Του Κώστα Στούπα

1)Οι Ξεφτέρηδες και τα συμφέροντα

Η Ελλάδα πρέπει να παραμένει η χώρα με τις περισσότερες κατακεφαλήν  εφημερίδες στον ανεπτυγμένο κόσμο. Παράλληλα πρέπει να ηγείται και των χωρών  με την χαμηλότερη αναγνωσιμότητα αυτών.

Παρά ταύτα κάθε τόσο μαθαίνουμε πως ξοδεύονται κάποια εκατομμύρια προκειμένου να αγοραστεί κάποιος παλιός τίτλος. Τούτο συμβαίνει γιατί λαγωνικά, θηρευτές και θηράματα ζουν σε ένα κόσμο ψευδαισθήσεων όπου νομίζουν πως ξοδεύοντας χρήματα αποκτούν πολιτική και οικονομική επιρροή.

Το σκηνικό θυμίζει, την παλιά κινηματογραφική ταινία “Ο φαντασμένος” με το Λάμπρο Κωσταντάρα, όπου επειδή κάποιοι άδειασαν ένα βαρέλι πετρέλαιο στο πηγάδι του εξοχικού του στα Σπάτα, πίστεψε πως βρήκε πετρέλαιο και ξοδεύτηκε να στήσει μια εταιρεία, την “Καρασίν-Οιλ” αν θυμάμαι καλά.

Αμέσως μόλις κυκλοφόρησαν τα νέα έπεσε δίπλα κάποιος που παρίστανε το δημοσιογράφο, προκειμένου να τους εξασφαλίσει κάποιες χρήσιμες επαφές και τη σχετική δημοσιότητα.

Ο κ. Ξεφτέρης, έτσι ονομαζόταν το λαγωνικό που παρίστανε το δημοσιογράφο, απομυζούσε κανονικά το θήραμα που είχε περάσει το εαυτό του για θηρευτή.

Ο κ. Ξεφτέρης ήταν ο μόνος που κέρδισε από αυτή τη ιστορία γιατί τελικά αποκαλύφθηκε η αλήθεια, πως το πετρέλαιο το είχαν ρίξει οι σπαταναίοι στο πηγάδι. Ο Καρασίνης που νόμιζε πως βρήκε πετρέλαιο έμεινε με τις δαπάνες που έκανε για να το εκμεταλλευτεί και να κερδίσει από αυτό.

Σε οικονομίες κρατικοδίαιτες όπως η Ελληνική όπου το κράτος ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής του ΑΕΠ και το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας κινείται από τις κρατικές δαπάνες, ένα σημαντικό μέρος της επιχειρηματικής κοινότητας είναι κρατικοδίαιτο και ως εκ τούτου διαπλεκόμενο.

Κατά συνέπεια, τις αποφάσεις για τη διανομή των χρημάτων που γίνονται μισθοί για εργαζόμενους και κέρδη για επιχειρήσεις τις λαμβάνουν πολιτικοί και κυβερνήσεις.  Για δεκαετίες τόσο επί δεξιάς όσο και επί αριστεράς οι δαπάνες αυτές δίνονταν με κριτήρια “διαπλοκής” όπως χαρακτηρίζονταν.

Προκειμένου τα επιχειρηματικά  συμφέροντα να διαθέτουν μοχλούς πίεσης αποκτούσαν εφημερίδες, κανάλια και ποδοσφαιρικές ομάδες προκειμένου να χειραγωγούν την κοινή γνώμη υπέρ αυτών που του “ταΐζουν” και εναντίον εκείνων που “τάιζαν” τους ανταγωνιστές.

Η κατάσταση αυτή είχε αρχίσει να αλλάζει σταδιακά όσο οι στις κρατικές δαπάνες προστίθονταν και κοινοτικά κονδύλια και επιδοτήσεις.

Στην Ελλάδα πλέον μέχρι και η λειτουργία των νηπιαγωγείων  χρηματοδοτείται  από το ΕΣΠΑ. Όποιος έχει ασχοληθεί με το ζήτημα  γνωρίζει πως μετά το όργιο των πρώτων δεκαετιών, οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών έχουν γίνει αυστηροί με τις εκταμιεύσεις. Ζητούν τα έργα να αναθέτονται με ανοιχτούς διαγωνισμούς και οι συμμετέχοντες να πληρούν κάποιες προϋποθέσεις. Αυτός είναι και ένας λόγος που τα τελευταία 20-30 χρόνια τα έργα ολοκληρώνονται και η χώρα έχει αλλάξει όψη.

