Πώς είναι δυνατόν ένας υπάλληλος ή μια υπηρεσία να βγάζει αυθαίρετες, και μάλιστα υπό κατεδάφιση, τις προσφυγικές πολυκατοικίες που έχτισε το κράτος στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής του, και να μην υπάρχει ένας μηχανισμός να τους επαναφέρει στην τάξη, ακόμα και να τους επιβάλει κυρώσεις αντί να υποχρεώνονται οι πολίτες να ξοδεύουν ένα σωρό χρήματα, από αυτά που προφανώς δεν τους φτάνουν για να βγάλουν τον μήνα, σε δικηγόρους και μηχανικούς για ν’ αποδείξουν την αυτονόητη νομιμότητά τους (στη φωτογραφία του Χρήστου Μπόνη/Eurokinissi, επάνω, προσφυγικές πολυκατοικίες στο Δουργούτι).

Αναλυτικότερα, η Πολεοδομία του Δήμου της Αθήνας (Γενική Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και Εργων, Διεύθυνση Δόμησης, Τμήμα Ελέγχου Κατασκευών) σε έκθεση αυτοψίας της χαρακτηρίζει ως «αυθαίρετη» κατασκευή μία εκ των πολυκατοικιών, επί της οδού Σφιγγός 10-12-14, που ανήκει στους ιστορικούς προσφυγικούς οικισμούς Δουργουτίου – Αγίου Σώστη, για την οποία έγιναν καταγγελίες περί διαφόρων αυθαιρεσιών επί του κτίσματος και την κρίνει «κατεδαφιστέα».

Απαιτείται η καταβολή παραβόλου καθώς και αμοιβή μηχανικού για να νομιμοποιηθούν νόμιμες πολυκατοικίες

Σε θυροκολλημένο έγγραφο της Πολεοδομίας με αριθμό πρωτοκόλλου 8427/22 η προσφυγική πολυκατοικία επί της οδού Σφιγγός 10-12-14 κρίνεται αυθαίρετη «και ως εκ τούτου κατεδαφιστέα»

Είναι, δε, τόσο σοβαρή η εξέταση του θέματος από την υπηρεσία αυτή που σε άλλο έγγραφό της με ίδια ημερομηνία σημειώνει ότι «εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση αυθαίρετες κατασκευές οι οποίες είχαν ολοκληρωθεί πριν από τις 09-06-75…» αφού διευκρινίζει ότι η προαναφερόμενη πολυκατοικία «αποδεδειγμένα ανεγέρθη πριν από τις 09-06-75».

Σε άλλο έγγραφο της Πολεοδομίας με τον ίδιο αριθμό πρωτοκόλλου και ίδια ημερομηνία αναφέρεται ότι «δεν ευρέθη αρχική εκδοθείσα οικοδομική άδεια για το εξεταζόμενο κτήριο, όμως αποδεδειγμένα το εν λόγω κτήριο ανεγέρθη πριν από τις 09.06.1975», συνεπώς υπάγεται «στις διατάξεις του Ν.4495/17» και εξαιρείται οριστικά από την κατεδάφιση

Επισημαίνει, μάλιστα, ότι «μετά από έρευνα στο αρχείο της Υπηρεσίας μας, δεν ευρέθη αρχική εκδοθείσα οικοδομική άδεια για το εξεταζόμενο κτίριο» και ως εκ τούτου εντάσσεται στις «αυθαίρετες κατασκευές».

«Είναι αυθαίρετες»

«Απ’ αυτό συνάγεται το συμπέρασμα ότι όλες οι πολυκατοικίες των προσφυγικών οικισμών Δουργουτίου και Αγίου Σώστη είναι αυθαίρετες για την Πολεοδομία Αθηνών καθώς για καμία από αυτές δεν υπάρχει οικοδομική άδεια» δηλώνει στο in η δικηγόρος Δέσποινα Σακκαλή, την οποία εξουσιοδότησε μια ομάδα κατοίκων του προσφυγικού οικισμού Δουργουτίου προκειμένου να υπερασπιστεί τα απολύτως νόμιμα δικαιώματά τους.

