Του Χάρη Φλουδόπουλου

Νέα λουκέτα βρίσκονται προ των πυλών για την ελληνική βιομηχανία, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου της μεταποίησης υπό το βάρος των προβλημάτων της ελληνικής αγοράς αποφασίζουν να αναστείλουν τη δραστηριότητά τους. Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, το κυρίως πρόβλημα εντοπίζεται σε ενεργοβόρες βιομηχανίες, δηλαδή σε βιομηχανίες που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ηλεκτρισμού, εξαιτίας του υψηλού κόστους που υπάρχει στην ελληνική αγορά. Μάλιστα, παρά την υποχώρηση των τιμών, εξαιτίας των εγγενών προβλημάτων ανταγωνιστικότητας της εγχώριας αγοράς, οι ελληνικές βιομηχανίες είναι εκτεθειμένες σε υψηλότερες τιμές σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές τους από το εξωτερικό, ακόμη και εντός Ευρώπης. 

Ποια είναι τα νέα λουκέτα που θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο το βιομηχανικό έλλειμμα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, που αργά αλλά σταθερά μετατρέπεται σε οικονομία υπηρεσιών; Πρόκειται για επιχειρήσεις από τους κλάδους της κλωστοϋφαντουργίας, των καλωδίων, αλλά και μεταλλευτικές βιομηχανίες, που είτε έχουν ήδη μερικώς αναστείλει τη δραστηριότητά τους είτε εξετάζουν να το κάνουν το επόμενο διάστημα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα μεγάλης κλωστοϋφαντουργίας, η οποία το τελευταίο διάστημα έχει σταματήσει την παραγωγή και εστιάζει στην εμπορία νημάτων που εισάγει κυρίως από την Ασία. Ακόμη μια περίπτωση αφορά σε βιομηχανία καλωδίων στη Στερεά Ελλάδα της οποίας η παραγωγή αναμένεται να μεταφερθεί σε άλλα εργοστάσια. Και άλλοι κλάδοι όπως η χαλυβουργία και η χαρτοβιομηχανία συρρικνώνονται διαρκώς, ενώ με το λουκέτο της Γιούλα σταμάτησε να υπάρχει στην Ελλάδα υαλουργία. 

Τι λέει η βιομηχανία 

Με αφορμή τα δύο πρόσφατα λουκέτα ενεργοβόρων βιομηχανιών (BA Greece – Γιούλα και Sonoco Hellas) από πολυεθνικές ο πρόεδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Παπαλεξόπουλος προσδιόρισε τους βασικούς λόγους που δημιουργούν μεγάλα προβλήματα στη Βιομηχανία στη χώρα μας, με πρώτο και κυριότερο το κόστος ενέργειας: “Εκτινάχθηκε και αυτή τη στιγμή παραμένει στην Ευρώπη δομικά υψηλότερο απ’ ότι στις περισσότερες άλλες περιοχές του κόσμου”. Ο ίδιος εκτιμά ότι για αρκετά χρόνια ακόμα θα έχουμε δομικά υψηλότερο κόστος ενέργειας. Επιπλέον προβλήματα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒ, είναι το υψηλό μισθολογικό κόστος αλλά και το κόστος του άνθρακα, που επιβαρύνει τις βιομηχανίες που είναι εγκατεστημένες στην Ευρώπη. 

Καθ’ ύλην αρμόδιος για το ενεργειακό πρόβλημα, ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ), που εκπροσωπεί τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, Αντώνης Κοντολέων, τονίζει ότι η αποχώρηση δύο πολυεθνικών από τη χώρα μας με το κλείσιμο των εργοστασίων τους είναι ένα ανησυχητικό μήνυμα ότι θα ακολουθήσουν και άλλες βιομηχανίες. 

Σημαντικοί κλάδοι όπως οι χαλυβουργίες, οι χαρτοβιομηχανίες και η κλωστοϋφαντουργία συρρικνώνονται συνεχώς, καθώς δεν βλέπουν φως στο τούνελ. Η κυβέρνηση, σύμφωνα με τον κ. Κοντολέοντα, καθυστερεί σημαντικά στην υλοποίηση των μηχανισμών στήριξης των ενεργοβόρων κλάδων, που η ίδια έχει εξαγγείλει, ή σε κάποιες περιπτώσεις δηλώνει ότι δεν διαθέτει τους πόρους που απαιτούνται.