Βέβαια, φωτογραφικές αναθέσεις  και καταστάσεις χειραγώγησης των διαγωνισμών συνεχίζουν να γίνονται. Πλέον όμως αποτελούν τις εξαιρέσεις και όχι τον κανόνα.  

Ανέφερα όλα τα παραπάνω, τόσο γιατί παρατηρώ πως ενώ οι αναγνώστες έχουν μειωθεί οι τίτλοι των εφημερίδων αυξάνονται.

Πολλοί π.χ. τα τελευταία χρόνια ενθουσιάστηκαν με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης που αποφασίστηκε την περίοδο της πανδημίας το οποίο  μαζί με τη μόχλευση θα φτάσει τα 70 δισ. Ευρώ. Ξαφνικά εφημερίδες ξανακυκλοφόρησαν και μαζί στήθηκαν καμιά 10αρια νέα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης.

Το δημοσιογραφικό επάγγελμα από εκεί που περνούσε κρίση την προηγούμενη δεκαετία είδε τη ζήτηση για τις υπηρεσίες να αυξάνεται, όπως είχε συμβεί και με την περίοδο Κοσκωτά, αν θυμούνται οι παλαιότεροι.

Οι περισσότεροι από αυτούς που φιλοδοξούν να βουτήξουν τα δάχτυλα στο μέλι μάλλον θα μείνουν με τη χαρά, όπως ο Λάμπρος Κωσταντάρας όταν πλήρωνε για να γίνει πετρελαιάς.

Αυτό γιατί όπως είπαμε οι  συνθήκες έχουν αλλάξει πλέον αρκετά.

Αφορμή για τις παραπάνω παρατηρήσεις ήταν η ιστορία που μου διηγήθηκε πριν λίγες μέρες ένα στέλεχος επιχείρησης που ξαφνικά δέχτηκε μια πρόταση για μεταγραφή. Όταν πήγε να συζητήσει διαπίστωσε πως, παρότι ο επιχειρηματίας είχε οικονομική επιφάνεια και επιρροή, δεν υπήρχε κάποιος επιχειρηματικό σχήμα για τη δουλειά που το ήθελε. Με τη συζήτηση κατάλαβε πως το σχέδιο ήταν να παρθούν  κάποια έργα δια της πλαγίας  και να φτιάξουν την εταιρεία που θα τα υλοποιήσει μετά. Επειδή ήταν χρόνια στην αγορά κατάλαβε πως αυτό λειτουργούσε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’90 όταν πολλοί φοιτητοσυνδικαλιστές βρεθήκαν με εταιρείες και δημόσια έργα.

Δεν δέχτηκε τη προσφορά έμεινε στην εταιρεία που εργαζόταν  αλλά κατάλαβε γιατί ξοδεύονται εκατομμύρια για εφημερίδες που δεν διαβάζει κανένας.

Υ.Γ. Όσοι το ’15 υποστηρίξαμε την πάση θυσία παραμονή της χώρας στο Ευρώ και την Ε.Ε. είναι γι’ αυτό ακριβώς το λόγο. Για να μοιάσει κάποτε με το μέσο όρο μιας ευρωπαϊκής δημοκρατίας.

2) Αλλού τα μερίσματα αλλού οι υποχρεώσεις

Αγαπητέ κ. Στούπα, σας διαβάζω αρκετά χρόνια αλλά είναι η πρώτη φορά που σας γράφω. Η στήλη σας, εδώ και πολλά χρόνια, αποτελεί μια όαση λογικής στο δημόσιο γραπτό λόγο της χώρας μας.

Σας γράφω με αφορμή δυο ειδήσεις που διάβασα στα οικονομικά φύλλα έγκριτης εφημερίδας (Καθημερινή) την Κυριακή 31.03.2024 και που νομίζω ότι χρήζουν σχολιασμού.

Διαβάσαμε στην εν λόγω εφημερίδα (άρθρο του κ Κ. Καλλίτση) ότι η Ελληνική κυβέρνηση εξετάζει την έκδοση νέων ομολόγων προκειμένου να τα χορηγήσει στις Ελληνικές τράπεζες (υποθέτω με κάποιας μορφής ανταλλαγή) ώστε να αναβαθμίσει την ποιότητα των εποπτικών τους κεφαλαίων και να τις θωρακίσει έναντι πιθανής μελλοντικής αλλαγής του οικονομικού κλίματος.

