Του Μανόλη Καψή

Δεν υπάρχει νομίζω καμία αμφιβολία. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει ηττηθεί κατά κράτος στην υπόθεση των Τεμπών. Είναι με την πλάτη στον τοίχο για να ακριβολογούμε- κατηγορείται ότι συγκαλύπτει την αλήθεια και προστατεύει τους ενόχους- και απλά μετράει πόσο πολύ αυτή η ιστορία θα της κοστίσει στις ευρωεκλογές. Θα το γνωρίζουμε σε μερικές εβδομάδες.

Ίσως δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Στη βάρδια της έσκασε το θέμα, ο απολογισμός είναι φριχτός, η εικόνα των γονιών που θρηνούν τα παιδιά τους είναι συγκλονιστική και μας πονάει όλους- όλοι νοερά σκεφτόμαστε ότι θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς στη θέση τους- οι αποκαλύψεις για το όργιο αυθαιρεσίας και διαφθοράς που επικρατούσαν στον ΟΣΕ είναι αδιανόητες (ακόμα και για τους πιο κυνικούς οπαδούς της θεωρίας “αυτή είναι η Ελλάδα”) και συνεπώς οι ευθύνες είναι προφανείς.

Σίγουρα έκανε και λάθος υπολογισμό. Θεώρησε ότι οι εκλογές που ακολούθησαν έληξαν το θέμα της πολιτικής ευθύνης, ότι οι ψηφοφόροι μίλησαν, εκτίμησε ότι η Δικαιοσύνη και οι διώξεις που έχει ασκήσει θα εκτονώσουν την κοινωνική πίεση, δεν έδωσε σημασία- ειδικά αυτό- στις αλλόκοτες θεωρίες που διακινούνταν στα socialmedia. Κυρίως δεν υπολόγισε όμως το φαινόμενο Μαρία Καρυστιανού.

Γιατί αυτή η επιστροφή της τραγωδίας στα πρώτα θέματα της επικαιρότητας, ο συγκλονισμός της κοινής γνώμης, δεν έχει να κάνει τόσο με την επέτειο και τη συμπλήρωση ενός χρόνου από το γεγονός, δεν έχει να κάνει ούτε με την παρωδία της Εξεταστικής, που δεν εξέτασε τίποτα και δεν αποκάλυψε τίποτα. Εχει να κάνει κυρίως με τον αγώνα της μητέρας της αδικοχαμένης Μάρθης, η υπόθεση να μην ξεχαστεί και να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι. Το γεγονός που πυροδότησε την αναβίωση της τραγωδίας, είναι η συγκλονιστική ομιλία της κ. Καρυστιανού στο Ευρωκοινοβούλιο. Και πόσο επηρέασε τον κόσμο και τις συνειδήσεις, φαίνεται από τον αριθμό ρεκόρ των υπογραφών που έχει συγκεντρώσει το σχετικό ψήφισμα.

Ποιος έχει δίκιο, ποιος έχει άδικο; Μπαζώνει την αλήθεια η κυβέρνηση;

Η κυβέρνηση έχει δίκιο όταν υποστηρίζει ότι η αντιπολίτευση επενδύει στην τραγωδία για λόγους ψηφοθηρικούς. Οσο εξοργιστικό ήταν το πόρισμα της Νέας Δημοκρατίας που απέδιδε όλη την ευθύνη για την τραγωδία στο ανθρώπινο λάθος, ξεχνώντας την απουσία των συστημάτων τηλεδιοίκησης που θα απέτρεπαν  το κακό, άλλο τόσο εξοργιστικό είναι να διαβάζεις στο πόρισμα του ΣΥΡΙΖΑ, ότι “το 2019 ο ΟΣΕ λειτουργούσε με ασφάλεια λόγω της εμπειρίας και του ικανού αριθμού μόνιμων στελεχών του”. Και ας μην υπήρχε ούτε τότε τηλεδιοίκηση.

Αλλά προφανώς η τοξική αντιπολίτευση δεν είναι άλλοθι για την κυβερνητική πλειοψηφία. Η άρον άρον λήξη των εργασιών της Εξεταστικής επιτροπής, τροφοδότησε τη δυσπιστία της κοινής γνώμης και η άρνηση της πλειοψηφίας να καλέσει κρίσιμους μάρτυρες να καταθέσουν, ακόμα και αν είχαν πολιτική ατζέντα και σκοπιμότητες, ήταν προφανώς μια λάθος απόφαση.

