Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ

Μια πρώην φυσικός της NASA προειδοποιεί ότι οι φτηνοί δορυφορικοί «μεγααστερισμοί» όπως οι Starlink του Ίλον Μασκ θα μπορούσαν να διαταράξουν τη μαγνητόσφαιρα της Γης εκθέτοντας όλη τη ζωή σε θανατηφόρες κοσμικές ακτίνες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Η νέα μελέτη της Δρ Σιέρα Σόλτερ-Χαντ βασίζεται σε νέες εκτιμήσεις ότι το SpaceX του Mασκ καίει πάνω από 2.755 λίβρες (1,3 τόνους) απορριμμάτων ασύρματου δορυφόρου Διαδικτύου στην ατμόσφαιρα της Γης κάθε ώρα – δημιουργώντας ένα μεταλλικό στρώμα «αγώγιμων σωματιδίων» στην τροχιά.

«Έμεινα πολύ έκπληκτη», είπε η φυσικός Δρ Σόλτερ-Χαντ στην DailyMail. «Κανείς δεν έχει κάνει πολλή έρευνα για τη συσσώρευση μεταλλικής σκόνης από τη διαστημική βιομηχανία».

Υπάρχουν 5.504 δορυφόροι Starlink τώρα σε τροχιά, σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση από αστρονόμους αυτόν τον Μάρτιο, εκ των οποίων οι 5.442 είναι λειτουργικοί. Αλλά έχουν προγραμματιστεί δεκάδες χιλιάδες ακόμη.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Υπάρχουν τώρα 5.504 δορυφόροι Starlink πάνω από τη Γη

Τα σωματίδια από αυτούς τους δορυφόρους στο τέλος του κύκλου ζωής τους θα μπορούσαν να «παραμορφώσουν ή να παγιδεύσουν το μαγνητικό πεδίο» που εμποδίζει την ατμόσφαιρα της Γης να διαφύγει , είπε η φυσικός, «με όλα τα εξαιρετικά αγώγιμα μεταλλικά σκουπίδια που βρίσκονται όλα σε μια περιοχή».

Αν και σημειώνει ότι είναι μια «ακραία περίπτωση», ένα τέτοιο στρώμα φορτισμένης μεταλλικής σκόνης θα μπορούσε να οδηγήσει σε «ατμοσφαιρική απογύμνωση» παρόμοια με την αρχαία μοίρα του Άρη και του Ερμή.

Αφού εργάστηκε στην ερευνητική ομάδα του διαστημικού σκάφους Stardust της NASA για κομήτες το 2012, η Δρ Σόλτερ-Χαντ δούλεψε τρία χρόνια στο Ερευνητικό Εργαστήριο της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ.

Εκεί μελέτησε την ηλεκτρομαγνητική συμπεριφορά των λοφίων πλάσματος στη χαμηλή τροχιά της Γης (LEO), την περιοχή της ανώτερης ατμόσφαιρας όπου βρίσκεται το τροχιακό δίκτυο του Starlink. Τώρα συμβουλεύει για τον αντίκτυπο του διαστημικού καιρού στην αεροδιαστημική βιομηχανία.

Η φυσικός Dr Solter-Hunt

«Βρισκόμαστε σε περίπου 10.000 δορυφόρους [σε τροχιά] αυτή τη στιγμή, αλλά σε 10 με 15 χρόνια είναι πιθανό να είναι 100.000», είπε η Δρ Σόλτερ-Χαντ στην DailyMail.

«Μέχρι να φτάσουμε στους 100.000 νομίζω ότι μπορεί να είναι πολύ αργά», είπε, «όσον αφορά αυτό το απρογραμμάτιστο πείραμα γεωμηχανικής που πρόκειται να συμβεί».

Η αιτία για την ανησυχία της είναι ότι τα τεράστια αυτά υπολείμματα μετάλλου με λεπτά σωματίδια υπερτερούν ήδη κατά πολύ του βάρους των μαγνητικά φορτισμένων σωματιδίων που προστατεύουν τη Γη από την κοσμική ακτινοβολία.

Το βαρύτερο γνωστό τμήμα της μαγνητόσφαιρας της Γης είναι οι μεγάλοι βρόχοι παγιδευμένων σωματιδίων που ονομάζονται Ζώνες Βαν Άλεν – δύο περιοχές μικρών σωματιδίων σε σχήμα ντόνατ που ενεργοποιούνται από την κοσμική ακτινοβολία από τον ήλιο.

Οι ζώνες κυκλώνουν από τους μαγνητικά φορτισμένους Βόρειους και Νότιο Πόλους της Γης.

Το βάρος αυτής της ζωτικής περιοχής είναι απίστευτα μικρό σε σύγκριση με τα μεταλλικά συντρίμμια που θα μπορούσαν να την αποκόψουν από τη Γη – οι  ζώνες Βαν Άλεν  έχουν συνολική μάζα μόνο 0,0004 λίβρες (ή περίπου 0,00018 κιλά).

«Οι μάζες άλλων τμημάτων της μαγνητόσφαιρας», όπως σημειώνει στη νέα της εργασία, που δημοσιεύτηκε στο arXiv του Cornell , «δεν εκτιμώνται ευρέως αλλά είναι λιγότερο πυκνές από τις ζώνες Βαν Άλεν».

Αυτό το μικρό βάρος και η χαμηλή μάζα της μαγνητόσφαιρας, με άλλα λόγια, σημαίνει ότι ένας μεγάλος όγκος βαριών δορυφορικών συντριμμιών θα μπορούσε να έχει μια δραματικό, άνευ προηγουμένου αντίκτυπο.

«Νομίζω ότι πρέπει να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε αμέσως την ιονόσφαιρα και την ατμόσφαιρα ως κάδο απορριμμάτων της διαστημικής βιομηχανίας», είπε στην DailyMail.

