Τζίρο δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ και οφέλη σε επίπεδο εμπορικής διπλωματίας δημιούργησε η φετινή 88η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), που προσελκύοντας πάνω από 221.000 επισκέπτες σε μόλις εννέα ημέρες, τόνωσε την κίνηση στα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια της πόλης, όμως όχι και στα δύο μεγάλα μουσεία της, ενώ δεν κατόρθωσε να τονώσει την αναιμική αγοραστική κίνηση και να «σηκώσει» τον κύκλο εργασιών στα εμπορικά καταστήματα.

Με αφορμή την ολοκλήρωση της φετινής γενικής έκθεσης του Σεπτεμβρίου, η οποία είχε ως τιμώμενη χώρα τη Γερμανία, στη μεγαλύτερη συμμετοχή της χώρας σε έκθεση στο εξωτερικό εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα (25 χρόνια), το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε με τις διοικήσεις της ΔΕΘ-Helexpo AE και φορέων της πόλης, σε μια προσπάθεια να καταγράψει το αποτύπωμα που άφησε η διοργάνωση στη Θεσσαλονίκη.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Κύκλο εργασιών της τάξης των 50 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι δημιούργησε η φετινή ΔΕΘ, η οποία είχε τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα σε σχέση με όλες τις διοργανώσεις της από το 2019 και έπειτα, όπως επισήμανε ο πρόεδρος της ΔΕΘ-Helexpo AE, Τάσος Τζήκας. «Eίμαστε ικανοποιημένοι από τη φετινή διοργάνωση, η οποία πήγε πολύ καλύτερα σε σχέση με πέρυσι, οπότε είχαμε και τα ακραία φαινόμενα στον ‘Εβρο και τη Θεσσαλία.

Αρχικά, το ζήτημα της ακρίβειας μάς είχε φοβίσει λιγάκι, για το ενδεχόμενο να επηρεάσει την επισκεψιμότητα. Τελικά όμως, η ΔΕΘ όχι απλά προσήλκυσε αυξημένο αριθμό επισκεπτών, αλλά έδωσε στους ανθρώπους τη δυνατότητα να χαρούν∙ από συζητήσεις με επισκέπτες διαπίστωσα ότι χάρηκαν διάφορα γεγονότα μέσα στην έκθεση» είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ.Τζήκας, υπενθυμίζοντας ότι μόνο οι συναντήσεις μεταξύ επιχειρήσεων στα σταντ τους στην 88η ΔΕΘ ξεπέρασαν τις 1000.

Παράλληλα, όπως ήδη ανακοίνωσε η ΔΕΘ-Helexpo AE, στο πλαίσιο του B2B event που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), μέλος του δικτύου Enterprise Europe Network, σε συνεργασία με τη ΔΕΘ-HELEXPO και τον Εκθεσιακό Οργανισμό της Λειψίας, πραγματοποιήθηκαν πάνω από 500 επιχειρηματικές συναντήσεις επιπλέον.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Η φετινή ΔΕΘ είχε ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: την επιστροφή -ως επίσημων κρατικών συμμετοχών στη διοργάνωση- χωρών που είχαν απουσιάσει από αυτή επί δεκαετίες, ήδη από το ιστορικό ορόσημο της Μεταπολίτευσης, όπως η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Τι έπεισε τις χώρες αυτές να επιστρέψουν στη Θεσσαλονίκη; ήταν το επόμενο ερώτημα προς τον πρόεδρο της ΔΕΘ-Helexpo AE. «Νομίζω πως έχει να κάνει με την εμπορική διπλωματία.

Ο θεσμός της τιμώμενης χώρας (σ.σ. που ενεργοποιήθηκε ξανά το 2016) έχει αποδώσει σημαντικά οφέλη τα τελευταία χρόνια και ενεργοποιεί τ’ αντακαλαστικά ακόμα και χωρών που παραδοσιακά δεν έρχονταν στη ΔΕΘ, όπως η Ιαπωνία ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Μάλιστα, ήδη λαμβάνουμε ενδιαφέρον από χώρες που ζητούν να είναι τιμώμενες σε επόμενες διοργανώσεις και βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις με δύο-τρεις εξ αυτών» εξήγησε ο κ.Τζήκας.