Και τούτο διότι όπως η ίδια διευκρινίζει «όλες οι προσφυγικές – εργατικές πολυκατοικίες του οικισμού Δουργουτίου κατασκευάστηκαν με το νομοθετικό πλαίσιο που ορίζουν οι διατάξεις του ν.δ. 3713/1957, του ν.δ. 4546/1966 κ.ο.κ. και για την ανέγερσή τους δεν απαιτείτο η έκδοση άδειας, επειδή επρόκειτο για στεγαστικό πρόγραμμα του τέως Υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και λοιπών αρμοδίων οργάνων και φορέων (όπως προκύπτει και από τον συνδυασμό των διατάξεων του αρ. 20 Ν. 3714/1928 και του αρ. 62 Κώδικα Αποκαταστάσεως Προσφύγων Β.Δ. 330/1960)».

Η αυθαίρετη άποψη της Πολεοδομίας, ωστόσο, συνεπάγεται ότι για να νομιμοποιηθούν οι νόμιμες πολυκατοικίες και τα διαμερίσματά τους θα πρέπει οι ιδιοκτήτες τους να πληρώσουν παράβολο 250 ευρώ συν τα έξοδα του μηχανικού προκειμένου να ενταχθούν στις διαδικασίες του νόμου περί νομιμοποίησης αυθαιρέτων.

Τα συμπεράσματα της έρευνας ανεξάρτητου μηχανικού του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας επιβεβαιώνει ότι οι προσφυγικές πολυκατοικίες δεν διαθέτουν οικοδομική άδεια και τα νομιμοποιητικά τους έγγραφα είναι το ΦΕΚ και τα σχέδια κατασκευής

Ωστόσο, τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία έχουν γίνει αμέτρητες μεταβιβάσεις οι οποίες δεν αντιμετώπισαν κανένα νομικό ή τεχνικό πρόβλημα αλλά και δεν χρειάστηκε ν’ ακολουθηθεί η διαδικασία στην οποία αναφέρεται η Πολεοδομία.

«Αλγεινές εντυπώσεις»

Η αιφνιδιαστική, λοιπόν, απόφασή της «μόνο δυσάρεστες, ανησυχητικές και αλγεινές εντυπώσεις προκαλεί, λόγω της ως άνω νομικής αβασιμότητας, αλλά και της βεβιασμένης, αβασάνιστης έκδοσής της, δεδομένου του πλήθους των δικαιούχων και των δικαιωμάτων στους οποίους απευθύνεται» τονίζει η κυρία Σακκαλή.

Ολα ξεκίνησαν όταν στις 16-01-2023 οι 24 ιδιοκτήτες της επί της οδού Σφιγγός 10-12-14 πολυκατοικίας παρέλαβαν 3 αυτοψίες από την Πολεοδομία, με τις οποίες τους βεβαιώθηκαν πρόστιμα περίπου 120.000 ευρώ για πολεοδομικές παραβάσεις, και στις οποίες αναφερόταν ότι η συνολική κατασκευή του κτιρίου είναι αυθαίρετη σύμφωνα με το άρθρο 81 παρ. 1α, 3ε,3στ,3ζ του ν. 4495/2017 και ως εκ τούτου κατεδαφιστέα.

Στη συνέχεια, η υπηρεσία επανήλθε με δεύτερο έγγραφό της, με το οποίο διευκρίνιζε ότι μετά από έρευνα στο αρχείο της δεν ευρέθη εκδοθείσα οικοδομική άδεια για το εξεταζόμενο κτίριο, όμως αποδεδειγμένα ανεγέρθη πριν από τις 09-06-1975.