Κατά την ταπεινή μου γνώμη η εν λόγω κίνηση δύναται να ερμηνευτεί ως (ακόμα μια) οιονεί έμμεση ανακεφαλαιοποίηση τους από τα χρήματα των Ελλήνων  φορολογούμενων. Δεδομένου όμως ότι πράγματι τα εποπτικά κεφάλαια των μεγάλων συστημικών Τραπεζών αποτελούνται σε μεγάλο βαθμό από αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς  ότι τουλάχιστον με αυτόν τον τρόπο η Ελληνική κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας εμμέσως ότι η ανάπτυξη του airbnb και της χρυσής βίζας έχει ημερομηνία λήξης, έχει την πρόνοια να θωρακίσει τις τράπεζες (και εμμέσως την οικονομία) για την επόμενη μέρα.

Έτσι τουλάχιστον θα σκεφτόταν κανείς σε ένα φυσιολογικό κράτος.

Στην ίδια όμως εφημερίδα, την ίδια ημέρα, διαβάσαμε έκπληκτοι ότι οι ίδιες τράπεζες ζήτησαν (μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος) και έλαβαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα την άδεια για να διανείμουν μερίσματα!

Είναι ποτέ δυνατόν; Μετά από τόσα και τόσα χρήματα του Ελληνικού λαού που χάθηκαν στις προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις (ας όψεται και η περήφανη διαπραγμάτευση) αντί να διακρατήσουν κέρδη ώστε να βελτιώσουν τα εποπτικά τους κεφάλαια, όσο κρατούν οι “καλοί” καιροί, επιλέγουν να διανείμουν μερίσματα και καλούμαστε εμείς να καλύψουμε τις τρύπες;

Και αν η κυβέρνηση, προκρίνει αυτή την εξέλιξη ως συμφέρουσα, η αρμόδια εποπτική αρχή τι κάνει; Ενδιαφέρεται κανείς σε αυτή τη χώρα για τα συμφέροντα των πολιτών (και φορολογούμενων);

Αν δημοσιεύσετε την επιστολή μου παρακαλώ να χρησιμοποιήσετε μόνο τα αρχικά μου.

Ευχαριστώ πολύ για την φιλοξενία.

Μ.Σ.

Σημείωση: Δε γνωρίζω αν είναι σωστό να δημοσιευτεί το όνομα της Καθημερινής και του κ Καλλίτση. Τα παρέθεσα σε περίπτωση που θέλετε να ελέγξετε την πηγή (παρότι είμαι σίγουρος ότι λόγω των γνώσεων σας τα γνωρίζετε πολύ καλύτερα από εμάς). Παρακαλώ να τα αφαιρέσετε αν αυτό είναι το δόκιμο.

3)Ψηφιακή γραφειοκρατία

Κύριε Στούπα καλησπέρα,

Επειδή δεν βλέπω κάποιος να ασχολείται με τη νέα γραφειοκρατική “μέγγενη” που σφίγγει τις επιχειρήσεις ολοένα και περισσότερο τελευταία, θα ήθελα να καταγράψω κάποια στοιχεία που πιθανόν δεν έχουν αντιληφθεί πολλοί και νομίζω ότι, εκτός από προφανείς οικονομικές επιπτώσεις, ενδεχομένως να έχουν και πολιτικές.

 Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μία “βίαιη” ψηφιοποίηση πολλών διαδικασιών, η οποία όμως αφορά κατά βάση την επαφή του πολίτη/επιχείρησης με την αρμόδια υπηρεσία ή την υποβολή δικαιολογητικών και όχι την ολοκλήρωση της συναλλαγής. Για την περάτωση της διαδικασίας απαιτείται σε δεύτερο χρόνο εργασία κάποιου υπαλλήλου, προφανώς όμως λόγω φόρτου εργασίας ή έλλειψης προσωπικού, αυτή καθυστερεί με αποτέλεσμα η όλη “ψηφιοποίηση” να επιφέρει συχνά απαράδεκτες καθυστερήσεις και να δημιουργεί προβλήματα στους συναλλασσόμενους.

Κάποια απλά παραδείγματα:

πολίτης που κάνει διακοπή της ατομικής του επιχείρησης, υποβάλει ψηφιακά το αίτημα διακοπής, η αρμόδια υπηρεσία καθυστερεί να το περατώσει (συχνά για μήνες…) και ο πολίτης συνεχίζει να χρεώνεται ασφαλιστικές εισφορές που γίνονται ληξιπρόθεσμες οφειλές.

