Οι επιχειρήσεις όταν χρεοκοπούν κλείνουν – τα κράτη όχι, λέει ένα δόγμα της αγοράς. Ενα άλλο δόγμα, του πρώιμου νεοφιλελευθερισμού, λέει ότι το κράτος δεν πρέπει να παρεμβαίνει για να ενισχύσει μια επιχείρηση που είναι σε δύσκολη θέση – η αγορά αυτορρυθμίζεται· και οι επιχειρήσεις που δεν τα καταφέρνουν απλώς κλείνουν.

Η ελληνική εμπειρία απέδειξε ότι όλα αυτά έχουν σχετική αξία. Στην καθ’ ημάς Ανατολή του υβριδικού και ταυτόχρονα ακραίου και… χωρίς αρχές νεοφιλελευθερισμού μπορούν να συμβούν τα πάντα, εκτός από ένα: να χρεοκοπήσει τράπεζα (με τη γνωστή διαδικασία του bail-in). Αυτό απαγορεύεται διά ροπάλου και έχει την ισχύ… συνταγματικής διάταξης!

Τα «όργια» που έγιναν για να σωθεί το χρεοκοπημένο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με «δωρεά σώματος» του ελληνικού Δημοσίου, είναι μοναδικά και ανεπανάληπτα στην παγκόσμια οικονομική ιστορία.

Είχε όμως δημιουργηθεί η αίσθηση ότι όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Ωσπου μας αποκαλύφθηκε ότι ακόμη δύο τράπεζες ήταν κατ’ ουσίαν χρεοκοπημένες και έπρεπε «πάση θυσία» να σωθούν: η Attica Bank και η Παγκρήτια Τράπεζα. Πότε το μάθαμε; Οταν η «δουλειά» έκλεισε, δηλαδή όταν δημοσιοποιήθηκε η συμφωνία των μετόχων με όλους τους όρους.

Ναι, αλλά στους μετόχους περιλαμβανόταν και το Δημόσιο – το ΤΧΣ και ο ΕΦΚΑ. Αυτοί δεν γνώριζαν τίποτε μέχρι να… διαφωτίσει την κυβέρνηση με τη γνωστή του επιστολή ο Γιάννης Στουρνάρας; Ο κ. Χατζηδάκης δεν γνώριζε; Δεν είχε προειδοποιηθεί;

Ο κ. Στουρνάρας, που εποπτεύει τις δύο τράπεζες, σίγουρα γνώριζε. Ποιον είχε ενημερώσει ή προειδοποιήσει;

Και αφού η επίσημη ενημέρωση έγινε κατόπιν εορτής, ύστερα επαναλήφθηκαν τα γνωστά επιχειρήματα: Πρέπει να σωθούν οι δύο τράπεζες γιατί θα κουρευτούν καταθέσεις (μεταξύ των οποίων και του Δημοσίου), θα αυξηθούν τα «κόκκινα» δάνεια και θα έχουν δυσμενείς επιπτώσεις και οι άλλες τράπεζες, θα δυστροπήσουν οι οίκοι αξιολόγησης, θα… επέλθει η καταστροφή.

Ερώτημα πρώτο, προς εποπτεύοντες και επαΐοντες: Υπάρχουν και άλλες τράπεζες που «ζορίζονται»;

Ερώτημα δεύτερο (και ρητορικό): Γιατί το bail-in εφαρμόστηκε –ξανά και πάντα!– εις βάρος του Δημοσίου; Το Δημόσιο ευθύνεται που οι δύο τράπεζες ήταν ντε φάκτο χρεοκοπημένες; Οι ιδιώτες που ευθύνονται θα έχουν κάποια συνέπεια;