Ακούγονται πολλά και ορισμένες φορές τελείως απίθανα, για το τι συνέβη με τη σύγκρουση των δυο τρένων. Ακόμα και για κρυφό βαγόνι που εξαερώθηκε ακούσαμε…

Ο πρώτος εμπειρογνώμονας της Δικαιοσύνης έδωσε μια εξήγηση για το μέγεθος της έκρηξης, συμπέρασμα το οποίο αποδέχθηκε και επιβεβαίωσε η Πυροσβεστική. Δεν φαίνεται να έχει πειστεί η κοινή γνώμη. Ελπίζουμε ότι ο δεύτερος εμπειρογνώμονας που διόρισε η Δικαιοσύνη να σβήσει τη δυσπιστία.

Μπαζώθηκε ο χώρος; Οσο και αν φαίνεται τελείως απίθανο να υπήρξε σχέδιο απόκρυψης κρίσιμων στοιχείων τα πρώτα 24ωρα μετά το δυστύχημα , όσο και αν δόθηκαν εξηγήσεις γιατί χρειάστηκε να μπουν μπουλντόζες- με εντολή της Πυροσβεστικής- για να καθαρίσουν τον χώρο ώστε να δουλέψουν οι γερανοί και να μετακινηθούν και να σηκωθούν τα βαγόνια, η δυσπιστία παραμένει. Η Δικαιοσύνη πιθανώς να το ξεκαθαρίσει, αλλά αμφιβάλω. Η δυσπιστία θα μείνει.

Αλλά το κρίσιμο ερώτημα, αυτό που προκαλεί την αντίδραση της κοινής γνώμης, μην έχουμε αμφιβολία, είναι η τύχη του Κώστα Καραμανλή. Εχει, εκτός από τις αυτονόητες πολιτικές ευθύνες και ποινικές; Πρέπει να οδηγηθεί στο δικαστήριο; Εχει οχυρωθεί πίσω από την υπουργική ασυλία; 

Η κυβέρνηση είναι όμηρος του κ. Καραμανλή για λόγους που έχουν να κάνουν με τη συγκρότηση, το ιδρυτικό παρελθόν και την ανθρωπογεωγραφία της συντηρητικής παράταξης. Πώς να ρίξεις στην πυρά έναν Καραμανλή; Και αυτό ενισχύει τον θυμό των ψηφοφόρων… Δεν ξέρω αν ο ίδιος θεωρεί ότι μπορεί να έχει μέλλον στην πολιτική, αλλά προσωπικώς πολύ αμφιβάλω. Θα ήταν ίσως λυτρωτικό- και για τον ίδιο και για την κυβέρνηση- να κάνει αυτό που έκανε ο Σπίρτζης (“δωρεάν” για τον πρώην υπουργό του ΣΥΡΙΖΑ αφού στην περίπτωσή του το αδίκημα έχει παραγραφεί…) και να ζητήσει να παρουσιαστεί αυτοβούλως στη Δικαιοσύνη. Φοβάμαι ότι δεν θα το πράξει.

Αλλά το ερώτημα παραμένει. Εχει ποινικές ευθύνες για τους νεκρούς ο Κώστας Καραμανλής, γιατί επί των ημερών του δεν ολοκληρώθηκε το έργο της τηλεδιοίκησης; Η απάντηση δεν είναι απλή, ούτε αυτονόητη. Σίγουρα δεν μπορεί να οδηγηθεί στο δικαστήριο, επειδή αυτή είναι η απαίτηση ενός μέρους ή ακόμα και της πλειοψηφίας της κοινής γνώμης.

Μήπως η σωστή απάντηση είναι και πάλι, ότι τον λόγο πρέπει να τον έχει η Δικαιοσύνη; Που εφόσον εντοπίσει ποινικές ευθύνες μπορεί είτε να ασκήσει ποινική δίωξη, κρίνοντας ότι το αδίκημα δεν εμπίπτει στον νόμο περί ευθύνης υπουργών ( έχει συμβεί στο παρελθόν), είτε να στείλει το αίτημα στη Βουλή, ώστε να αρθεί η ασυλία του Κώστα Καραμανλή. Και υποθέτω ότι εκείνη τη στιγμή, κανείς, καμία κυβέρνηση και κανένα κόμμα, δεν θα τολμήσουν  να το αρνηθούν. 

Αλλά και πάλι θα σκοντάψουμε στη δυσπιστία. 

Ποιος πιστεύει στην Ελλάδα ότι η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη και δεν υπόκειται σε πολιτικές πιέσεις;