Ειδικότερα για τη χώρα μας, εάν η εθνική ενεργειακή πολιτική για τις βιομηχανίες έντασης ενέργειας περιορίζεται στο “κάντε διμερή μακροχρόνια συμβόλαια με ΑΠΕ”, τότε ο κίνδυνος να έχουμε και άλλα κλεισίματα είναι ορατός, υπογραμμίζει ο κ. Κοντολέων.

ΣΒΕ

Πρόκειται για μια τάση που δεν παρατηρείται μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, τονίζει από την πλευρά της η πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) Λουκία Σαράντη. Βλέπουμε την παραδοσιακά κραταιά βιομηχανική δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Γερμανία, να βιώνει τις δικές της τάσεις αποβιομηχάνισης. 

Σίγουρα, ένας παράγων είναι το Green Deal και οι στρατηγικοί στόχοι της Κομισιόν για το 2030 και το 2050, οι οποίοι υπηρετούν μεν το μοντέλο της βιωσιμότητας, αλλά επιβαρύνουν σημαντικά το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων. Βλέπουμε τις περιπτώσεις βιομηχανικών επιχειρήσεων που, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση, αναζητούν ένα νέο περιβάλλον για τις δραστηριότητές τους, καθώς η πράσινη μετάβαση, η οποία είναι αναγκαία, είναι ιδιαιτέρως κοστοβόρα. 

Αναμφίβολα, δημιουργείται ένα νέο τοπίο για τον κλάδο, το οποίο εξαρτάται από τα κίνητρα και τις δυνατότητες που προσφέρονται στις βιομηχανίες, προσθέτει η ίδια. Για παράδειγμα, σε σχέση με την Ευρώπη, η Κίνα έχει ένα πολύ πιο ελαστικό πλαίσιο για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις και από την άλλη οι ΗΠΑ, που έχουν ένα πολύ φιλικό και θελκτικό υπόβαθρο για τη λειτουργία τους και μεταξύ άλλων έχουν θεσπίσει και το IRA (Inflation Reduction Act), το οποίο κάνει πολλές επιχειρήσεις να μετεγκαθίστανται εκεί.

Θα πρέπει να πούμε ότι η κάθε χώρα ακολουθεί διαφορετικό μοντέλο για τη στήριξη της βιομηχανίας, αναφορικά με το υψηλό κόστος στην ενέργεια. Για την Ελλάδα θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το κόστος του ρεύματος για τη βιομηχανία είναι διαχρονικά ακριβότερο από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Χρειάζονται συγκεκριμένες αποφάσεις και καλά σχεδιασμένα μέτρα για την προστασία και την ενίσχυση της βιομηχανίας εντός των ευρωπαϊκών συνόρων. Μόνον έτσι, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να συνεχίσουν να προσφέρουν στην οικονομία και την κοινωνία, υπογραμμίζει η κ. Σαράντη. Η πρόκληση είναι τώρα, που σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης εκδηλώνεται μια τάση αποβιομηχάνισης, να υποστηριχθεί ουσιαστικά η βιομηχανία στην Ελλάδα, για να προσφέρει όσα μπορεί στην οικονομία και την κοινωνία μας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, σύμφωνα με την κ. Σαράντη, που αντιμετωπίζει σήμερα ο βιομηχανικός κλάδος, είναι οι σημαντικές ελλείψεις στο ανθρώπινο δυναμικό. “Μάλιστα, ως ΣΒΕ έχουμε εκπονήσει με την Deloitte μια μελέτη για αυτό το ζήτημα, τα πορίσματα της οποίας θα παρουσιαστούν σύντομα, ώστε να αποτελέσουν τη βάση πάνω στην οποία θα προταθούν συγκεκριμένες λύσεις”, δηλώνει η κ. Σαράντη.