Του Κώστα Κατίκου

Μεγαλύτερη σύνταξη κατοχυρώνουν οι ασφαλισμένοι που κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου είχαν είτε διπλές εισφορές λόγω παράλληλης ασφάλισης, είτε κατέβαλαν σε ένα ταμείο υψηλότερες εισφορές από το 20% στην κύρια σύνταξη και από το 6% στην επικουρική.

Το μπόνους των έξτρα εισφορών ισχύει μετά τον νόμο 4387/2016, και διατηρήθηκε στον μετέπειτα ασφαλιστικό νόμο 4670/2020 που βελτίωσε τα ποσοστά αναπλήρωσης. 

Αφορά όσους αποχωρούν μετά τις 13/5/2016 με παράλληλη ασφάλιση (π.χ Δημόσιο και ΤΣΜΕΔΕ, ΙΚΑ και ΤΣΜΕΔΕ, Δημόσιο και ΤΣΑΥ, ΙΚΑ και ΟΑΕΕ) καθώς και όσους ασφαλισμένους βγαίνουν στη σύνταξη από ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών στα οποία οι εισφορές σύνταξης (εργαζόμενου και εργοδότη) έφταναν στο 35% ενώ οι υπόλοιποι μισθωτοί είχαν 20%. 

Το μπόνους στις συντάξεις υπολογίζεται με συντελεστή 0,075% για κάθε έτος και για κάθε μονάδα επιπλέον εισφορών. 

Στην παράλληλη ασφάλιση το μπόνους υπολογίζεται ως προσαύξηση στη σύνταξη, ενώ στην περίπτωση των επιπλέον εισφορών σε ένα ταμείο το μπόνους ανεβάζει το ποσοστό αναπλήρωσης για την ανταποδοτική σύνταξη.

Για παράδειγμα:

*Ασφαλισμένος σε δυο ταμεία ως το 2016 (με εισφορά σύνταξης 20% στο ένα και 20% στο άλλο) δικαιούται μπόνους για το 20% των επιπλέον εισφορών στο ένα από τα δυο ταμεία. Αν ο παράλληλος χρόνος ως το 2016 ήταν 20 έτη και ο συνολικός του χρόνος είναι 35 έτη, τότε θα πάρει μια ανταποδοτική σύνταξη για τα 35 έτη και προσαύξηση στη σύνταξη για τα 20 παράλληλα έτη ασφάλισης. Η προσαύξηση βγαίνει 30% (20 έτη Χ 20 επιπλέον μονάδες εισφοράΧ0,075=30). Αν οι συντάξιμες αποδοχές του από το δεύτερο ταμείο είναι 1.500 ευρώ, η προσαύξηση στη σύνταξή του θα είναι 450 ευρώ.  

*Ασφαλισμένος σε ταμείο ΔΕΚΟ με εισφορές σύνταξης 32% αντί 20%, και με 35 έτη ασφάλισης, δικαιούται προσαύξηση από τις 12 επιπλέον μονάδες εισφορών σύνταξης. Προσοχή: Η προσαύξηση θα ανεβάσει το ποσοστό αναπλήρωσης γιατί έχουμε ένα ταμείο. Επομένως το μπόνους από τις 12 έξτρα μονάδες εισφορών είναι 31,5% (35 έτηΧ12 επιπλέον μονάδες εισφοράςΧ0,075=31,5). Το 31,5% θα αυξήσει το ποσοστό αναπλήρωσης το οποίο από 37,31% που είναι κανονικά για την 35ετία, θα ανέλθει σε 68,81%. Με αυτό το ποσοστό αναπλήρωσης θα υπολογιστεί η ανταποδοτική σύνταξη. Αν οι συντάξιμες αποδοχές του είναι 2.500 ευρώ, τότε η ανταποδοτική σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.720 ευρώ, ενώ χωρίς την προσαύξηση θα έβγαινε στα 933 ευρώ. 

Η αδικία με το μπόνους των έξτρα εισφορών είναι πρώτον ότι δεν εφαρμόζεται στους επανυπολογισμούς των παλιών συντάξεων και δεύτερον ότι δεν έχει ξεκινήσει να το καταβάλλει ο ΕΦΚΑ στις επικουρικές παρότι προβλέπεται από τον νόμο. 

Δικαιούχοι του μπόνους στις επικουρικές είναι οι νέοι συνταξιούχοι που αποχώρησαν μετά τον Μάιο του 2016 με εισφορές επικουρικής ασφάλισης (εργαζόμενου και εργοδότη) άνω του 6%. Εκτιμάται ότι οι δικαιούχοι των αναδρομικών από την προσαύξηση εισφορών στις επικουρικές συντάξεις που θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης από 13/5/2016 και μετά φτάνουν τους 250.000 με 300.000. 

Ο λόγος που οι υπολογισμοί των επικουρικών συντάξεων έγιναν με την “απλή” εισφορά και όχι με την προσαύξηση είναι γιατί ο ΕΦΚΑ δεν είχε ετοιμάσει το ανάλογο λογισμικό σύστημα και προκειμένου να μην καθυστερήσουν κι άλλο οι επικουρικές τις έβγαζε και τις βγάζει χωρίς να υπολογίζει αν και πόση προσαύξηση δικαιούνται οι συνταξιούχοι από τις έξτρα εισφορές που πλήρωσαν στην επικουρική ασφάλιση. 

Για να αποδοθούν οι προσαυξήσεις θα χρειαστεί επανυπολογισμός δεκάδων χιλιάδων επικουρικών συντάξεων με αναδρομικές αυξήσεις στους δικαιούχους. 

Η προσαύξηση αφορά το διάστημα ως το 2014 και υπολογίζεται με συντελεστή 0,075% επί των συντάξιμων αποδοχών της περιόδου 2002-2014. Για τα έτη ασφάλισης από 1/1/2015 κάθε επιπλέον εισφορά ενσωματώνεται στον υπολογισμό της επικουρικής καθώς η σύναξη διαμορφώνεται ανάλογα με τις καταβληθείσες εισφορές και με την ηλικία εξόδου. 

Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση του μπόνους στις επικουρικές είναι τα βαρέα όπου για την επικουρική ασφάλιση η εισφορά είναι 8% αντί 6%. Υπάρχουν όμως και άλλα ταμεία με έξτρα εισφορές επικουρικής.

Για παράδειγμα:

*Συνταξιούχος ΙΚΑ στα βαρέα με εισφορές επικουρικής 8% αντί 6%, αποχώρησε το 2018 με 25 έτη ασφάλισης σε ηλικία 67 ετών με επικουρική σύνταξη 196 ευρώ. Από την προσαύξηση του 2% στα βαρέα θα πρέπει να πάρει 55 ευρώ επιπλέον και σύνταξη να διαμορφωθεί στα 251 ευρώ με αναδρομικά 3.969 ευρώ.

*Συνταξιούχος από το ταμείο της Εμπορικής ή της ΑΤΕ με επιπλέον εισφορά επικουρικής 6% (σύνολο 12%),που αποχώρησε το 2018, με 25 έτη σε ηλικία 62 ετών (μειωμένη) παίρνει επικουρική 148 ευρώ και δικαιούται προσαύξηση, 175 ευρώ με αναδρομικά 12.587 ευρώ. Μετά την αύξηση η επικουρική του σύνταξη θα ανέλθει στα 323 ευρώ.