Τα αποθέματα οξυγόνου στο νερό της Γης μειώνονται γρήγορα και οι επιστήμονες λένε ότι αυτό είναι ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την υποστήριξη ζωής στον πλανήτη μας. Όπως το ατμοσφαιρικό οξυγόνο είναι κρίσιμο για τα ζώα και τα φυτά, το διαλυμένο οξυγόνο στο νερό είναι απαραίτητο για τα υδρόβια οικοσυστήματα, είτε πρόκειται για θαλασσινό είτε για φρέσκο νερό.

Έτσι, οι επιστήμονες προτείνουν τη συμπερίληψη της αποξυγόνωσης του νερού στα “όρια του πλανήτη”, μαζί με την κλιματική αλλαγή, την οξείδωση των ωκεανών, τη μείωση του στρατοσφαιρικού όζοντος, την παρέμβαση στους παγκόσμιους κύκλους φωσφόρου και αζώτου, την απώλεια βιοποικιλότητας, την παγκόσμια χρήση φρέσκου νερού και τη ρύπανση.

Η παρατηρήσιμη αποξυγόνωση στο φρέσκο νερό της Γης και στα θαλάσσια οικοσυστήματα, αποτελεί μία επιπλέον διεργασία πλανητικών ορίων η οποία είναι κρίσιμη για τη σταθερότητα των οικολογικών και κοινωνικών συστημάτων της Γης, με τα οποία ρυθμίζονται και αντιδρούν οι συνεχόμενες αλλαγές σε άλλα πλανητικά όρια.

Οι λόγοι που τα επίπεδα οξυγόνου στο νερό πέφτουν, είναι πολλοί. Τα θερμότερα νερά δεν μπορούν να κρατήσουν αρκετό διαλυμένο οξυγόνο. Αυτό σημαίνει πως θα καταναλωθεί και πιο γρήγορα από την υδρόβια ζωή, πιο γρήγορα από ότι μπορεί να αναπληρωθεί. Οι εξάρσεις άλγης και βακτηρίων οι οποίες πυροδοτούνται από τη μεγάλη παροχή οργανικής ύλης και θρεπτικών συστατικών υπό τη μορφή λιπασμάτων, αποχετευτικών συστημάτων και βιομηχανικών αποβλήτων, μειώνουν γρήγορα το διαθέσιμο διαλυμένο οξυγόνο.

Μάλιστα, στις χειρότερες περιπτώσεις, το οξυγόνο εξαντλείται σε επίπεδο που πεθαίνουν τα μικρόβια, παίρνοντας συχνά μαζί τους μεγαλύτερα είδη. Οι πληθυσμοί μικροβίων που δε χρειάζονται οξυγόνο για να ζήσουν, τρέφονται με τη νεκρή οργανική ύλη, αυξάνοντας την πυκνότητά τους και κατ’ επέκταση μειώνοντας το φως, περιορίζοντας τη φωτοσύνθεση, μετατρέποντας σταδιακά ένα ολόκληρο σώμα νερού σε μία παγίδα θανάτου.

Η αποξυγόνωση του νερού λαμβάνει χώρα επίσης από την αύξηση της διαφοράς πυκνότητας των διαφόρων στρωμάτων του νερού. Το νερό της επιφάνειας θερμαίνεται πιο γρήγορα από το νερό στα βάθη και ο πάγος που λιώνει μειώνει την αλατότητα των ωκεανών. Η διαφορά πυκνότητας μεταξύ αυτών των στρωμάτων νερού δημιουργεί κίνηση ρευμάτων, φέρνοντας το οξυγονωμένο νερό της επιφάνειας στα βαθύτερα στρώματα. Όσο πιο ξεχωριστά είναι αυτά τα στρώματα, τόσο μειώνεται η ταχύτητα μεταξύ τους. Χωρίς αυτή τη διαφορά θερμοκρασίας, η οξυγόνωση των βαθύτερων στρωμάτων σταματά.

Οι επιστήμονες καλούν για μία συγχρονισμένη, παγκόσμια προσπάθεια παρακολούθησης και μελέτης της αποξυγόνωσης, σε συνδυασμό με πολιτική δράση για τον περιορισμό της.

Μειώνοντας τις εκπομπές θερμοκηπίου και τη διαρροή οργανικής ύλης, θα μπορούσαμε να μειώσουμε ή και πιθανώς να αναστρέψουμε την αποξυγόνωση των υδάτων.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Nature Ecology & Evolution.