Απαριθμώντας τα δυνατά σημεία της φετινής διοργάνωσης, αναφέρθηκε στη γερμανική συμμετοχή, η οποία αριθμούσε 135 επιχειρήσεις, οργανισμούς, ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα κα μια ιδιαίτερα πολυπληθή αντιπροσωπεία, με 400 άτομα, κυρίως υψηλόβαθμα στελέχη φορέων και εταιρειών. Κατά τον κ.Τζήκα, το ίδιο το επίπεδο της πολιτικής εκπροσώπησης της Γερμανίας -μεταξύ άλλων με τον αντικαγκελάριο Ρόμπερτ Χάμπεκ και τον ομοσπονδιακό υπουργό Τροφίμων και Γεωργίας, Τζεμ Έζντεμιρ- ήταν από μόνο του ενδεικτικό της σημασίας που απέδωσε η τιμώμενη χώρα στη διοργάνωση.

Ως άλλη βασική «ατραξιόν» της ΔΕΘ, ο κ.Τζήκας ανέφερε την υψηλή επισκεψιμότητα του περιπτέρου 17, όπου φιλοξενείτο το αφιέρωμα «Academia», με τη συμμετοχή πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN), με τον οποίο εκτίμησε ότι οι σχέσεις θα συσφιχθούν περαιτέρω στο μέλλον.

Το αφιέρωμα στην ελληνική περιφερειακή γαστρονομία μέσω των συμμετεχουσών Περιφερειών, τα δρώμενα στο περίπτερο 12, όπου παρουσιάζονταν οι τελευταίες εξελίξεις γύρω από θέματα ψηφιακής διακυβέρνησης και μετασχηματισμού, η συμμετοχή των επιμελητηρίων, το εντυπωσιακό σόου με τα εκατοντάδες drones στον ουρανό, αλλά και οι συναυλίες έδωσαν επίσης ιδιαίτερο ρυθμό στη φετινή ΔΕΘ.

Ήταν όντως sold out τα ξενοδοχεία της Θεσσαλονίκης;

Στο 95%, με άλλα λόγια «κοντά στο απόλυτο», έφτασε η πληρότητα των ξενοδοχείων της Θεσσαλονίκης κατά το πρώτο Σαββατοκύριακο της 88ης ΔΕΘ, αλλά στο δεύτερο η εικόνα δεν ήταν εξίσου δυναμική, όπως γνωστοποίησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός γραμματέας της Ένωσης Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης (ΕΞΘ), Δημήτρης Σιμιακός. Προσθέτει ωστόσο ότι ακόμα και το πρώτο Σαββατοκύριακο και έστω την τελευταία στιγμή, η πληρότητα δεν έφτασε στο 100%: υπήρχαν λίγα διαθέσιμα δωμάτια, έστω σε υψηλές τιμές.

Ο κ.Σιμιακός τόνισε ακόμα ότι δεν είναι υπέρ της εύκολης χρήσης του όρου «sold out». Οπως λέει, η υπερβολική χρηση του όρου δημιουργεί ψευδή εικόνα για τη δυναμική της ξενοδοχειακής αγοράς της Θεσσαλονίκης, καθώς σε σύνολο 50-52 εβδομάδων, η Θεσσαλονίκη βρίσκεται «κοντά στο απόλυτο» πέντε ή δέκα ημερομηνίες, ενώ τον υπόλοιπο χρόνο η μέση πληρότητα των μονάδων της δεν ξεπερνά το 65% κατά μέσο όρο.

Σε κάθε περίπτωση, η πληρότητα στα ξενοδοχεία ήταν αυξημένη σε σχέση με το 2023, χρονιά κατά την οποία υπήρξαν πάρα πολλές ακυρώσεις κρατήσεων, λόγω της καταστροφικής κακοκαιρίας «Ντάνιελ» και της ματαίωσης της επίσκεψης του πρωθυπουργού και πολλών προγραμματισμένων εκδηλώσεων εταιρειών και φορέων.

Αρκετοί ήταν οι Γερμανοί εκθέτες, που κατέλυσαν στα ξενοδοχεία της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι μάλιστα έφτασαν στην πόλη αρκετά νωρίτερα από τα εγκαίνια της ΔΕΘ και κάθισαν περισσότερες ημέρες. Οι επισκέπτες της 88ης ΔΕΘ διοχετεύτηκαν σε όλες τις κατηγορίες των ξενοδοχείων της πόλης, αλλά ιδίως κατά το πρώτο Σαββατοκύριακο υπήρξε ιδιαίτερα προτίμηση σε μονάδες του κέντρου, κατηγορίας τριών αστέρων και πάνω. Επιπλέον κατεγράφησαν κάποιοι Έλληνες επισκέπτες από γειτονικούς νομούς, πολλοί από τους οποίους έκλεισαν δωμάτια «την τελευταία στιγμή», προκειμένου να επισκεφτούν τη ΔΕΘ.

