Χάλκινα μαγειρικά σκεύη και αξεσουάρ κουζίνας και μπαρ, σφυρηλατημένα στο διάβα του χρόνου με τη γνώση, την ιστορία και το μεράκι μίας οικογένειας, που αγαπά και κατανοεί βαθιά την τέχνη της μεταλλουργίας. Η οικογένεια Καβούνη από τη Θεσσαλονίκη, ξεκίνησε, πίσω, στις αρχές της δεκαετίας του ’50 να ασχολείται ενεργά με τη δυναμική του χαλκού, παράγοντας χειροποίητα χάλκινα αντικείμενα (κυρίως εκκλησιαστικά και μαγειρικά) τα οποία και διοχέτευε, εν συνεχεία, στους εμπόρους της βόρειας Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καβούνης φρόντισε σιγά-σιγά να περάσει τα μυστικά της τέχνης του στον γιο του Λεωνίδα, ο οποίος σήμερα έχει καταφέρει να βάλει τα χάλκινα σκεύη τους, στις μεγαλύτερες επαγγελματικές κουζίνες Ελλάδας και εξωτερικού. «Ναυαρχίδα μας, βέβαια» παραδέχεται με καμάρι «παραμένει το μπακιρένιο μας μπρίκι που ταξιδεύει, μαζί με τα υπόλοιπα σκεύη μας τόσο στη Λατινική Αμερική (κυρίως Βραζιλία), όσο και στον Καναδά, στις χώρες της βόρειας Ευρώπης αλλά και στην Αυστραλία». Άλλωστε, όπως και ο ίδιος αναφέρει «ο καλύτερος ελληνικός καφές γίνεται στη χόβολη και σε μπακιρένιο σκεύος. Ευτυχώς οι Έλληνες, όπου και αν βρίσκονται, παραμένουν μερακλήδες».

Φωτογραφία: Studio Mpairaktari

Τι είναι αυτό, όμως, που τους κρατά «ζωντανούς» και αναλλοίωτους όλα αυτά τα χρόνια;
«Η απόφασή μας να μη βιομηχανοποιήσουμε την τέχνη μας» απαντά χωρίς δεύτερες σκέψεις ο Λεωνίδας και συμπληρώνει πως «σε όλη αυτή τη συνθήκη, που έχει πια δημιουργηθεί, σημαντικό ρόλο έπαιξε και το γεγονός πως όποιο σκεύος και αν έχει ο πελάτης μας στο μυαλό του, εμείς μπορούμε να το φτιάξουμε κατά παραγγελία. Για παράδειγμα, πρόσφατα μας ζήτησαν από το εξωτερικό, τηγάνια χωρισμένα σε 4 μέρη. Έχουμε φτιάξει και στο παρελθόν τηγάνια χωρισμένα στα 2, αλλά στα 4, πρώτη φορά μας προέκυψε. Και το κάναμε, γιατί μας αρέσει να πειραματιζόμαστε διαρκώς, πάνω στις άπειρες δυνατότητες που προκύπτουν από τη χρήση του συγκεκριμένου μετάλλου».

Από κατσαρόλες, τηγάνια-σαχάνια (τα τηγάνια με τα δύο χερούλια δεξιά-αριστερά), παραδοσιακούς ταβάδες, μπασίνες και ταψιά, μέχρι αξεσουάρ κουζίνας (αλατοπιπεριέρες, λαδικά κλπ.), καφέ (μύλοι, μπρίκια, τσαγερό κλπ.) και μπαρ (ποτήρια, σέικερ και σαμπανιέρες), η Mediterranean Art, εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι, λαμβάνει το θέμα εστίαση στα σοβαρά.

Όλα γίνονται στο χέρι και μάλιστα, για να δημιουργηθούν τα περισσότερα εξ αυτών, χρησιμοποιούνται παραδοσιακές τεχνικές από τα χρόνια τα παλιά αλλά και κάποια εργαλεία του μπαμπά Κωνσταντίνου Καβούνη, που πλέον κληροδοτήθηκαν στον υιό, Λεωνίδα. «Πολλά εργαλεία που συνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε εδώ, είναι άνω των 50 ή των 60 ετών» σημειώνει ο Λεωνίδας και συμπληρώνει «Και όμως, παρά το γεγονός ότι τα μέσα και οι τεχνικές έχουν αλλάξει στο πέρασμα των χρόνων, από ελάχιστα έως καθόλου, κάθε μέρα μαθαίνουμε και κάτι καινούργιο σε αυτή τη δουλειά. Αυτό μου το δίδαξε και ο πατέρας μου, λέγοντάς μου ότι κάθε μέρα εδώ, θα είναι για εμένα και μία νέα μαθητεία».

