Oταν η Ελλάδα, την άνοιξη του 2010, χρεοκόπησε, δεν ήταν η μόνη στην Ευρώπη με δημοσιονομικά προβλήματα και υψηλό χρέος. Ωστόσο, μεγάλες χώρες όπως η Ιταλία, οι «ελέφαντες», κρύφτηκαν από το «σπουργίτι» Ελλάδα, η οποία έγινε ο αρνητικός δείκτης αναφοράς. Αφού το επείγον ήταν να σωθεί η Ελλάδα, όλοι οι άλλοι θεωρούνταν ότι είναι σε απόσταση από τη διακεκαυμένη ζώνη.
Δεκατέσσερα χρόνια μετά, ο αρνητικός δείκτης αναφοράς τείνει πλέον να γίνει ο «ελέφαντας» Ιταλία. Σε τέτοιο μάλιστα βαθμό, ώστε οι Βρυξέλλες να αγχώνονται για τη στιγμή που το ελληνικό χρέος (χρέος Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ) θα μειωθεί κάτω από το ιταλικό, κάτι που τοποθετείται περί το 2027. Τότε, η Ιταλία θα γίνει και επισήμως ο ευρωπαϊκός αρνητικός δείκτης αναφοράς και η «ασυλία» του ιταλικού χρέους από τις αγορές θα σταματήσει.
Προς το παρόν, η Ιταλία αντιμετωπίζεται από τις αγορές με «συγκρατημένη καχυποψία», ενώ ο ελληνικός Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους πραγματοποίησε μια θριαμβευτική έκδοση 30ετούς ομολόγου, στην οποία κατέθεσαν τις προσφορές τους ακόμη και κάποιοι που «κουρεύτηκαν» με το PSI…
Ελλάδα – Ιταλία
Οσον αφορά το χρέος, η Ιταλία υστερεί σε όλους τους θεμελιώδεις παράγοντες, εκτός από έναν: έχει χαμηλότερο δημόσιο χρέος από την Ελλάδα ως ποσοστό του ΑΕΠ. Το 2020 η διαφορά ήταν χαώδης: 52 εκατοστιαίες μονάδες. Το 2023 είχε μειωθεί στις 21,1 εκατοστιαίες μονάδες. Το 2025, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν, θα έχει μειωθεί στις 7 μονάδες. Ανάλογα και με τις εξελίξεις, το αργότερο το 2027 θα έχει εξαλειφθεί και πιθανότατα θα έχει αντιστραφεί – έστω και οριακά.
Από τις χώρες με πολύ υψηλό χρέος, η Ελλάδα καταγράφει τον υψηλότερο βαθμό αποκλιμάκωσης, ενώ η Ιταλία τον χαμηλότερο. Το snowball effect, δηλαδή η δημοσιονομική επίπτωση στην αποκλιμάκωση του χρέους, δεν την ευνοεί. Ηδη οι προβλέψεις της Κομισιόν είναι ότι το 2024 και 2025 το ιταλικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα αυξάνεται έστω και οριακά.
Σαν να μην έφτανε αυτό, η Ιταλία βιώνει εδώ και μερικούς μήνες την αποκάλυψη –και τις συνέπειες– ενός δημοσιονομικού σκανδάλου: του σκανδάλου «σούπερ μπόνους για τα σπίτια», της περιόδου που πρωθυπουργός ήταν ο Κόντε, μιας κρυμμένης έως τώρα δημοσιονομικής επιβάρυνσης που η Eurostat ανακάλυψε και απεφάνθη ότι πρέπει να βαρύνει τόσο το έλλειμμα όσο και το χρέος. Πρόκειται για δημοσιονομικό βάρος που αντιστοιχεί στο 13% του ιταλικού ΑΕΠ και θα βαρύνει στο σύνολό του άμεσα το χρέος και σταδιακά το έλλειμμα. Επί πρωθυπουργίας του, ο Μάριο Ντράγκι δεν αποκάλυψε το κρυμμένο «κάρβουνο», αλλά δεν έχανε ευκαιρία να καλεί σε δημοσιονομική σωφροσύνη…
Οσον αφορά το χρέος, η Ιταλία έχει και άλλα μειονεκτήματα σε σχέση με την Ελλάδα:
● Εχει πολύ μικρότερο ύψος διαθεσίμων ως ποσοστού του ΑΕΠ. Παρά τις προαγορές χρέους, τα διαθέσιμα στην Ελλάδα κυμαίνονται στην περιοχή 33-37 δισ. ευρώ. Αυτό αντιστοιχεί σε πάνω από 15% του ΑΕΠ. Τα ιταλικά διαθέσιμα αντιστοιχούν σε 5-7% του ΑΕΠ.