Δεν ήταν όμως μόνοι οι επισκέπτες της ΔΕΘ, που γέμισαν τα ξενοδοχεία της πόλης το πρώτο Σαββατοκύριακο της διοργάνωσης. ‘Ηδη από νωρίς είχαν κλείσει τη διαμονή τους οι συνήθεις επισκέπτες του Σεπτεμβρίου, κυρίως Ιταλοί, Γερμανοί, Αμερικανοί, Κύπριοι και Τούρκοι. Δυναμική διαφαίνεται και για τον Οκτώβριο στην ξενοδοχειακή αγορά της Θεσσαλονίκης, «χάρη και στο πρόγραμμα των “Δημήτριων”, που φέτος είναι δυνατό» εκτίμησε ο κ.Σιμιακός, ο οποίος χαρακτήρισε την εκάστοτε ΔΕΘ ως την εκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας στην πόλη, καθώς δίνει το σύνθημα για την έναρξη άλλων εκθέσεων και συνεδρίων.

Γέμισαν τα ταβερνάκια και τα καφέ, αλλά όχι τα νυχτερινά κέντρα

Αυξημένη σε σχέση με την περίοδο της ΔΕΘ πέρυσι ήταν η κίνηση στα καταστήματα εστίασης και τα καφέ της Θεσσαλονίκης, ιδίως κατά τη διάρκεια της ημέρας, με κάποιους επισκέπτες να φτάνουν μέχρι τα ταβερνάκια του δήμου Θερμαϊκού συνδυάζοντας την εξόρμηση με ένα μπάνιο στη θάλασσα, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της Ένωσης Εστιατόρων Ψητοπωλών και Καφέ- Μπαρ νομού Θεσσαλονίκης και του Σωματείου Εστίασης δήμου Θερμαϊκού, Αθανάσιο Χρυσάφη.

Όπως είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, στη Θεσσαλονίκη η κίνηση συγκεντρώθηκε κυρίως σε ταβερνάκια, εστιατόρια και καφέ και λιγότερο στα νυχτερινά κέντρα, «με εξαίρεση ορισμένα που είχαν στο πρόγραμμά τους πολύ μεγάλα ονόματα. Στα υπόλοιπα η κίνηση δεν ήταν το ίδιο αυξημένη, καθώς πολλοί ήταν οι κάτοικοι και επισκέπτες της Θεσσαλονίκης που προτίμησαν να παρακολουθήσουν κάποια από τις πολλές ανοιχτές συναυλίες, που γίνονταν εκείνες τις ημέρες εντός και εκτός ΔΕΘ».

«Γλυκός» αποδεικνύεται ο Σεπτέμβριος και για τα ξενοδοχεία του δήμου Θερμαϊκού, η πληρότητα των οποίων έτεινε τις περασμένες ημέρες -κατά τον κ.Χρυσάφη- στο 100%, τόσο λόγω επισκεπτών της ΔΕΘ, όσο και ξένων ταξιδιωτών, κυρίως από τα Βαλκάνια. Κατά τη διάρκεια των Σαββατοκύριακων της ΔΕΘ, πρόσθεσε, σχεδόν όλα τα εστιατόρια του δήμου Θερμαϊκού ήταν γεμάτα, ενώ πολλοί ήταν και οι επισκέπτες που επέλεξαν να κάνουν τα μπάνια τους στη θάλασσα πριν από το φαγητό.

Ευεργέτησε η ΔΕΘ τα εμπορικά καταστήματα της Θεσσαλονίκης; Η απάντηση του προέδρου του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΕΣΘ), Παντελή Φιλιππίδη, είναι ένα ρητό «όχι». «Δεν είχαμε δουλειά, ούτε καν στα καταστήματα που πουλάνε σουβενίρ. Γι’ αυτό βέβαια δεν φταίει η ΔΕΘ, φταίει ότι δεν υπάρχει γενικά κατανάλωση, αφού ο κόσμος δεν έχει να βγάλει τον μήνα. Για εμάς λοιπόν η ΔΕΘ δεν άλλαξε κάτι» τόνισε.