«Δηλαδή μας ενημέρωνε ότι όλος ο οικισμός είναι αυθαίρετος αλλά δεν κρίνεται κατεδαφιστέος λόγω της προ του 1975 κατασκευής του», δηλώνει στο in μια εκ των ιδιοκτητών διαμερίσματος στην προαναφερόμενη πολυκατοικία, η Βασιλική Στασινοπούλου, η οποία για περισσότερους από έξι μήνες βρέθηκε αντιμέτωπη με το τέρας της παράνοιας και της αυθαιρεσίας μιας δημόσιας υπηρεσίας.

Ερευνα ανεξάρτητου μηχανικού

Η ίδια μας εξηγεί ότι, σύμφωνα με έκθεση που συνέταξε ανεξάρτητος μηχανικός του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, ο οικισμός Δουργουτίου οικοδομήθηκε την περίοδο της δικτατορίας και συγκεκριμένα από το τότε υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών για τη στέγαση των προσφύγων του 1922. Αποτελείται από 34 κτίρια κατοικιών (770 κατοικίες), 56 καταστήματα, σχολείο, βρεφονηπιακό σταθμό και δημοτικά ιατρεία.

Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής δόθηκαν τα διαμερίσματα στους πρόσφυγες με παραχωρητήρια και μετά την πτώση της χούντας καθολικός διάδοχος ορίσθηκε ο ΟΕΚ, ο οποίος με τη σειρά του έδωσε τα αδιάθετα διαμερίσματα σε δικαιούχους του.

Το έγγραφο της Περιφέρειας Αττικής με αριθμό πρωτοκόλλου 1249522 και ημερομηνία 13/10/2023 βεβαιώνει ότι η πολυκατοικία επί της οδού Σφιγγός 10-12-14 είναι νόμιμη, παρότι δεν διαθέτει οικοδομική άδεια, και εξηγεί τους λόγους. Η ενδιαφερόμενη, κυρία Στασινοπούλου, την προσκομίζει στην Πολεοδομία, για να πάρει την απάντηση: «Σας κοροϊδεύει η Περιφέρεια»…

Ηταν πάγια τακτική, σύμφωνα με την έκθεση του μηχανικού, τα κτίρια που ανοικοδομούσε το κράτος να μην έχουν οικοδομική άδεια αλλά ΦΕΚ, σχέδια κ.λπ. τα οποία δεν τηρούντο στις κατά τόπους πολεοδομίες αλλά σε υπηρεσίες του υπουργείου Δημοσίων Εργων. Σήμερα, τα αρχεία του οικισμού Δουργουτίου και Αγίου Σώστη τηρούνται στην περιφέρεια Αττικής, Λ. Αλεξάνδρας 196, στη διεύθυνση κοινωνικής μέριμνας, στο τμήμα κοινωνικής αρωγής, και σε καμία περίπτωση στις πολεοδομίες.

«Ο Γολγοθάς μας»

Η κυρία Στασινοπούλου συνεχίζει, λέγοντας ότι «αμέσως μετά την παραλαβή των εκθέσεων αυτοψίας αναθέσαμε σε πολιτικούς μηχανικούς τη νομιμοποίηση των αυθαιρεσιών που είχαν γίνει επί του κτίσματος και επί των κοινόχρηστων χώρων».

Αμεσα οι μηχανικοί ανάρτησαν στο υπουργείο Περιβάλλοντος στις 9/2/2023 τις νομιμοποιήσεις, τις οποίες εν συνεχεία υποβάλαμε στην Πολεοδομία στις 10/3/2023. «Και εδώ αρχίζει ο Γολγοθάς μας» τονίζει η κυρία Στασινοπούλου και εξηγεί: «Η υπηρεσία δεν τις κάνει αποδεκτές με το αιτιολογικό ότι δεν μπορεί να δεχθεί νομιμοποίηση αυθαιρεσίας σε κτίσμα που στερείται οικοδομικής αδείας (επειδή δεν βρέθηκε στα αρχεία της) και ως εκ τούτου θα επιβάλει τα πρόστιμα».

