Συντάξεις 2024: Οι τέσσερις κατηγορίες που παίρνουν μπόνους

Το μπόνους στις συντάξεις από αυξημένες εισφορές εφαρμόζεται σε όσους συνταξιοδοτούνται από 13/5/2016 και μετά, και ειδικότερα σε τέσσερις κατηγορίες ασφαλισμένων, που είναι οι εξής:

• Ασφαλισμένοι σε Ταμεία ΔΕΚΟ-τραπεζών που καταβάλλουν σχεδόν για το σύνολο του εργασιακού τους βίου εισφορές σύνταξης υψηλότερες από το 20% που ισχύει για τους μισθωτούς. Για αυτή την κατηγορία ασφαλισμένων η σύνταξη υπολογίζεται με εισφορά εργαζομένου και εργοδότη ως και 35% αντί 20% που ισχύει για όλους τους υπόλοιπους. Για αυτή την κατηγορία προβλέπονται υψηλότερες εισφορές και για την επικουρική ασφάλιση (π.χ. 12% αντί 6%), που δίνουν ανάλογη προσαύξηση στην επικουρική σύνταξη.
• Ασφαλισμένοι σε δύο Ταμεία παράλληλα ως το 2016 και με ενιαία εισφορά στον ΕΦΚΑ από 1ης/1/2027 και μετά. Στην περίπτωση της παράλληλης ασφάλισης, ο χρόνος που έχει διανυθεί σε δύο Ταμεία ως το 2016 υπολογίζεται είτε ως προσαύξηση σύνταξης (που συμφέρει τους περισσότερους) είτε ως δεύτερη ανταποδοτική σύνταξη. Η έξτρα εισφορά σύνταξης στην παράλληλη ασφάλιση είναι 20%.
• Ασφαλισμένοι με εισφορές για βαρέα και ανθυγιεινά στον ιδιωτικό τομέα (ΙΚΑ), με πρόσθετο ασφάλιστρο σύνταξης 3,6% (συνολικά 23,6%).
• Ασφαλισμένοι με εισφορές για βαρέα και ανθυγιεινά στους δήμους με πρόσθετο ασφάλιστρο σύνταξης 4, 5% (συνολικά 24,5%).

Οι έξτρα εισφορές καταβάλλονται τόσο από τους παλαιούς ως το 1992 ασφαλισμένους όσο και από τους νέους μετά την 1η/1/1993 ασφαλισμένους.

Στα Ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών οι έξτρα εισφορές σύνταξης είχαν φτάσει (Ταμείο Εθνικής Τράπεζας) ως 37,5% και άρχισαν να μειώνονται σταδιακά μετά το 2012 για να φτάσουν στο 20% από το 2020 και μετά.

Στην παράλληλη ασφάλιση με δύο Ταμεία, οι ασφαλισμένοι κατέβαλαν ως το 2016 ξεχωριστές εισφορές σε δύο Ταμεία και ο χρόνος ασφάλισης ως το 2016 υπολογίζεται ξεχωριστά στο κάθε Ταμείο. Για την παράλληλη ασφάλιση ως το 2016 οι ασφαλισμένοι συμφέρει να πάρουν μια ανταποδοτική σύνταξη από το Ταμείο με τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης και προσαύξηση με συντελεστή 0,075% για τα έτη ασφάλισης στο δεύτερο Ταμείο.

Από το 2017 με την ένταξη των παλαιών Ταμείων στον ΕΦΚΑ ο χρόνος ασφάλισης είναι ενιαίος και οι επιπλέον εισφορές που καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι σε δύο Ταμεία (π.χ. ΤΣΑΥ και Δημόσιο) αυξάνουν την ανταποδοτική σύνταξη.

Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με παράλληλη ασφάλιση σε Δημόσιο και ΤΣΑΥ ως το 2016 και με ΕΦΚΑ (με διπλές εισφορές) από το 2017, θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης το 2024 που συμπληρώνει 40 χρόνια και γίνεται 62 ετών. Τα 32 από τα 40 χρόνια τα είχε με δύο Ταμεία ως το 2016 και τα άλλα 8 στον ΕΦΚΑ από το 2017 ως και το 2024. Θα πάρει μια ανταποδοτική σύνταξη η οποία θα υπολογιστεί για 40 έτη ασφάλισης στο Ταμείο που έχει τις καλύτερες αποδοχές (π.χ. Δημόσιο) και προσαύξηση για την ασφάλιση στο δεύτερο Ταμείο (π.χ. ΤΣΑΥ) για 32 χρόνια εισφορών ως το 2016.

Αν υποθέσουμε ότι ως ασφαλισμένος στο ΤΣΑΥ οι συντάξιμες αποδοχές του βάσει των εισφορών βγαίνουν στα 1.000 ευρώ, τότε η προσαύξηση σύνταξης που θα λάβει ανέρχεται στα 480 ευρώ.