Τα τελευταία χρόνια, τόσο οι ακαδημαϊκοί αστρονόμοι όσο και η δορυφορική εταιρεία της SpaceX, ανταγωνιστές της SpaceX, έχουν υποβάλει  επίσημες καταγγελίες για χρόνια  στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών των ΗΠΑ (FCC) για τις φιλοδοξίες Starlink της SpaceX.

Ιδιαίτερα οι αστρονόμοι ανησυχούν ότι τα διαστημικά σκουπίδια της εταιρείας θα μπορούσαν να επηρεάσουν μόνιμα τα επίγεια παρατηρητήρια, διακόπτοντας τη μελέτη του διαστήματος.

«Η προσθήκη σχεδόν 30.000 δορυφόρων Starlink θα διαταράξει ολόκληρο το πεδίο της αστρονομικής έρευνας», όπως συνόψισε η FCC τα παράπονα των ακαδημαϊκών ερευνητών στην απόφασή τους στις 29 Νοεμβρίου 2022  για τα δορυφορικά σχέδια Gen2 της SpaceX.

Πόσοι δορυφόροι statrlink περνούν κάθε μέρα πάνω από την Αθήνα

Πολλοί επιστήμονες στάθμισαν επιστολές προς τον οργανισμό για να εκφράσουν τις ανησυχίες τους, συμπεριλαμβανομένης της Καναδής αστρονόμου και καθηγήτριας πλανητικών επιστημών Δρ. Σαμάνθα Λόουλερ και της Δρ Μέρεντιθ Ροουλς, ερευνήτριας στο Παρατηρητήριο Vera C. Rubin.

«Όταν άκουσα την Δρ Λόουλερ […] να μιλάει για το πώς κανείς δεν ήξερε τι θα μπορούσε να συμβεί όταν οι δορυφόροι αρχίσουν να δημιουργούν τακτικά θραύσματα», είπε η Δρ Σόλτερ-Χαντ, «Ήθελα να το ψάξω. περαιτέρω ως μέρος του διδακτορικού μου στη φυσική του πλάσματος».

Ωστόσο, ορισμένοι αστροφυσικοί και πλανητικοί επιστήμονες έχουν εκφράσει σκεπτικισμό σχετικά με το υποθετικό χειρότερο σενάριο της νέας έρευνας.

Από το Πανεπιστήμιο Durham του Ηνωμένου Βασιλείου, η ερευνήτρια Φιόνα Τόμσον είπε στο Live Science ότι οι εκτιμήσεις της Δρ Σόλτερ-Χαντ για τον αριθμό των μελλοντικών δορυφόρων «φαίνονται υπερβολικές», καθώς τα φιλόδοξα προγράμματα εκτόξευσης των εταιρειών τείνουν να υπερισχύουν.

Η έρευνα είναι ένα «ενδιαφέρον σκεπτικό πείραμα», σημείωσε, αλλά πρόσθεσε ότι «δεν πρέπει να διαγραφεί ότι «αυτό πρόκειται να συμβεί» οριστικά.

Ένας ειδικός στη μαγνητόσφαιρα και πλανητικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη, ο Δρ Τζον Ταρντούνο, επέκρινε συγκεκριμένα την υπόθεση της νέας έρευνας ότι η πυκνότητα των μεταλλικών συντριμμιών μπορεί να γίνει τόσο παχύρρευστη ώστε να αποκόψει τη Γη από τις ζώνες Βαν Άλεν της σαν μαγνητική ασπίδα.

«Ακόμη και στις πυκνότητες [της σκόνης του διαστημικού σκάφους] που συζητήθηκαν, ένα συνεχές αγώγιμο κέλυφος σαν μια αληθινή μαγνητική ασπίδα είναι απίθανο», είπε ο Δρ Tαρντούνo.

Μερικές από τις υποθέσεις της μελέτης, είπε, ήταν πιθανότατα «πολύ απλές και απίθανο να είναι σωστές».

Αλλά η Δρ Σόλτερ-Χαντ είπε στην DailyMail ότι κανένας από τους επικριτές της δεν μπόρεσε να καταρρίψει τη βασική της υπόθεση, ακόμη και όταν η ίδια ζήτησε προσωπικά μια βαθύτερη εποικοδομητική κριτική.

«Έφτασα σε [μερικούς] αυτούς για περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με το πώς θα μπορούσα να βελτιώσω την έρευνα και απλά δεν ήξεραν πώς θα μπορούσα να βελτιώσω τη μελέτη μου για τις ηλεκτροστατικές αναλύσεις», είπε. «Ή ήταν απρόσιτοι».

«Επομένως, δεν θεωρώ ότι υπάρχουν πραγματικοί επιστημονικοί κριτικοί αυτή τη στιγμή», κατέληξε, «και η εργασία βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης από ομοτίμους».

Η Δρ Λόουλερ, η αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο της Regina στον Καναδά που ενέπνευσε τις έρευνές της, χαρακτήρισε τη νέα μελέτη «ένα πραγματικά σημαντικό πρώτο βήμα» που εφιστά την απαραίτητη προσοχή στην «τρομακτική» ποσότητα σκόνης του διαστημικού σκάφους που συσσωρεύεται στην ατμόσφαιρα της Γης.

«Οι συνέπειες [αυτής της δορυφορικής ρύπανσης]», είπε ο Δρ Λόουλερ, «θα μπορούσαν επίσης να είναι σε εντελώς διαφορετική κλίμακα από ό,τι έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε».

Η DailyMail επικοινώνησε με την ομάδα δημοσίων σχέσεων του SpaceX για σχόλια αλλά προς το παρόν η εταιρεία δεν έχει απαντήσει.

Με πληροφορίες από DailyMail