Του Κώστα Κατίκου

Δεύτεροι στην Ευρωζώνη και πέμπτοι παγκοσμίως ανάμεσα στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ έρχονται οι Έλληνες μισθωτοί ως προς τις ασφαλιστικές τους εισφορές με ποσοστό 13,9% για το 2023 όταν ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη είναι 11,8% και στα κράτη μέλη του ΟΟΣΑ 9,5%.

Από το 13,9% των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλουν οι Έλληνες εργαζόμενοι για σύνταξη πηγαίνει το 9,67% με 6,67% στην κύρια και 3% στην επικουρική, ενώ το υπόλοιπο 4,23% είναι για περίθαλψη (2,55%), ανεργία (1,2%) Εργατική Εστία (0,35%) και κοινωνικές πολιτικές (0,10%).

Αν προστεθεί και η εισφορά εργαζομένου για τα βαρέα με 2,2% (όσων υπάγονται στο καθεστώς) τότε το συνολικό ποσοστό εισφορών ανεβαίνει στο 16,10%. Και αν προστεθεί και το 4% υπέρ των ταμείων πρόνοιας που έχουν πάνω από 20 κλάδοι επαγγελμάτων στον ιδιωτικό τομέα (εμποροϋπαλλήλων, λιμενεργάτες, εργαζόμενοι στα τσιμέντα, κ.α) τότε το συνολικό ποσοστό εισφορών για κάποιους μπορεί να φτάνει και στο 20%

Στο δε, δημόσιο οι εισφορές των υπαλλήλων μπορεί να μην έχουν τα βαρέα (εκτός των βαρέων ΟΤΑ) αλλά έχουν επιπλέον το 2% υπέρ ανεργίας, το 4% για εφάπαξ και άλλο ένα 4% για το Μέρισμα από το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, δηλαδή οι συνολικές τους ασφαλιστικές κρατήσεις φτάνουν στο 22,22% (9,67% κύρια σύνταξη + 3% επικουρική+2,55% περίθαλψη+2% ανεργία+4% εφάπαξ+4% μέρισμα, σύνολο 22,22%).

Το σύνολο των εισφορών για τους μισθωτούς (εργοδότη και εργαζόμενου) ανέρχεται σήμερα στο 36,16% και επίσης θεωρείται από τα τέσσερα μεγαλύτερα ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών στις χώρες του ΟΟΣΑ.

Σύμφωνα με τον σχετικό πίνακα που δημοσιεύει το Capital.gr από την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ για τα βάρη στους μισθωτούς από φόρους και εισφορές το 2023 (η λεγόμενη “φορολογική σφήνα” στους μισθούς) πρωτιά στις εισφορές εργαζομένου έχουν οι Γερμανοί με 19,9%.

Ακολουθούν Ουγγαρία, και Πολωνία όπου οι εργαζόμενοι πληρώνουν 18,5% και 17,5% αντίστοιχα για την κοινωνική ασφάλιση, ενώ στην τέταρτη θέση βρίσκεται η Τουρκία με εισφορές εργαζόμενου στο 15%.

Στην πέμπτη θέση του ΟΟΣΑ βρίσκεται η Ελλάδα με τις εισφορές εργαζομένων στο 13,9% το 2023 και ακολουθούν, το Βέλγιο όπου οι εργαζόμενοι καταβάλουν 13,7% για την κοινωνική ασφάλιση, η Γαλλία με 11,3%, η Ολλανδία και Πορτογαλία, αμφότερες με 11%.

Σε άλλες μεσογειακές χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία οι εισφορές εργαζόμενου είναι από τις πιο χαμηλές στη λίστα του ΟΟΣΑ με 5,6% και 6,5% αντίστοιχα, ενώ υπάρχουν και χώρες με μηδενικές εισφορές εργαζομένων όπως η Δανία και η Αυστραλία.

Εισφορές και συντάξεις

Το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι αν οι εισφορές των Ελλήνων εργαζομένων έχουν την ανάλογη ανταποδοτικότητα όχι μόνον για τις συντάξεις αλλά και στις υπόλοιπες παροχές, δηλαδή στην υγεία και στην ανεργία. Η απάντηση τουλάχιστον ως προς το θέμα των συντάξεων έρχεται από τα στοιχεία που περιλαμβάνει η τελευταία έκθεση της Κομισιόν (Ageiing Report – April 2024), όπου από τη σύγκριση των ποσοστών αναπλήρωσης φαίνεται ότι το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα έχει τα υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης στην Ε.Ε. Σύμφωνα με την έκθεση και με βάση στοιχεία του 2022,μ πρώτη σε ποσοστό αναπλήρωσης είναι η Ισπανία (77,2%), δεύτερη η Ελλάδα (75,9%), τρίτη είναι η Πορτογαλία με 69,4% και πιο κάτω είναι η Ιταλία με 59,3%, η Φινλανδία με 45,3%, το Λουξεμβούργο με 51%, η Γαλλία με 41,6%. Η δε, Γερμανία που έχει την πρωτιά στις εισφορές εργαζομένων με 19,9%, βρίσκεται τελευταία στα ποσοστά αναπλήρωσης συντάξεων με 36,8%.

Η πορεία των ποσοστών αναπλήρωσης για τις συντάξεις είναι πτωτική και στην Ελλάδα θα υποχωρήσουν στο 67% ως το 2050 και στο 65% ως το 2070, έχοντας την πρώτη θέση με δεύτερη την Ισπανία (64%).