Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι υπάρχει ενιαία αγορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όταν οι Ολλανδοί πληρώνουν 70% περισσότερο από τους Γερμανούς για ένα μπουκάλι Coca-Cola, τονίζει σε ανάλυσή του το Politico.

Η υπουργός Οικονομίας της Ολλανδίας Micky Adriaansens βλέπει ότι οι Ολλανδοί πελάτες εξαπατώνται. Ακόμη, οι Ολλανδοί ξοδεύουν περισσότερα από τους Γερμανούς γείτονές τους για κορυφαία brands για προϊόντα σοκολάτας και παγωτό.

Έρευνα του ολλανδικού Υπουργείου Οικονομίας διαπίστωσε πέρυσι ότι ένα μπουκάλι Coca-Cola του 1 λίτρου κοστίζει 1,08 ευρώ στη Γερμανία και 1,83 ευρώ στην Ολλανδία Ένα βαζάκι Nutella κοστίζει 2,79 ευρώ για τους Γερμανούς αγοραστές και 3,02 ευρώ για τους Ολλανδούς. Ένα κουτί παγωτά Magnum κοστίζει 3,73 ευρώ στη Γερμανία και 5,22 ευρώ στην Ολλανδία.

Δεν είναι όμως μόνο οι Ολλανδοί που πληρώνουν ακριβότερα. Ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Petr Fiala βιντεοσκόπησε τον εαυτό του στην πλατφόρμα X πέρυσι συγκρίνοντας την τιμή των 1,49 ευρώ στη Γερμανία για ένα μπουκάλι Coca-Cola 1,5 λίτρου με την τιμή των 1,33 ευρώ στην Τσεχία για ένα μικρότερο δοχείο του 1 λίτρου. Η Nutella κόστιζε 4,58 ευρώ για 750 γραμμάρια στη Γερμανία και 6,87 ευρώ για 600 γραμμάρια στην Τσεχία.

“Από τη σκοπιά των καταναλωτών, αυτό δεν θα έπρεπε να συμβαίνει σε μια ενιαία αγορά”, δήλωσε η Vanessa Turner της ευρωπαϊκής οργάνωσης καταναλωτών BEUC. “Τα μέλη μας ανησυχούν πολύ για τις τιμές των τροφίμων, ιδίως σε περιόδους κρίσης κόστους ζωής”.

Δεν είναι εύκολο όμως να υπάρξει ενιαία αγορά τροφίμων όταν υπάρχουν μεγάλες διαφορές στα εισοδήματα σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι Βούλγαροι, οι Σλοβάκοι και οι Ρουμάνοι έχουν μόλις το ένα τρίτο του μέσου διαθέσιμου εισοδήματος των κατοίκων του πλούσιου Λουξεμβούργου.

Τα προϊόντα πωλούνται συχνά φθηνότερα στις φτωχότερες χώρες, και μέχρι πρόσφατα οι χώρες αυτές έπαιρναν επίσης λιγότερα: μικρότερες συσκευασίες ή χειρότερη ποιότητα, ένα ζήτημα για το οποίο οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης διαμαρτυρήθηκαν έντονα την τελευταία δεκαετία, εξασφαλίζοντας τη δράση της ΕΕ κατά των τροφίμων “διπλής ποιότητας”.

Οι τιμές των τροφίμων έχουν επανέλθει στο επίκεντρο της συζήτησης μετά τις απότομες αυξήσεις στον απόηχο της ρωσικής στην Ουκρανία και τις ανησυχίες για τον “πληθωρισμό της απληστίας”, με τις αυξήσεις των τιμών να ξεπερνούν τον πληθωρισμό ή να παραμένουν υψηλές ακόμη και όταν το υποκείμενο κόστος μειωνόταν.

Η Adriaansens βλέπει ένα διαφορετικό χάσμα σε όλη την Ευρώπη, όπου οι τιμές των τροφίμων είναι χαμηλότερες σε μεγαλύτερες χώρες με μεγαλύτερες αγορές που μπορούν να υποστηρίξουν αρκετές επιθετικές αλυσίδες τροφίμων που μειώνουν το κόστος – σκεφτείτε τις Lidl και Aldi της Γερμανίας ή τις Carrefour και Auchan της Γαλλίας. “Βλέπουμε ότι, ειδικά όταν εξετάζουμε τις μεγαλύτερες χώρες όπως η Γερμανία ή η Γαλλία, χώρες όπως η Ολλανδία, οι μικρότερες χώρες, έχουμε μειονέκτημα όσον αφορά ορισμένα προϊόντα”, είπε.

