Οκτώ λεπτά, αυτός ήταν ο χρόνος που παρέμεινε μέσα στο Αστυνομικό Τμήμα Αγίων Αναργύρων η 28χρονη Κυριακή Γρίβα προτού εξέλθει και μαχαιρωθεί θανάσιμα από τον πρώην σύντροφό της, ακριβώς δίπλα στο φυλάκιο του σκοπού. Μέσα σε αυτό το σύντομο διάστημα, παρότι η ίδια περιέγραψε την απειλή που δεχόταν, δεν έγιναν οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να εκτιμηθεί επαρκώς ο κίνδυνος και να προστατευτεί.

«Το περιπολικό δεν είναι ταξί», της είπε ο τηλεφωνητής της Αμεσης Δράσης, ενώ η ίδια είχε ζητήσει να μεταβεί στο σπίτι της με αστυνομική συνοδεία φοβούμενη ότι θα δεχτεί επίθεση. «Περιμένει για να με εκδικηθεί, δεν ξέρω. Να με χτυπήσει», είπε η 28χρονη λίγο προτού εμφανιστεί και ορμήξει πάνω της ο δράστης.

Ο αστυνομικός του τηλεφωνικού κέντρου που συνομίλησε με το θύμα έχει απομακρυνθεί από τη θέση του, ερευνάται από την ΕΛ.ΑΣ. και είναι αντιμέτωπος με ποινικές και διοικητικές ευθύνες. Ακόμη παύθηκε από τη θέση του ο διοικητής του Αστυνομικού Τμήματος Αγίων Αναργύρων, η αξιωματικός υπηρεσίας, η επόπτρια και η οδηγός της επόπτριας καθώς και ο σκοπός του τμήματος.

Τον Αύγουστο του 2021 είχε σταλεί ενδοϋπηρεσιακά ανά την Ελλάδα ένα έγγραφο 21 σελίδων με οδηγίες αστυνομικής ανταπόκρισης σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Ο σχετικός οδηγός, που είναι στη διάθεση της «Κ», σε κάποια σημεία είναι λεπτομερής, ενώ σε άλλα εμφανίζει κενά. Αναφέρει ρητά ότι η προσέλευση σε αστυνομικό τμήμα είναι ένας από τους πιο συχνούς τρόπους υποβολής καταγγελιών, ωστόσο δεν περιλαμβάνει κάποιο πρωτόκολλο ασφαλούς μεταφοράς των πολιτών στην οικία τους. Ορισμένα ζητήματα φαίνεται πως αφήνονται άτυπα στη διακριτική ευχέρεια των αστυνομικών.

«Είχα μια περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας στο παρελθόν, είχε έρθει η γυναίκα στο τμήμα με ιστορικό ξυλοδαρμών. Φοβόταν ότι ο δράστης την παρακολουθούσε. “Νομίζω ότι τον ξαναείδα”, μας είπε. Της κάναμε συστάσεις να μην περάσει το βράδυ μόνη της, αλλά με κάποιο συγγενικό της πρόσωπο. Οχι μόνο την έστειλα με περιπολικό στο σπίτι, είπα και στους αστυνομικούς να μπουν μέσα, να ελέγξουν τον χώρο για να βεβαιωθούν ότι δεν βρισκόταν εκείνος μέσα», λέει στην «Κ» έμπειρος αξιωματικός της αστυνομίας υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Ηταν κάτι που δεν προβλεπόταν να κάνουμε. Επρεπε, όμως, κάπως να διασφαλίσω το θύμα. Ηθελα να έχω ήσυχη τη συνείδησή μου. Ολα είναι λάθος από τη στιγμή που άφησαν την 28χρονη και έφυγε από το Τμήμα των Αγίων Αναργύρων».

Αυτεπάγγελτη δίωξη

Βάσει όσων έχουν γίνει μέχρι στιγμής γνωστά, ακόμη και οι οδηγίες που στάλθηκαν το 2021 φαίνεται πως την 1η Απριλίου στους Αγίους Αναργύρους έμειναν στα χαρτιά. «Πολλές φορές η υπηρεσία που διαχειρίζεται αρχικά την υπόθεση καθορίζεται από τον τρόπο με τον οποίο υποβλήθηκε η καταγγελία. Οι εμπλεκόμενοι σε εν εξελίξει περιστατικό ενδέχεται να μην καλέσουν τις Υπηρεσίες Αμεσης Δράσης, αλλά να μεταβούν απευθείας στο τοπικό αστυνομικό τμήμα», επισημαίνεται στο σχετικό έγγραφο.

Στον οδηγό διευκρινίζεται ότι η ενδοοικογενειακή βία διώκεται αυτεπαγγέλτως, καθώς και ότι αρκεί καταγγελία ή και απλή αναφορά (όχι απαραίτητα μήνυση) για να εφαρμοστούν οι διατάξεις του νόμου. Τονίζεται ότι «όλες οι αρμόδιες αστυνομικές υπηρεσίες (Αστυνομικά Τμήματα, Τμήματα Ασφαλείας, Υποδιευθύνσεις Ασφαλείας, Αμεση Δράση κ.ά., ανά περίπτωση) έχουν την υποχρέωση να ενεργήσουν άμεσα».

