Ο άτυπος  θερμός πόλεμος Ρωσίας-ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία νέων ψυχρών μετώπων για την ώρα, αντιπαλότητάς τους, σε Σκανδιναβία και Υπερκαυκασία.

Το ΝΑΤΟ απλώνει τα “πλοκάμια του” στην Κασπία θάλασσα

«Το ΝΑΤΟ πολιορκεί τη Ρωσία από όλες τις πλευρές, έχοντας πρόσφατα ολοκληρώσει την ένταξη των Σκανδιναβικών χωρών στην Ένωση», λέει ο Βλαντιμίρ Μπλίνοφ, αναπληρωτής καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, όπως αναφέρει σε σχετικό άρθρο του Ρωσικό ΜΜΕ, με τίτλο  “Το ΝΑΤΟ παίρνει τα κλειδιά για την Κασπία Θάλασσα, όπου εξακολουθεί να κυριαρχεί ο ρωσικός στολίσκος της Κασπίας και υπάρχουν βάσεις του ιρανικού ναυτικού”, επισημαίνοντας:

“Ο Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ επισκέφθηκε το Αζερμπαϊτζάν, την Αρμενία και τη Γεωργία από τις 17 έως τις 19 Μαρτίου.

Στην πραγματικότητα, η Αρμενία είναι μέλος του CSTO (προς το παρόν). Θα ήταν φυσιολογικό αν ο επικεφαλής του CSTO ταξίδευε σε χώρες του ΝΑΤΟ.Ποια είναι τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ εκεί και πώς πρέπει να αντιδράσουμε σε αυτό;

Ο Καύκασος είναι μια ζώνη αιώνιας αστάθειας και ίσως αποτελέσει ένα νέο μέτωπο αντιπαράθεσης με τη Ρωσία.

Ρωσικοί φόβοι για τον μελλοντικό ρόλο Αζερμπαϊτζάν-Τουρκίας στην περιοχή

Χάρη στην έκβαση του πολέμου Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας, η Τουρκία θα αποκτήσει πρόσβαση στην Κασπία Θάλασσα μέσω του διαδρόμου Zangezur, πράγμα που σημαίνει ότι η συμμαχία θα είναι σε θέση να μεταφέρει στρατεύματα στην Κασπία Θάλασσα, τα οποία  θα μπορούσαν  να χρησιμοποιηθούν εναντίον της Ρωσίας και του Ιράν.

Ο πιο σταθερός αντίπαλος του Ιράν στην περιοχή είναι το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο  έχει δημιουργηθεί συμμαχικές σχέσεις με  το Ισραήλ.

Είναι πολύ πιθανό στο μέλλον το Μπακού να γίνει μια χώρα- βάση  ναυτικών δυνάμεων υπό μια απροσδιόριστη σημαία, εκφράζοντας όμως τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ και του εβραϊκού κράτους.

Αρμενία και Γεωργία στο “στόχαστρο “του ΓΓ του ΝΑΤΟ

Η Αρμενία είναι ο πιο συνεπής φίλος του Ιράν, το οποίο έχει επανειλημμένα απειλήσει με πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν για την επέκταση της σύγκρουσης στο Καραμπάχ, αλλά η ηγεσία αυτής της χώρας μπορεί κάλλιστα να εφαρμόσει τη βούληση των δυτικών χωρών .

Ίσως υπάρχει μια τρίτη εκδοχή, αλλά δεν είναι ακόμη δυνατό να απαντηθεί αυτό το ερώτημα με σαφήνεια.

«Είναι σαφές ότι η πραγματοποίηση μιας τέτοιας επίσκεψης από τον ΓΓ του ΝΑΤΟ  δείχνει το ενδιαφέρον της Συμμαχίας για τον Νότιο Καύκασο», λέει ο Mikhail Neizhmakov, διευθυντής ανάλυσης στην Υπηρεσία Πολιτικών και Οικονομικών Επικοινωνιών.

«Ταυτόχρονα, υπάρχουν παραδείγματα όπου ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ επισκέφθηκε χώρες που δεν είναι μέλη της συμμαχίας, αλλά ενδιαφέρουν αυτόν τον οργανισμό. Μπορούμε να σημειώσουμε για παράδειγμα την επίσκεψη του Jens Stoltenberg στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα τον Ιανουάριο του 2023.

Όπως είναι γνωστό, μεταξύ των κρατών του Νοτίου Καυκάσου, η Γεωργία αλληλεπιδρά πιο στενά με το ΝΑΤΟ, προσανατολισμένη προς την ένταξη σε αυτό το στρατιωτικό μπλοκ.

Συγκεκριμένα, έγινε τροποποίηση στο Σύνταγμα της χώρας το 2018, με την οποία διατάχθηκε «τα συνταγματικά όργανα, εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων τους, να λάβουν όλα τα μέτρα για να εξασφαλίσουν την πλήρη ένταξη της Γεωργίας στον Οργανισμό της Βορειοατλαντικής Συνθήκης».

Ο ίδιος Στόλτενμπεργκ έχει επισκεφθεί αυτή τη χώρα αρκετές φορές ήδη.