Ολοι οι εμπλεκόμενοι μηχανικοί προσκόμισαν ΦΕΚ – σχέδια του οικισμού από την Περιφέρεια, όσοι είχαν αγοράσει από τον ΟΕΚ προσκόμισαν βεβαίωση νομιμότητας κτίσματος που είχαν ήδη από την Περιφέρεια, η οποία ανέφερε ρητά ότι το διαμέρισμα είναι νομίμως υφιστάμενο και το οριστικό παραχωρητήριο επέχει θέση οικοδομικής αδείας.

Εξήγησαν στους υπαλλήλους της Πολεοδομίας ότι ο οικισμός υπάγεται σε ιδιαίτερο καθεστώς, αλλά εκείνοι δεν το δέχτηκαν, αρνούμενοι να παραλάβουν τις νομιμοποιήσεις.

Παραιτήθηκαν

«Παρά τις προσπάθειες και τις συνεχείς επισκέψεις των μηχανικών προκειμένου να πείσουν την υπηρεσία περί του νομίμως υφιστάμενου οικισμού, η υπηρεσία επέμενε ότι έπρεπε να νομιμοποιήσουμε τις πολυκατοικίες ως πλήρως αυθαίρετες και κτισμένες πριν από τις 9-6-1975. Οπως καταλαβαίνετε κανένας μηχανικός δεν αποδέχθηκε τη θέση της υπηρεσίας και άρχισαν να παραιτούνται ο ένας μετά τον άλλον» σημειώνει η κυρία Στασινοπούλου.

Το ενημερωτικό σημείωμα που στέλνει στους κατοίκους ο τότε αντιδήμαρχος Γεώργιος Αποστολόπουλος, στο οποίο αναφέρεται η λύση που δόθηκε, χωρίς ωστόσο ν’ αντιμετωπίζεται το πρόβλημα καθώς υιοθετεί την προϋπόθεση ύπαρξης οικοδομικής άδειας και εξακολουθεί να θεωρεί αυθαίρετες τις προσφυγικές πολυκατοικίες

«Εν τέλει, αποφασίσαμε να απευθυνθούμε στον τότε δήμαρχο κ. Μπακογιάννη και να του εκθέσουμε το πρόβλημα. Ο δήμαρχος μας παρέπεμψε στον τότε αντιδήμαρχο κ. Αποστολόπουλο με τον οποίο και επικοινωνήσαμε» προσθέτει η ίδια.

Επειτα από αλλεπάλληλες συναντήσεις και συνεννοήσεις, η Πολεοδομία αποδέχτηκε τις νομιμοποιήσεις των αυθαιρεσιών, με την καταβολή παραβόλου 250 ευρώ χωρίς όμως να κάνει αποδεκτή τη νομιμότητα του κτιρίου.

Κρίσιμα ερωτήματα

«Ζητήσαμε, έτσι, από τον αντιδήμαρχο να συντάξει έγγραφο με το οποίο να ενημερώνει όλους τους κατοίκους του οικισμού για τη λύση που επέλεξε η υπηρεσία και, πράγματι, την 1/8/2023 λαμβάνουμε ενημερωτικό σημείωμα από τον κ. Αποστολόπουλο, στο οποίο πάλι αναφέρεται ότι δεν βρέθηκε στην Πολεοδομία οικοδομική άδεια, ενώ περιγράφει τη διαδικασία που μπορούν ν’ ακολουθήσουν οι κάτοικοι για να νομιμοποιήσουν τυχόν αυθαιρεσίες», λέει η κυρία Στασινοπούλου.