Όταν η κουβέντα πηγαίνει στη μαγειρική απόδοση των εν λόγω σκευών, αυτό που υπογραμμίζει ο Λεωνίδας είναι ότι «το μαγείρεμα σε χάλκινο σκεύος, έχει άλλη νοστιμιά». «Βλέπετε» συνεχίζει «ο χαλκός, επιτρέπει στη θερμότητα να διαχέεται πιο γρήγορα και ομοιόμορφα στην κατσαρόλα, στο τηγάνι ή στο ταψί, με αποτέλεσμα ο μάγειρας να δημιουργεί αυτό που έχει στο μυαλό του, σε καλύτερους χρόνους αλλά και πιο αποδοτικά. Στα συν και ότι, το συγκεκριμένο μέταλλο είναι αντιμικροβιακό και αντιμυκητιακό, καθώς και ότι έχει υψηλή αντοχή και ανθεκτικότητα στις συχνές και επαναλαμβανόμενες χρήσεις. Άλλωστε και ο κασσίτερος από τον οποίο γίνεται η επάλειψη στα σκεύη, θεωρείται από τα πιο ευγενή μέταλλα για τον ανθρώπινο οργανισμό».

Εν τω μεταξύ, το γάνωμα, όπως πληροφορούμαι, γίνεται με παραδοσιακό τρόπο και όχι με ηλεκτρόλυση, ενώ επίσης παραδοσιακά, και στο χέρι, ακολουθεί και το σφυρηλάτημα (εδώ επιστρατεύεται και ο μπρούτζος για να γίνουν οι επικολλήσεις). Τα σκεύη της οικογένειας Καβούνη «ποζάρουν» τα τελευταία 6 χρόνια και στον τηλεοπτικό φακό του ελληνικού MasterChef. «Έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές μαγείρων, τηλεοπτικών και μη» λέει χαμογελώντας ο Λεωνίδας και αισθάνεται τυχερός που αυτή ακριβώς την αποδοχή έχει καταφέρει, πια, να τη βγάλει και εκτός συνόρων. Όπως, σχεδόν σε όλα τα μαγειρικά σκεύη, έτσι και στα χάλκινα αυτό που μας συμβουλεύουν οι ειδικοί είναι, κατά το μαγείρεμα σε αυτά, να μη χρησιμοποιούμε μεταλλικές κουτάλες ή σπάτουλες έτσι ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος χάραξης της επικασσιτέρωσης.

Από την άλλη, και μιας και ο χαλκός έχει υψηλή αγωγιμότητα, είναι απίθανο να κολλήσει τροφή στη βάση του. Αν όμως καεί από κακή χρήση, αυτό που ενδείκνυται να κάνουμε είναι να μουλιάσουμε το σκεύος μας σε νερό έως ότου απομακρυνθούν οι επίμονοι λεκέδες, αποφεύγοντας τη χρήση οξέων και καθαρτικών.

Σε ό,τι αφορά στην εξωτερική συντήρηση των χάλκινων σκευών (μετά από καιρό ο χαλκός οξειδώνεται και παίρνει ένα αντικέ φινίρισμα που κάποιοι το εκτιμούν και το διατηρούν και κάποιοι άλλοι θέλουν να το αλλάξουν), η γενική οδηγία είναι να τρίβουμε τακτικά τα σκεύη μας με ένα βαμβακερό πανί προκειμένου να επαναφέρουμε τη χαμένη γυαλάδα τους. Για καλύτερo αποτέλεσμα, μπορούμε να καταφύγουμε στην παραδοσιακή λύση που θέλει το πανί να βρέχεται σε ξίδι και αλάτι ή λεμόνι και έπειτα με αυτό να περνάμε εξωτερικά το χάλκινο σκεύος μας. Αν αναζητούμε πιο δραστικές και μοντέρνες λύσεις μπορούμε ακόμα και να χρησιμοποιούμε ειδικά διαλύματα, κατάλληλα για χάλκινα είδη.

info
25χλμ Π.Ε.Ο. Θεσσαλονίκης – Ευζώνων (Γέφυρα – Θεσσαλονίκης), τηλ. 2310 622362, mediterranean-art.com