Ο αγώνας για τα τρόφιμα μετατοπίζεται τώρα στην ενιαία αγορά για τα τρόφιμα που πωλούνται σε επίπεδο χονδρικής, ή πώς οι κατασκευαστές σκοπεύουν τα προϊόντα που πωλούνται σε μια χώρα να παραμένουν στη χώρα αυτή.

Ένας στόχος μπορεί να είναι να μπει εμπόδιο στους λιανοπωλητές τροφίμων να αγοράζουν προϊόντα εκεί όπου είναι φθηνότερα για να τα μεταπωλούν σε πλουσιότερες χώρες, όπου τα εμπορικά brands θα μπορούσαν να τα χρεώνουν ακριβότερα.

Αυτό ονομάζεται παράλληλο εμπόριο. Στους κατασκευαστές δεν αρέσει και μπορεί να το αποτρέψουν με τη χρήση ετικετών που κατευθύνουν ένα προϊόν για ορισμένα έθνη αλλά όχι για άλλα ή με τη χρήση διαφορετικών μεγεθών συσκευασίας για κάθε αγορά. Τα εμπόδια μπορούν επίσης να πάρουν τη μορφή ενός ευγενικού email που ανακατευθύνει έναν αγοραστή σε ένα τοπικό γραφείο στη χώρα του που έχει διαφορετικό τιμοκατάλογο.

Η Adriaansens επισημαίνει ότι τα ολλανδικά σούπερ μάρκετ περιορίζονται να αγοράζουν από ορισμένους χονδρέμπορους και δεν μπορούν να αγοράζουν από φθηνότερους προμηθευτές στη Γερμανία.

Η Κομισιόν έχει αναφερθεί στα οφέλη του παράλληλου εμπορίου, συμπεριλαμβανομένων των εξοικονομήσεων έως και 14 δισ. ευρώ για τους καταναλωτές. Οι αρχές επιβολής του ανταγωνισμού έχουν επιβάλλει πρόστιμα στη βελγική ζυθοποιία AB InBev επειδή εμπόδισε την πώληση φθηνότερης ολλανδικής μπύρας στο Βέλγιο και στη Mondelēz επειδή παρεμπόδισε τις πωλήσεις σοκολάτας, μπισκότων και καφέ.

Η Ολλανδή υπουργός Οικονομίας θέλει να προχωρήσει περαιτέρω με μια “απαγόρευση των διακρίσεων στην ΕΕ” για το εμπόριο μεταξύ επιχειρήσεων, που θα αντιμετωπίζει τους εδαφικούς περιορισμούς εφοδιαμσού, σημείωσε. Η Adriaansens πήρε την υποστήριξη οκτώ άλλων χωρών σε μια συνάντηση την περασμένη εβδομάδα για νέους κανόνες που θα εμποδίζουν τους εμπόρους και τους πωλητές να εμποδίζουν τα σούπερ μάρκετ να προμηθεύονται αγαθά από εκεί που είναι φθηνότερα.

Η Κομισιόν υποσχέθηκε μια διερευνητική έρευνα για να δει τι μπορεί να γίνει. Ωστόσο, η επίτροπος Ανταγωνισμού Margrethe Vestager δήλωσε στους υπουργούς ότι “το θέμα του εδαφικού περιορισμού της προσφοράς είναι αμφιλεγόμενο”.

Η European Brands Association ανέφερε ότι η τιμολόγηση δεν είναι απλή και αντικατοπτρίζει τους τοπικούς κανόνες και το κόστος για τη συσκευασία, τη μεταφορά και τους φόρους. Επισημαίνεται επίσης ότι οι έμποροι λιανικής πώλησης είναι τελικά υπεύθυνοι για τον καθορισμό της τιμής που πληρώνουν οι καταναλωτές και απολαμβάνουν την ισχύ στην αγορά που τους επιτρέπει να χρεώνουν ορισμένους πελάτες περισσότερο.  “Εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορετικοί κανόνες σε διάφορες χώρες, οι οποίοι θα πρέπει να αξιολογούνται, καθώς και διαφορετικές οικονομικές καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών”, αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση.

Η αποκάλυψη αυτών των διαφορών και η δημοσίευση των τιμών μπορεί να κάνει τη διαφορά, δήλωσε ο καθηγητής νομικής του University College του Λονδίνου Ιωάννης Λιανός, ο οποίος στο παρελθόν ήταν επικεφαλής της ελληνικής αρχής ανταγωνισμού. “Αυτό αυξάνει το ενδιαφέρον των φορέων χάραξης πολιτικής και οι καταναλωτές θα είναι πιο ευαισθητοποιημένοι”, είπε και πρόσθεσε: “Αλλά αυτό δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα. Και το πρόβλημα είναι ότι η ενιαία αγορά πρέπει να λειτουργεί”.