοινωνικές διαστάσεις με πολλούς, κυρίως πολλές χήρες, να απευθύνονται στον ΕΦΚΑ και να ζητούν την περικοπή των συντάξεων στο ύψος που προβλέπεται «ώστε να μην αφήσουμε χρεωμένα τα παιδιά μας».

Η κυβέρνηση, το υπουργείο Εργασίας και η Διοίκηση του ΕΦΚΑ, ενώ γνωρίζουν το πρόβλημα, δεν διορθώνουν τις καταβολές. Οδηγώντας πολλούς συνταξιούχους σε χρέος άνω των 30.000 ή 35.000 ευρώ σήμερα.

Από την άλλη, τυχόν άφεση χρέους (διαγραφή) μοιάζει εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, στο βαθμό που άλλοι/ες συνταξιούχοι έχουν υποστεί τις περικοπές (Δημόσιο, αγρότες) και προκύπτει ζήτημα ίσης μεταχείρισης έναντι του νόμου….

Αλλά, η κυβέρνηση ούτε τροποποιεί το νόμο προς το δικαιότερα (να μην περιορίζεται στο χαμηλό 35% η σύνταξη χηρείας), αλλά ούτε ευθυγραμμίζεται με τις υφιστάμενες διατάξεις έστω και από εδώ και εμπρός, ώστε να μην αθροίζεται νέο χρέος. Και οι παλαιότερες (μέχρι τούδε) «αμαρτίες» του ΕΦΚΑ να εξεταστούν με άνεση χρόνου…