Ποιο ήταν το αποτύπωμα της ΔΕΘ στα μουσεία;

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης είναι από τα μεγαλύτερα της χώρας και το κεντρικό της Βόρειας Ελλάδας. Παρά τους εντυπωσιακούς αρχαιολογικούς θησαυρούς του όμως, δεν αποδείχτηκε δελεαστικό για τους επισκέπτες κατά τις ημέρες της ΔΕΘ. «Η ΔΕΘ όχι απλά δεν συνέβαλε στην επισκεψιμότητα, αλλά τη μείωσε.

Την ημέρα των εγκαινίων της Έκθεσης, στις 7 Σεπτεμβρίου, που το μουσείο έκλεισε νωρίτερα, στις 15.00, λόγω της κατάστασης (σ.σ. των διαδηλώσεων), είχαμε μόλις 191 επισκέπτες, τη χαμηλότερη επισκεψιμότητα δύο εβδομάδων, όταν τη Δευτέρα πριν από την έναρξη της έκθεσης είχαμε 608 και την Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου σχεδόν 430. Από όλες τις ημέρες της ΔΕΘ, η υψηλότερη επισκεψιμότητα κατεγράφη την Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου, όταν το μουσείο υποδέχτηκε 523 άτομα» γνωστοποίησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η γενική διευθύντρια του μουσείου, Αναστασία Γκαδόλου, η οποία ανέφερε την αύξηση του κυκλοφοριακού και τις διαδηλώσεις ως δύο λόγους για τους οποίους η ΔΕΘ αποτρέπει τους επισκέπτες από το να περιηγούνται στα μουσεία του ιστορικού κέντρου κατά τις ημέρες της πραγματοποίησής της. Οπως παρατήρησε, ούτε καν το όμορφο καφέ του μουσείου, στον καταπράσινο κήπο του, επωφελήθηκε από την επισκεψιμότητα της Διεθνούς Έκθεσης.

Το μνημείο-σύμβολο της Θεσσαλονίκης, ο Λευκός Πύργος, «είναι πάντα κλειστός κατά τη διάρκεια του πρώτου Σαββατοκύριακου της Διεθνούς Έκθεσης. Οπότε εκεί είχαμε σίγουρα μείωση εισιτηρίων. Και δεν είναι μόνο η ΔΕΘ. Ο Λευκός Πύργος είναι γενικά ένα μνημείο που κλείνει κάθε φορά που υπάρχει μια διαδήλωση στο κέντρο και αυτό είναι πάρα πολύ μεγάλο πρόβλημα» σημείωσε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η γενική διευθύντρια του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, Αγαθονίκη Τσιλιπάκου.

Τι συμβαίνει με το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού καθεαυτό, οι συλλογές του οποίου αποτελούνται από 46.000 και πλέον αρχαία (έως το 1830) κινητά μνημεία και έργα νεώτερης ή σύγχρονης τέχνης, τα οποία χρονολογούνται από τον 2ο έως και τον 20 αιώνα; Όπως παρατήρησαν άλλες πηγές του μουσείου, «τα εισιτήρια που κόβουμε είναι πάνω-κάτω στα ίδια επίπεδα, είτε με ΔΕΘ είτε χωρίς».

Στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΜΜΣΤ), που στεγάζει χιλιάδες έργα στο κτήριό του, μέσα στο διεθνές εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο της ΔΕΘ-Helexpo AE, η φετινή έκθεση έφερε αισθητή αύξηση επισκεπτών: η επισκεψιμότητα αυξήθηκε κατά 78% έναντι της διοργάνωσης του 2023, στα 441 άτομα φέτος, έναντι 297 πέρυσι, όπως επισήμανε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Μητροπολιτικού Οργανισμού Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus), Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος.

Βέβαια, διευκρίνισε, τα στοιχεία δεν είναι ευθέως συγκρίσιμα για τρεις λόγους: πρώτον, για πρώτη φορά φέτος αποφασίστηκε να αλλάξει το ωράριο λειτουργίας του Μουσείου κατά τις ημέρες της ΔΕΘ, ώστε να αξιοποιηθεί το κύμα των επισκεπτών της. Έτσι, το Μουσείο λειτουργούσε μέχρι τις 10 το βράδυ, οπότε έκλεινε τις πύλες της η 88η ΔΕΘ. Δεύτερον, το ΜΜΣΤ λειτουργεί πλέον σε ανακαινισμένο χώρο και τρίτον, το μουσείο διαθέτει φέτος λειτουργικό καφέ, σε αντίθεση με πέρυσι.