Του Κώστα Κατίκου

Πληρωμές κύριων συντάξεων, επικουρικών και εφάπαξ σε περίπου 2.800 συνταξιούχους κάθε μήνα προγραμματίζει ο ΕΦΚΑ ως το τέλος του 2024.

Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν συνολικά 72.000 αποφάσεις για κύριες συντάξεις, επικουρικές και εφάπαξ, και ο στόχος της Διοίκησης του ΕΦΚΑ είναι να έχουν μειωθεί στο σύνολό τους σε 47.000 μέχρι τον Δεκέμβριο. 

Πολλές από τις αιτήσεις αφορούν δυο ή και τρείς παροχές για τον ίδιο συνταξιούχο, αλλά στο στοκ καταχωρούνται ως ξεχωριστές εκκρεμείς αιτήσεις. Για παράδειγμα ασφαλισμένος που έχει πάρει την κύρια σύνταξη αλλά περιμένει επικουρική και εφάπαξ έχει στο στοκ 2 εκκρεμείς αιτήσεις μια για επικουρική και μια για το εφάπαξ, ανεξάρτητα από το αν οι δυο παροχές αφορούν σε έναν συνταξιούχο. Αυτό σημαίνει ότι το στοκ των 72.000 αιτήσεων αφορά λιγότερους ασφαλισμένους.

Σε κάθε περίπτωση ο στόχος του ΕΦΚΑ με βάση το χρονοδιάγραμμα για την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων αιτήσεων είναι στο προσεχές 9μηνο (Απρίλιος-Δεκέμβριος 2024) να πληρωθούν 25.000 αποφάσεις κύριων συντάξεων, επικουρικών, και εφάπαξ ώστε όλες μαζί οι εκκρεμότητες από συνταξιοδοτικές παροχές να μειωθούν στις 47.000.

Στις κύριες συνάξεις εκκρεμούν 24.000 αποφάσεις. Στις επικουρικές εκκρεμούν 35.000 αποφάσεις. Στα εφάπαξ εκκρεμεί η έκδοση 13.000 αποφάσεων.

Ο πρώτος σταθμός για τη μείωση των εκκρεμοτήτων είναι στο τέλος Αυγούστου όπου ο ΕΦΚΑ υπολογίζει να έχει κατεβάσει τις εκκρεμείς κύριες συντάξεις κάτω από τις 20.000 τις επικουρικές κάτω από 32.000 αι τα εφάπαξ κάτω από τις 9.000 αιτήσεις.

Ο επόμενος και τελικός σταθμός για τις εκκρεμότητες είναι ο Δεκέμβριος του 2024, όπου ο στόχος είναι οι εκκρεμείς κύριες συντάξεις, να βρίσκονται κάτω από τις 16.000, οι επικουρικές κάτω από 25.000 και τα εφάπαξ κάτω από 6.000.
Συνολικά από τις παραπάνω εκκρεμότητες ο ΕΦΚΑ προγραμματίζει στο προσεχές 9μηνο να κατεβάσει το στοκ κατά 25.000 με την απονομή 8.000 κύριων συντάξεων, 10.000 επικουρικών και 7.000 εφάπαξ.

Προσοχή: Στις εκκρεμείς συντάξεις και τα εφάπαξ ανήκουν οι αιτήσεις για τις οποίες οι αποφάσεις θα έπρεπε να είχαν εκδοθεί εντός τριμήνου για τις κύριες και εντός εξαμήνου για επικουρικές και εφάπαξ, από την ημερομηνία που ο ασφαλισμένος υπέβαλλε αίτηση για συνταξιοδότηση.

Εκτός από τις εκκρεμείς αποφάσεις κάθε μήνα εκδίδονται και άλλες αποφάσεις από τη λίστα των αιτήσεων που δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες. 

Η δυσκολία με τις αιτήσεις που καθυστερούν ως και 2 χρόνια έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες με συχνότερους τους εξής:

1.Συντάξεις με διαδοχική ασφάλιση. Υπάρχουν καθυστερήσεις εξαιτίας της αλληλογραφία των ταμείων για τους χρόνους που έχουν οι ασφαλισμένοι ενώ στην περίπτωση αυτοαπασχολουμένων που έχουν επικουρική ως μη μισθωτοί και ως μισθωτοί, η απόφαση καθυστερεί περισσότερο, διότι στα επικουρικά ταμεία των μη μισθωτών (δικηγόρων και μηχανικών) προηγείται έλεγχος περί ύπαρξης οφειλών που παίρνει από 2 ως και 6 μήνες.

2.Συντάξεις με ελλιπή δικαιολογητικά ή κενά στους χρόνους ασφάλισης που θα πρέπει να καλύψουν οι ασφαλισμένοι είτε με εξαγορές πλασματικού χρόνου, είτε με την αναζήτηση και προσκόμιση παλαιών ενσήμων που δεν εμφανίζονται στα μητρώα του ΕΦΚΑ.

Στις εκκρεμότητες δεν υπολογίζονται οι αιτήσεις που είναι στην κατηγορία των αιτήσεων “χωρίς απόφαση” ούτε καν απορριπτικής. Οι αιτήσεις αυτές, δεν έχουν πρόβλημα ως προς τις προϋποθέσεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος αλλά μένουν εκτός λίστας γιατί λείπουν στοιχεία που μπλοκάρουν την περαιτέρω επεξεργασία τους (π.χ. δεν έχει υποβληθεί παραίτηση λόγω συνταξιοδότησης από την εργασία, ή δεν έχει προσδιοριστεί τυχόν οφειλή στον ΟΑΕΕ κ.α). Μόλις συμπληρωθούν τα ελλείποντα δικαιολογητικά, τότε αυτομάτως οι αιτήσεις φεύγουν από την κατηγορία “χωρίς απόφαση” και εντάσσονται στο στοκ των ληξιπρόθεσμων.

Εκτός εκκρεμοτήτων είναι και οι αιτήσεις που ένα μέρος του χρόνου ασφάλισης έχει διανυιεί στο εξωτερικό. Από τα διαθέσιμα στοιχεία του ΕΦΚΑ προκύπτει ότι εκκρεμούν περίπου 22.000  διεθνείς συντάξεις. Το πρόβλημα με τις εν λόγω αιτήσεις είναι ότι καθυστερεί πολλούς μήνες η διασταύρωση των χρόνων εργασίας που έχουν οι ασφαλισμένοι σε χώρες εκτός Ελλάδας, είτε της Ευρωπαϊκής Ενωσης είτε και χωρών εκτός Ε.Ε. Η εξαίρεση των διεθνών συνάξεων από τη λίστα των εκκρεμών αιτήσεων είναι σε συμφωνία με τους ευρωπαίους που κάθε τόσο αξιολογούν την πρόοδο στις εκκρεμείς συντάξεις, πλην όμως το ζητούμενο είναι να μειώνεται και όχι να αυξάνεται η “ουρά” στις διεθνείς συντάξεις.

Υπενθυμίζεται ότι σε όλες τις περιπτώσεις (εκκρεμείς και μη εκκρεμείς αιτήσεις) οι ασφαλισμένοι δικαιούνται και λαμβάνουν με αίτησή τους, είτε την προκαταβολή σύνταξης, (360 ευρώ) είτε την προσωρινή (έως 768 ευρώ) και όταν βγεί η κανονική γίνονται και οι ανάλογοι συμψηφισμοί.

Η προκαταβολή, και η προσωρινή αφορούν μόνον την κύρια σύνταξη.