Από ακραίους καύσωνες και δασικές πυρκαγιές, μέχρι πλημμύρες και διάβρωση των ακτών (καθώς η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει), η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με κλιματικούς κινδύνους που θα λάβουν «καταστροφικές διαστάσεις» χωρίς άμεσα, δραστικά μέτρα, προειδοποιεί έκθεση της ΕΕ για το ρίσκο της κλιματικής αλλαγής.

«Η Ευρώπη είναι η ταχύτερα θερμαινόμενη ήπειρος, με τη θερμοκρασία ανεβαίνει δύο φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο», επισημαίνει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος στην έκθεσή του, σύμφωνα με την οποία οι επιπτώσεις θα είναι χειρότερες στη Νότια Ευρώπη.

Έρχονται παρατεταμένοι καύσωνες και καταστροφικές φωτιές

Στην Ελλάδα, σε εβδομήντα περιοχές, η μέγιστη τιμή θερμοκρασίας που σημειώθηκε τις τελευταίες τέσσερις ημέρες του Μαρτίου αποτελεί νέο ρεκόρ μέγιστης θερμοκρασίας για τον εν λόγω μήνα. Όλα δείχνουν ότι το ερχόμενο καλοκαίρι θα είναι πάρα πολύ δύσκολο.

Όσον αφορά στη χρονιά που πέρασε, το 2023 ήταν το θερμότερο έτος των τελευταίων 30 χρόνων για την Ελλάδα, όπως επισημαίνει η επιστημονική ομάδα του climatebook.gr, κάνοντας την κλιματικής αποτίμησης του 2023 στη χώρα μας.

Όπως τονίζεται, η περασμένη χρονιά χαρακτηρίστηκε από ακραία συμπεριφορά σε πάρα πολλά στοιχεία, όπως δασικές πυρκαγιές, καύσωνες, πλημμύρες, καταστάσεις που όπως υπογραμμίστηκε, «δείχνουν καθαρά το αποτύπωμα της κλιματικής αλλαγής».

Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου

Οι ειδικοί, μιλώντας στο MEGA, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Οι ακραίες συνθήκες ξηρασίας που επικρατούν στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, καθώς και ο άνομβρος χειμώνας, φέρνουν υψηλότερες θερμοκρασίες, παρατεταμένους καύσωνες και καταστροφικές πυρκαγιές.

«Είναι πολύ πιο εύκολο δηλαδή να έχουμε δασικές πυρκαγιές, οι οποίες και θα έχουν ένταση και θα μπορούν δυνητικά να καταστούν καταστροφικές. Η αυξημένη συχνότητα με την οποία εκδηλώνονται δασικές πυρκαγιές, σίγουρα είναι κάτι το οποίο μας προβληματίζει», είπε ο πυρομετερωλόγος Θοδωρής Γιάνναρος.

Ο χειμώνας, φέτος, στη χώρα μας, δεν ήρθε ποτέ, κι ήταν ο θερμότερος των τελευταίων ετών, με θύματα της κλιματικής αλλαγής να είναι κυρίως όλες οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.

«Τα τελευταία πέντε χρόνια, η περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, και της Μεσογείου γενικότερα, τόσο η θάλασσα όσο κι ο αέρας έχουν φαινόμενα που δεν τα περιμέναμε ποτέ. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι όλη η Μεσόγειος, ιδιαίτερα η ανατολική, κάθε χρόνο γίνεται όλο και πιο ζεστή, κάθε χρόνο γίνεται και πιο ξηρή. Κάθε χρόνο έχουμε ακραία φαινόμενα», είπε ο γ.γ. Ακαδημίας Αθηνών Χρήστος Ζερεφός.

Καταρρίπτονται όλα τα ρεκόρ

Τα ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών συνεχώς καταρρίπτονται και οι βροχοπτώσεις ήταν όλο και λιγότερες κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024.

«Ο χειμώνας που πέρασε ήταν ο θερμότερος που έχουμε καταγράψει ποτέ, και στη συνέχεια ο Μάρτιος ήταν ένας ζεστός μήνας με λίγες βροχές στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Λόγω της κλιματικής αλλαγής έχουμε διαπιστώσει ότι η θερμοκρασία έχει ανέβει γρήγορα τις τελευταίες δεκαετίες – και στη χώρα μας. Γενικά βλέπουμε όλο και συχνότερα να έχουμε υψηλές θερμοκρασίες, όλο και συχνότερα βλέπουμε ρεκόρ στις θερμοκρασίες, με εμμονή των υψηλών θερμοκρασιών, με μικρά διαλλείματα κρύου. Αυτό είναι ένδειξη κλιματικής αλλαγής», είπε ο διευθ. Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Κώστας Λαγουβάρδος.

Η Πολιτική Προστασία είναι σε αυξημένη ετοιμότητα λόγω των καιρικών συνθηκών που επικρατούν, ενώ εξετάζεται η πιθανότητα σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας η έναρξη της αντιπυρικής περιόδου να γίνει νωρίτερα από την πρώτη Μαΐου.

Συναγερμός για την υγεία

Εν τω μεταξύ, η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των Ηνωμένων Πολιτειών (NOAA) τονίζει ότι, καθώς επιδεινώνεται η κλιματική αλλαγή θα έχουμε αύξηση των μεγαλύτερων απειλών για την ανθρώπινη υγεία.

Οι θάνατοι από καρδιακές παθήσεις που σχετίζονται με τη ζέστη, για παράδειγμα, μπορεί να υπερδιπλασιαστούν μέχρι τα μέσα του αιώνα, καθώς η κλιματική αλλαγή ωθεί την θερμοκρασία σε ακόμη πιο ακραία επίπεδα, προειδοποιεί πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Circulation, της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.

Σχεδόν το 70% των θανάτων παγκοσμίως προκαλούνται από ασθένειες που θα μπορούσαν να επιδεινωθούν από την υπερθέρμανση του πλανήτη, σύμφωνα με μια περσινή έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ.

Οι ερευνητές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες ωθούν τα ζώα που μεταφέρουν ιούς -όπως τα κουνούπια- σε νέες περιοχές αυξάνοντας την εξάπλωση υπαρχουσών ασθενειών και τον κίνδυνο νέες ασθένειες να μεταδοθούν στους ανθρώπους.

Μια άλλη μεγάλη απειλή προέρχεται από τις ελλείψεις στα τρόφιμα. Σχεδόν 100 εκατομμύρια επιπλέον άνθρωποι αντιμετώπισαν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια το 2020 σε σχέση με την περίοδο 1981-2010, σύμφωνα με εκτιμήσεις του The Lancet Countdown.

Παράλληλα, η ακραία ξηρασία έχει αυξηθεί κατά σχεδόν ένα τρίτο κατά την τελευταία 50ετία, εκθέτοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε κίνδυνο να μην έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό.

«Είναι η μεγαλύτερη απειλή»

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), κατά τον οποίο η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη απειλή για την υγεία που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, εκτιμά ότι θα προκαλέσει 250.000 επιπλέον θανάτους τον χρόνο από ελονοσία, θερμοπληξία και υποσιτισμό κατά το διάστημα 2030-2050.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας Shahjalal (SUST) στο Μπαγκλαντές και το New School for Social Research στις Ηνωμένες Πολιτείες αξιολόγησαν δεδομένα θερμοκρασίας, βροχοπτώσεων και προσδόκιμου ζωής 191 χωρών από το 1940 έως το 2020 και είδαν ότι μια αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1°C σχετίζεται με μέση μείωση του προσδόκιμου ζωής του ανθρώπου κατά περίπου 0,44 χρόνια ή 5 μήνες και 1 εβδομάδα.