● Εχει πολύ μικρότερη μέση διάρκεια του χρέους. Η Ελλάδα περίπου 18 χρόνια, η Ιταλία 5-6 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναχρηματοδοτεί το σύνολο του χρέους της στη διάρκεια 5-6 ετών. Επομένως, είναι αναγκασμένη να βγαίνει κάθε χρόνο στις αγορές με εκδόσεις ύψους πολλών εκατοντάδων δισ. ευρώ.
● Εχει χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με την Ελλάδα.
Eurostat, αναβαλλόμενος και «Ηρακλής»
Εξαιρώντας αστάθμητους και μη προβλεπτούς παράγοντες, ο παράγοντας που μπορεί να καθυστερήσει τη μείωση του ελληνικού χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, κατά 1 έως 2 χρόνια, είναι η… Eurostat. Τα επίφοβα ενδεχόμενα αφορούν τις αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις των τραπεζών και τις εγγυήσεις του Δημοσίου στο πλαίσιο του προγράμματος «Ηρακλής».
● Οσον αφορά τις αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις των τραπεζών, οι σκέψεις να «απαλειφθούν» με πρόγραμμα τύπου «Ηρακλής» δεν πρόκειται να σταματήσουν τη Eurostat από το να θεωρήσει ένα σημαντικό μέρος τους μέρος του δημόσιου χρέους.
● Οσον αφορά τις εγγυήσεις του «Ηρακλή», η ώρα για να αρχίσει να καταπίπτει ένα μέρος των εγγυήσεων του Δημοσίου και επομένως να εγγράφονται στο δημόσιο χρέος, θα σημάνει σε περίπου 4 χρόνια. Και πάλι όμως οι καταπτώσεις θα έρχονται σταδιακά και θα αφορούν ένα ποσοστό των εγγυήσεων. Ο αρμόδιος Οργανισμός Δημόσιου Χρέους στην έκθεση βιωσιμότητας (DSA) έχει εγγράψει την κατάπτωση του 40% των εγγυήσεων, περίπου 8 δισ. ευρώ.
Υπό κανονικές συνθήκες, λοιπόν, το μοιραίο φυγείν αδύνατον: στη διάρκεια των επόμενων 3-4 ετών η Ιταλία θα αναδειχθεί «επισήμως» στη χώρα-μέλος με το υψηλότερο χρέος στην Ευρώπη και μάλιστα με τις μικρότερες δυνατότητες να το αποκλιμακώσει ουσιαστικά.
Στις Βρυξέλλες δεν περιμένουν, διότι το γνωρίζουν από τώρα. Οι αγορές, από την άλλη, εμπιστεύονται την ευρωπαϊκή «εγγύηση» ότι το ιταλικό χρέος είναι, έστω και δύσκολα, διαχειρίσιμο. Υστερα από τις ευρωεκλογές, ωστόσο, και ανάλογα με τα αποτελέσματά τους, τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν…
Οσο για την Ελλάδα, οι μετεκλογικές πολιτικές ισορροπίες στις Βρυξέλλες αναμένονται επίσης με μεγάλο ενδιαφέρον. Από αυτές, και στη συνέχεια από το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, θα κριθεί αν θα «δικαιωθεί» η «δύσπιστη» Moody’s, που αρνείται ακόμη να δώσει την επενδυτική βαθμίδα, ή η Standard & Poor’s, που προανήγγειλε την επόμενη αναβάθμιση. Για την ώρα, η επιτυχία της έκδοσης του 30ετούς ομολόγου ήταν μια ήττα για τη Moody’s…
Πηγές Άρθρων
Ολα τα άρθρα που θα βρείτε εδώ προέρχονται από τους μεγαλύτερους και πιο αξιόπιστους ιστότοπους ειδήσεων.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά εδώ!