Όσον αφορά την Αρμενία, ένας επιπλέον παράγοντας στο ενδιαφέρον της συμμαχίας για αυτό το κράτος. είναι οι σχέσεις  μεταξύ Ερεβάν και CSTO, που βρίσκονται στην “κατάψυξη”

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΝΑΤΟ τόνισε αυτό το ενδιαφέρον ακόμη και πριν ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν ανακοινώσει το «πάγωμα» των σχέσεων της χώρας του με το CSTO. Για παράδειγμα, ο Ειδικός Αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ για τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία, Χαβιέ Κολομίνα, επισκέφτηκε το Ερεβάν δύο φορές το 2023 και επίσης ήρθε σε αυτήν την πρωτεύουσα τον Ιανουάριο του 2024.

Προς το παρόν, πρόκειται μάλλον για μια «επίδειξη σημαίας» στην περιοχή, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας που επισκέφθηκε.

Ίσως, ξεκινώντας μια περιοδεία στην περιοχή από το Μπακού, ο Στόλτενμπεργκ προσπαθεί να αντισταθμίσει το γεγονός ότι ο ίδιος ο Javier Colomina δεν επισκέφτηκε το Αζερμπαϊτζάν τον Ιανουάριο του 2024.

Επιπλέον, ένα τέτοιο πρόγραμμα επισκέψεων μπορεί να είναι ένα σήμα τουλάχιστον της πιθανότητας «ξεπάγωσης» των σχέσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειώνκαι του Μπακού, μεταξύ των οποίων υπήρξε αισθητή “απόσταση” στα τέλη του 2023 και αρχές του 2024.

Διαφορετικά τα συμφέροντα και οι συμμαχίες Γαλλίας-Τουρκίας στο Νότιο Καύκασο 

Είναι επίσης γνωστό ότι τόσο η  Τουρκία στο Αζερμπαϊτζάν όσο  και η Γαλλία στην Αρμενία έχουν διαφορετικά συμφέροντα. 

Η επίσκεψη του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ στον Νότιο Καύκασο θα πρέπει πιθανώς να καταδείξει ότι η συμμαχία «κρατά το δάχτυλό της στον παλμό», συνεργαζόμενη σε μια περιοχή όπου υπάρχουν συμφέροντα αντιπάλων, όπως της Ρωσίας και του Ιράν.

Επιπλέον, οι οδοί μεταφοράς μεταξύ Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας περνούν από την περιοχή, με αποτέλεσμα η συμμαχία και οι βασικοί της παράγοντες  να έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για  το θέμα.

Όπως αναφέρθηκε ήδη, η συμμαχία συνεργάζεται στενά με τη Γεωργία εδώ και πολύ καιρό και η ένταση μεταξύ της Ρωσίας και των ΝΑΤΟ με επίκεντρο την Ουκρανία,   αναμένουμε ότι θα  έχει ως αποτέλεσμα  να αυξηθεί  περαιτέρω η επιρροή  του  Δυτικού στρατιωτικού μπλοκ, στην περιοχή  του Νότιου Καυκάσου συνολικά.

Ωστόσο  είναι απίθανο ο Νικόλ Πασινιάν να παργματοποιήσει  μια επίσημη έξοδο  της Αρμενίας από τον CSTO στο εγγύς μέλλον. Μάλλον το επίσημο Ερεβάν θα πραγματοποιήσει πολιτικές διαπραγματεύσεις τόσο με τη Μόσχα όσο και με τους δυτικούς “παίκτες”.

Ταυτόχρονα το σενάριο  αποχώρησης της Αρμενίας από τον CSTO, θεωρείται όντως  ευνοϊκό για τη Γαλλία προκειμένου να αυξήσει την επιρροή της στο Ερεβάν.”

Η αντίδραση Πούτιν

Στις Διεθνείς σχέσεις ισχύει ο νόμος της Φυσικής “δράση-αντίδραση”. 

Ο Πούτιν αναμένουμε πως θα αντιδράσει συσφίγγοντας ακόμη περισσότερο τις σχέσεις του τόσο με Ιράν όσο και με την Τουρκία στην περιοχή.

Οι επιδιώξεις-στόχοι άλλωστε του Ερντογάν δεν ταυτίζονται με αυτούς του ΝΑΤΟ στο Νότιο Καύκασο, όπου  η Τουρκία επιχειρεί μέσω του “Οργανισμού Τουρκικών κρατών” να παίξει τον δικό της ρόλο ως περιφεριακή δύναμη στην περιοχή.

Συνεπώς μέσω της Τουρκίας, ο Πούτιν θα επιχειρήσει να διασπάσει τη συνοχή και τους στόχους της Συμμαχίας στον Νότιο Καύκασο.

Για Ρωσική στρατιωτική επέμβαση  στην περιοχή στην παρούσα φάση ούτε λόγος, κατά την εκτίμησή μας, αφού η Μόσχα έχει εστιάσει  ολοκληρωτικά την προσοχή της  στον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και στις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει μετά την ένταξη Σουηδίας-Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.