Το πρωί του Σαββάτου (23/4), ο Δημήτρης Λιάτσος, ανταποκριτής του MEGA στη Μόσχα μετέφερε ως “αποκλειστική είδηση” τις υποτιθέμενες δηλώσεις του Ουκρανού Ολέκσιγι Ντανίλοφ, Γραμματέα του Συμβουλίου Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας, σύμφωνα με τις οποίες παραδεχόταν ότι η Ουκρανία βρισκόταν πίσω από τη φονική επίθεση που έγινε στις 22 Μαρτίου 2024 σε συναυλιακό χώρο της Μόσχας, στοιχίζοντας τη ζωή σε πάνω από 133 αμάχους. Ωστόσο, οι δηλώσεις αυτές είναι ανύπαρκτες και βασίζονται σε ένα κατασκευασμένο βίντεο, προϊόν ψηφιακής επεξεργασίας και σύνθεσης πάνω σε αυθεντικά βίντεο.

Παραδείγματα δημοσιεύσεων και αναρτήσεων: megatv.com, agrinio24.gr, adieksodos.gr

Πλαίσιο

Το βράδυ της Παρασκευής 22 Μαρτίου 2024 σημειώθηκε μια πολύνεκρη ένοπλη επίθεση στον συναυλιακό χώρο Crocus City Hall στη Μόσχα, που στοίχισε τη ζωή, μέχρι τη στιγμή της συγγραφής του άρθρου, σε 133 αμάχους.

Ταυτόχρονα, άρχισε να καταγράφεται μια πολύ έντονη φημολογία γύρω από τους υπεύθυνους του χτυπήματος, με τους Ρώσους αξιωματούχους, αλλά και τον Βλάντιμιρ Πούτιν, σε πρόσφατο διάγγελμά του, να υποδεικνύουν την Ουκρανία ως υπαίτια της φονικής επίθεσης, χωρίς επαρκή και ιδιαιτέρως αμφισβητούμενα στοιχεία (δείτε εδώ, εδώ κι εδώ).

Ο Δημήτρης Λιάτσος, ανταποκριτής του MEGA στη Μόσχα, κληθείς το πρωί του Σαββάτου (23/3) να μεταφέρει στον αέρα της εκπομπής “Χαμογέλα και πάλι” πληροφορίες σχετικά με τους πιθανούς υπόπτους της επίθεσης και τα όσα αναφέρουν οι επίσημες ρωσικές πηγές, παρουσίασε ως “αποκλειστική είδηση” τις υποτιθέμενες δηλώσεις του Ντανίλοφ, στις οποίες παραδέχεται ότι η Ουκρανία βρίσκεται πίσω από την πολύνεκρη επίθεση.

Δείτε παρακάτω το επίμαχο απόσπασμα από την εκπομπή του MEGA στις 23/3. Επίσης, μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του σταθμού εδώ, όπου βρίσκεται αναρτημένο σχετικό άρθρο με τίτλο “Στην Ουκρανία «ρίχνει» τις ευθύνες η Ρωσία – Τι δήλωσε ο Αλεξέι Ντανίλοφ για το τρομοκρατικό χτύπημα που προκάλεσε αντιδράσεις“, καθώς και ολόκληρη η παρέμβαση του Δ. Λιάτσου:

Αναλυτικά, τα όσα είπε ο Δημήτρης Λιάτσος στο αέρα της εκπομπής:

Υπάρχει και μία δήλωση που δεν την άκουσα από κανέναν μέχρι τώρα και τη λέω σαν αποκλειστικότητα εδώ στο κανάλι μας και γενικά στην Ελλάδα. Υπάρχει ο Αλεξέι Ντανίλοφ, ο οποίος είναι επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Ουκρανίας, είναι ένα όργανο το οποίο δεν έχει καμιά ιδιαίτερη σημασία, είναι όμως δημόσιο πρόσωπο ο Ντανίλοφ, ο οποίος λέει: “ευχάριστα τα νέα σήμερα, θυμίζει την Χίλαρι Κλίντον όταν δολοφονήθηκε ο Καντάφι. Ευχάριστα τα νέα σήμερα, αφού είμαστε συγγενείς και φίλοι με την Ρωσία, τότε να τους κάνουμε πολύ συχνά τέτοιες επισκέψεις σαν και αυτή”. Ένα πράγμα το οποίο πάνε να το εξαφανίσουν. Εγώ με τα μάτια μου, όμως, το είδα κι έγινε σε τηλεοπτικό talk show στην Ουκρανία, χθες αργά το βράδυ αναφορικά με το θέμα της τρομοκρατικής επίθεσης.

Στις δηλώσεις αυτές του Δημήτρη Λιάτσου στο MEGA βασίστηκαν πολλά δημοσιεύματα που αναπαρήγαγαν την ψευδή είδηση (δείτε εδώ κι εδώ). Τα δημοσιεύματα αναφέρουν χαρακτηριστικά:

Υπάρχει μια δήλωση του Γραμματέα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας (NSDC) της Ουκρανίας, όπως αποκάλυψε ο δημοσιογράφος, που δεν έχει «παίξει».