«Ολα είναι λάθος από τη στιγμή που άφησαν την Κυριακή Γρίβα και έφυγε από το Τμήμα των Αγίων Αναργύρων», υπογραμμίζει στην «Κ» έμπειρος αξιωματικός της αστυνομίας.

Ωστόσο, τόσο η αξιωματικός υπηρεσίας όσο και ο τηλεφωνητής της Αμεσης Δράσης εστίασαν στο αν η 28χρονη υπέβαλε ή όχι μήνυση, χωρίς αυτό να αναιρούσε τις ενέργειες που έπρεπε να ακολουθηθούν σχετικά με τη διαχείριση του περιστατικού.

Στον οδηγό εξηγείται ακόμη προς τους αστυνομικούς ότι και η επίμονη καταδίωξη – παρακολούθηση (stalking) θεσμοθετήθηκε ως αδίκημα, καθώς και ότι στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας εντάσσονται και μόνιμοι ή πρώην σύντροφοι.

Στην περίπτωση της Κυριακής Γρίβα, όπως προκύπτει και από τη σχετική δικογραφία, η αξιωματικός υπηρεσίας ενημερώθηκε για την παρακολούθηση του θύματος (ανέφερε ότι ο πρώην σύντροφός της την περίμενε επί δύο ημέρες έξω από το σπίτι της), αλλά και για το κακοποιητικό ιστορικό του. Η 28χρονη δήλωσε ότι είχε υποβάλει στο παρελθόν μήνυση εις βάρος του για βιασμό, την οποία στη συνέχεια απέσυρε και ζήτησε τη συνοδεία περιπολικού για να μεταβεί στο σπίτι της με ασφάλεια.

Εκδοση σήματος

Μεταξύ των ενεργειών που προβλέπονται για τους αξιωματικούς υπηρεσίας είναι και η έκδοση σήματος προς τις αρμόδιες αστυνομικές υπηρεσίες και στην περίπτωση που μια καταγγελία γίνεται εντός των ορίων του αυτοφώρου το άνοιγμα σχετικής κάρτας στο τηλεφωνικό κέντρο της Αμεσης Δράσης.

«Οι πολίτες που απευθύνονται στις αστυνομικές υπηρεσίες, για να αναφέρουν την άσκηση ενδοοικογενειακής βίας σε βάρος τους, βρίσκονται σε κατάσταση έντονου φόβου και ανασφάλειας και αποζητούν διαβεβαιώσεις για την προστασία και την ασφάλειά τους, ειδικότερα αν το περιστατικό βίας συνέβη σε πολύ πρόσφατο χρόνο», αναφέρεται στον σχετικό οδηγό που μοιράστηκε σε αστυνομικούς το 2021.

Στον οδηγό, η μόνη επισήμανση που γίνεται για μετακίνηση πολιτών με περιπολικό είναι ότι εάν κληθούν σε κάποια οικία, η μεταφορά εμπλεκομένων – διαδίκων θα πραγματοποιείται με διαφορετικό όχημα, «εκτός αν αυτό δεν είναι εφικτό λόγω ανελαστικών υπηρεσιακών αναγκών». Ακόμη σημειώνεται ότι «σε κάθε περίπτωση πρέπει να διασφαλίζεται η προστασία των εμπλεκομένων».

Σε αρκετά σημεία του οδηγού επισημαίνεται ότι «κάθε περιστατικό είναι διαφορετικό, ενώ η αποτελεσματικότητα της αστυνομικής ανταπόκρισης προϋποθέτει την προσαρμογή της αστυνομικής δράσης» στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε συμβάντος.

Στο έγγραφο με τις οδηγίες αναφέρεται ότι ο αξιωματικός υπηρεσίας που θα υποδεχτεί το θύμα πρέπει να εξακριβώσει τα στοιχεία ταυτότητας των εμπλεκομένων και να ελέγξει για τυχόν καταδιωκτικές αποφάσεις, μέσω αξιοποίησης του συστήματος Police Online. Δεν είναι γνωστό εάν αυτό συνέβη στους Αγίους Αναργύρους, ώστε τουλάχιστον να φανεί άμεσα το πλήρες ποινικό παρελθόν του δράστη και ενδεχομένως να εκτιμηθεί διαφορετικά η επικινδυνότητά του.

Ο χρόνος παραμονής της 28χρονης στο Αστυνομικό τμήμα Αγίων Αναργύρων προκύπτει από την ανάλυση του βιντεοληπτικού υλικού καμερών ασφαλείας που υπήρχαν στο Τμήμα και σε παρακείμενο πρακτορείο ΟΠΑΠ, όπως αυτή αποτυπώθηκε στη σχετική δικογραφία. Η Κυριακή Γρίβα εισήλθε στο τμήμα στις 22.16 και εξήλθε μαζί με τον συνοδό της στις 22.24. Προσπέρασε μαζί με τον συνοδό της ένα σταθμευμένο περιπολικό, συνομίλησε περίπου ένα λεπτό με τον τηλεφωνητή της Αμεσης Δράσης και τότε είδε τον πρώην σύντροφό της. Γύρισε για να επιστρέψει στο τμήμα και εκείνος έτρεξε πίσω της και της επιτέθηκε, μπροστά στο φυλάκιο.