Τι ισχύει για μπόνους στις συντάξεις με βαρέα

Για τους ασφαλισμένους στα βαρέα η προσαύξηση λόγω των επιπλέον εισφορών περνάει απευθείας στο ποσοστό αναπλήρωσης. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με βαρέα για 35 χρόνια και επασφάλιστρο 3,6% έχει κανονικό ποσοστό αναπλήρωσης 37,31%. Λόγω των βαρέων όμως, το τελικό ποσοστό θα αυξηθεί κατά 9,45% και θα διαμορφωθεί στο 46,76%.

Αν έχει συντάξιμες αποδοχές 1.800 ευρώ, η σύνταξη που θα πάρει (ανταποδοτική συν εθνική) θα ανέλθει στα 1.267,85 ευρώ. Χωρίς βαρέα, η σύνταξη θα έβγαινε στα 1.097,95 ευρώ. Το κέρδος στο συγκεκριμένο παράδειγμα από τις έξτρα εισφορές των βαρέων είναι 170 ευρώ.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Με διάταξη νόμου το 2018 επήλθε μια σημαντική ανατροπή στους ασφαλισμένους με βαρέα στο ΙΚΑ, καθώς προβλέφθηκε ότι αν αξιοποιήσουν τις διατάξεις βαρέων για να βγουν στη σύνταξη 5 χρόνια νωρίτερα, δηλαδή στα 62 αντί στα 67, δεν θα πάρουν την προσαύξηση, ενώ, αν συνταξιοδοτηθούν στα 67, τότε θα πάρουν την προσαύξηση των βαρέων και η σύνταξη θα βγει μεγαλύτερη.

Η ανατροπή αυτή ισχύει μόνον για τα βαρέα ΙΚΑ και όχι για τα βαρέα στους ΟΤΑ ή τα βαρέα για ορισμένες ειδικότητες εργαζομένων στις ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ.).

Γιατί έμειναν εκτός προσαύξησης οι παλαιοί συνταξιούχοι

Η προσαύξηση συντάξεων με συντελεστή 0,075% από έξτρα εισφορές ισχύει μόνον για όσους βγαίνουν στη σύνταξη από τον Μάιο του 2016 και μετά και όχι για τους παλαιούς συνταξιούχους οι οποίοι λαμβάνουν τις επανυπολογισμένες συντάξεις. Η διάταξη προβλέπεται στο νόμο 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) και στο νόμο 4670/2020 (νόμος Βρούτση), που βελτίωσε και τις συντάξεις από τα 30 έτη ασφάλισης και πάνω.

Παρότι έγιναν προσφυγές στα δικαστήρια από παλαιούς συνταξιούχους ΔΕΚΟ για να διεκδικήσουν αύξηση στη σύνταξη από τις έξτρα εισφορές τους, μέχρι στιγμής δεν έχει εκδοθεί απόφαση που να τους δικαιώνει.

Η αδικία είναι μεγαλύτερη για τους παλαιούς συνταξιούχους, που ήταν παράλληλα ασφαλισμένοι σε δύο Ταμεία, χωρίς να φτάσουν όμως στα 16 έτη παράλληλης ασφάλισης, που θα τους έδινε το δικαίωμα να πάρουν δεύτερη σύνταξη στα 67. Οι εν λόγω συνταξιούχοι μπορούν να διεκδικήσουν και σήμερα αυξήσεις με συνυπολογισμό των διπλών εισφορών τους ή να διεκδικήσουν την επιστροφή των εισφορών τους, υπό την αίρεση ότι οι διεκδικήσεις τους δεν έχουν παραγραφεί.

Αύξηση ως 754 ευρώ στη σύνταξη με έξτρα εισφορές σε ΔΕΚΟ-τράπεζες

Ασφαλισμένος με 35 έτη σε Ταμείο ΔΕΚΟ ή τράπεζας, εκ των οποίων για τα 20 έτη είχε έξτρα εισφορές 15%, θα πάρει σύνταξη με ποσοστό αναπλήρωσης 59,81% λόγω της πριμοδότησης από τις επιπλέον εισφορές. Με συντάξιμο μισθό 2.661 ευρώ, η σύνταξη για το 2024 είναι 2.065 ευρώ μικτά, ενώ η κανονική σύνταξη (χωρίς τις έξτρα εισφορές) θα ήταν 1.419 ευρώ. Το κέρδος από τις επιπλέον εισφορές είναι κατά 646 ευρώ μεγαλύτερη σύνταξη το μήνα.

Ασφαλισμένος με 39 έτη, εκ των οποίων για τα 20 έτη είχε έξτρα εισφορές σύνταξης 15%, θα πάρει σύνταξη με ποσοστό αναπλήρωσης 69,96%, με πριμοδότηση από τις επιπλέον εισφορές. Με συντάξιμο μισθό 3.104 ευρώ, η σύνταξη για το 2024 είναι 2.663 ευρώ μικτά, ενώ χωρίς τις έξτρα εισφορές η σύνταξη είναι 1.899 ευρώ. Το κέρδος από τις έξτρα εισφορές φτάνει στα 754 ευρώ το μήνα.