«Ευχάριστα τα νέα σήμερα, θυμίζει την Χίλαρι Κλίντον όταν δολοφονήθηκε ο Καντάφι. Ευχάριστα τα νέα σήμερα, αφού είμαστε συγγενείς και φίλοι με την Ρωσία, τότε να τους κάνουμε πολύ συχνά τέτοιες επισκέψεις σαν αυτή», ανέφερε σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Δημήτρη Λιάτσο, σε ουκρανικό κανάλι ο Γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας (NSDC) της Ουκρανίας, αμέσως μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στην Μόσχα.

Το βίντεο στο οποίο αναφέρεται ο Δημήτρης Λιάτσος κυκλοφόρησε από ρωσικά κανάλια στο Telegram και αναπαράχθηκε από πολλούς ρωσόφιλους λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως, μεταξύ άλλων ο Lord Bebo και η Dr. Anastasia Maria Loupis, γνωστοί για τη συστηματική παραπληροφόρηση, αλλά και από ελληνικούς λογαριασμούς (εδώ κι εδώ).

Δείτε παρακάτω το βίντεο μόλις 17 δευτερολέπτων στο οποίο ο Ντανίλοφ ακούγεται να λέει τα εξής:

“Έχει πλάκα στη Μόσχα σήμερα; Νομίζω ότι έχει πολύ πλάκα. Θα ήθελα να πιστεύω ότι θα οργανώνουμε τέτοια διασκέδαση γι’ αυτούς πιο συχνά. Εξάλλου, είναι ‘αδελφικοί’ άνθρωποι και πρέπει να ευχαριστείς τους συγγενείς σου πιο συχνά και να τους επισκέπτεσαι πιο συχνά. Οπότε, θα κάνουμε μια βόλτα…

Deep fake το βίντεο με τις δηλώσεις του Ντανίλοφ

Οι δηλώσεις αυτές ουδέποτε διατυπώθηκαν. Το βίντεο δεν είναι αυθεντικό και αποτελεί μια οπτικοακουστική σύνθεση, βασισμένη σε δύο εντελώς διαφορετικά βίντεο. Ας εξετάσουμε αναλυτικά τα στοιχεία που προδίδουν τη μη αυθεντικότητά του.

Το αριστερό μέρος των παρουσιαστών, το σκηνικό πίσω τους και το λογότυπο της εκπομπής “Ми-Україна” πάνω δεξιά, παραπέμπουν όλα στην πρόσφατη συνέντευξη του Κιρίλο Μπουντάνοφ στις 16 Μαρτίου, σε ουκρανική εκπομπή. Μπορείτε να δείτε το αυθεντικό βίντεο εδώ.

Ο δημοσιογράφος και ελεγκτής ειδήσεων David Puente συγχρόνισε το ψευδές βίντεο με το βίντεο της συνέντευξης του Μπουντάνοφ. Οι απόλυτα συγχρονισμένες κινήσεις των δημοσιογράφων και στα δύο βίντεο αποδεικνύουν ότι το διακινούμενο βίντεο δεν είναι αυθεντικό. Δείτε τη σύγκριση:

Το δεξί μέρος του ψευδούς βίντεο, στο οποίο εμφανίζεται ο Ντανίλοφ είναι παρμένο από πρόσφατη συνέντευξή του στις 19 Μαρτίου στην ουκρανική Πράβντα (Українська правда). Μπορείτε να δείτε το αυθεντικό βίντεο της συνέντευξης εδώ.

Ο David Puente πραγματοποίησε αντίστοιχη σύγκριση και για το δεύτερο σκέλος του βίντεο, που αφορά τον Ντανίλοφ, μεταξύ του ψευδούς βίντεο και του αυθεντικού από τις 19 Μαρτίου. Οι κινήσεις του σώματος είναι ίδιες, αλλά οι κινήσεις των χειλιών διαφέρουν. Δείτε τη σύγκριση:

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το ηχητικό κομμάτι του βίντεο, δηλαδή τα λόγια που ακούγεται να λέει ο Ντανίλοφ έχουν κατασκευαστεί με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης κι έχουν ντουμπλαριστεί πάνω στο αυθεντικό βίντεο της συνέντευξης στις 19 Μαρτίου.

Συμπέρασμα

Το βίντεο στο οποίο ο Ολεκσίγι Ντανίλοφ, ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος ασφαλείας, παραδέχεται ότι η Ουκρανία βρίσκεται πίσω από την πολύνεκρη επίθεση στο Crocus City Hall στη Μόσχα δεν είναι αυθεντικό, αλλά κατασκευάστηκε με τον συνδυασμό δύο πρόσφατων αυθεντικών συνεντεύξεων, πριν την πολύνεκρη επίθεση. Η φωνή του έχει τροποποιηθεί με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης κι έχει ντουμπλαριστεί πάνω στο κατασκευασμένο βίντεο δημιουργώντας ένα deep fake, παραπλανητικό υλικό.