Και τονίζει ότι «οι κάτοικοι με τη σειρά τους θεωρώντας απαράδεκτη τη θέση της υπηρεσίας ενημερώνουν όλες τις παρατάξεις του δήμου». Ωστόσο, μόνο η Λαϊκή Συσπείρωση παίρνει θέση δημόσια και σε ανακοίνωσή της επισημαίνει ότι δήμαρχος και αντιδήμαρχος όφειλαν να γνωρίζουν πως ο οικισμός υφίσταται νόμιμα και όλα τα σχετικά έγγραφα βρίσκονται στην Περιφέρεια, καυτηριάζοντας το γεγονός ότι με την ίδια διαδικασία ο δήμος το 2020 εξουσιοδότησε τον αντιδήμαρχο να εκδώσει οικοδομική άδεια για την ανακαίνιση των δημοτικών ιατρείων του οικισμού.

Τελικά, μετά την ολοκλήρωση όλων των διαδικασιών από μέρους των κατοίκων και την πλήρη συμμόρφωσή τους, λαμβάνουν το με αριθμό ΑΠ 289747/23 8/1/2024 έγγραφο μόνο για την είσοδο της πολυκατοικίας επί της οδού Σφιγγός 12 (οι είσοδοι 10 και 14 ακόμη αναμένουν την απόφαση) με το οποίο τους απαλλάσσουν μερικώς από τα πρόστιμα αλλά διατηρούν τα πρόστιμα διατήρησης και ανέγερσης έως και την 9-8-2023.

Τα κρίσιμα ερωτήματα που έθετε η ανακοίνωση της Λαϊκής Συσπείρωσης, με πιο χαρακτηριστικό το γεγονός ότι αυτό που δεν ήταν αποδεκτό για τις προσφυγικές πολυκατοικίες είχε γίνει αποδεκτό για το 2ο δημοτικό ιατρείο, το οποίο ανήκει στο ίδιο πολεοδομικό καθεστώς

«Δηλαδή, μετά από την εξάμηνη περιπέτειά μας να μας δεχθούν τις νομιμοποιήσεις, την παράλογη λογική ότι όλος ο οικισμός είναι μια απέραντη αυθαιρεσία και την πλήρη συμμόρφωσή μας, να τιμωρούμαστε και με επιβολές προστίμων λόγω καθυστερήσεων», ξεσπά η κυρία Στασινοπούλου.

«Παράνοια»

«Ολη αυτή η διαδικασία ήταν για εμάς οδυνηρή, ψυχοφθόρα και οικονομικά δυσβάσταχτη καθώς οι κάτοικοι του οικισμού είμαστε άνθρωποι χαμηλών εισοδημάτων και ανάμεσά μας υπάρχουν ΑΜΕΑ και υπερήλικες» προσθέτει, ζητώντας να μπει τέλος σ’ αυτήν «την παράνοια», όπως τη χαρακτηρίζει.

Για το ίδιο θέμα η δικηγόρος κυρία Σακκαλή επισημαίνει ότι «τέτοιες συμπεριφορές δημοσίων υπαλλήλων και ατιμωρησίας τους είναι ανεπίτρεπτες για την Ελλάδα του 2024 καθώς μόνο σε υπανάπτυκτα και αυταρχικά καθεστώτα συναντώνται».

Το in επικοινώνησε με τον δήμο Αθηναίων, ζητώντας την άποψη της νέας δημοτικής αρχής για το θέμα.

Με την απάντησή της δικαιώνει τους πολίτες που διαμαρτύρονται, κρίνει λανθασμένη την ερμηνεία της Πολεοδομίας και ανοίγει τον δρόμο για τη λύση του προβλήματος.

Συγκεκριμένα, η αντιδήμαρχος Αστικής Αναζωογόνησης και Ανθεκτικότητας, Μάρω Ευαγγελίδου, στην οποία μας παρέπεμψαν, δήλωσε στο in: «Εχουν δίκιο οι διαμαρτυρόμενοι κάτοικοι, μάλλον έχει δοθεί λανθασμένη ερμηνεία και βρίσκομαι σε συνεργασία με τις υπηρεσίες για ν’ αποκατασταθεί το ζήτημα».