επιχείρηση αλλάζει το νόμιμο εκπρόσωπό της και – ομοίως για μήνες – δεν μπορεί να έχει νομιμοποίηση στις τράπεζες και δυσκολεύεται να κάνει συναλλαγές

ξένοι επενδυτές που χρηματοδοτούν εγχώρια ΑΕ προχωρούν σε αύξηση κεφαλαίου και νομίζουν ότι τους εξαπατούμε όταν τους λέμε ότι για να ολοκληρωθεί η διαδικασία πρέπει να καταβληθεί ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου, έχουμε υποβάλει το αίτημα ψηφιακά στη ΦΑΕ και περιμένουμε για ΜΗΝΕΣ προκειμένου να πληρώσουμε και να ολοκληρωθεί η διαδικασία (προσωπικό παράδειγμα – αδυνατούσαν να αντιληφθούν οι άνθρωποι τι τους έλεγα!)

Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα επιχειρείται να επιβληθεί βίαια μία ψηφιακή τυπολατρική επαναφορά παλαιών γραφειοκρατικών συστημάτων τύπου ΚΒΣ, τα περίφημα ηλεκτρονικά βιβλία myDATA, που έχει επιφέρει στις επιχειρήσεις σημαντικό κόστος σε εξοπλισμό, αναβαθμίσεις σε υπάρχουσες και νέες εφαρμογές, αλλά – το σημαντικότερο – άπειρες ανθρωποώρες (σημαντικό κόστος που συχνά παραβλέπουμε) προκειμένου να γνωρίζει η ΑΑΔΕ σε πραγματικό χρόνο δεδομένα τα οποία θα δηλώνονταν στις ετήσιες φορολογικές δηλώσεις. Εκεί συμβαίνει το τραγελαφικό, π.χ. οι τράπεζες να εκδίδουν τιμολόγιο για ΚΑΘΕ ΜΙΑ προμήθεια 0,10 λεπτών του ευρώ που χρεώνουν σε έξοδα συναλλαγών, για το οποίο κάθε επιχείρηση πρέπει να κάνει διπλή εγγραφή στα βιβλία της, με αποτέλεσμα μία καταγραφή των μηνιαίων τραπεζικών εξόδων εκεί που απαιτούσε ΜΙΑ εγγραφή στα βιβλία, πλέον απαιτεί είκοσι ή και εκατό καμιά φορά!

Αλλά και η ψηφιακή κάρτα εργασίας, που προβλέπει ότι μικρή επιχείρηση που απασχολεί έναν εργαζόμενο σε ένα εμπορικό υποκατάστημα πρέπει να τον βάλει να σκανάρει τον εαυτό του (το QR code του) κατά την είσοδο και έξοδό του από την εργασία του (σύμφωνα με στοιχεία του υπ.εργασίας το 75% των επιχειρήσεων απασχολεί έως 4 εργαζόμενους).

Βέβαια, είναι παροιμιώδης η τιτάνια προσπάθεια να πραγματοποιηθεί η περίφημη σύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές, συσκευές που τεχνικά δεν προορίζονταν να συνδεθούν με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τραγελαφικά αποτελέσματα, όπως συναλλαγές που δεν υποστηρίζονται, π.χ. εξόφληση με κάρτα για συναλλαγή χονδρικής, για την οποία η ΑΑΔΕ έδωσε οδηγία να εκδίδεται λιανική απόδειξη (προφανώς εικονική) και μετά να εκδίδεται πιστωτική απόδειξη λιανικής… (και δεν τους έχουμε πάρει με τις τομάτες!). Κανείς βέβαια δεν έχει σκεφθεί ότι η σύνδεση POS-τμαειακών είναι στην πραγματικότητα άχρηστη, καθώς η ΑΑΔΕ γνωρίζει τόσο τις χρεώσεις των POS (τα στοιχεία αποστέλλονται στις τράπεζες και είναι διαθέσιμα στην ΑΑΔΕ) όσο και τις χρεώσεις των ταμεικών μηχανών (είναι ήδη συνδεδεμένες και διαβιβάζουν τις πωλήσεις σε πραγματικό χρόνο) οπότε μία απλή αντιπαραβολή των δεδομένων αυτών θα αποκάλυπτε πιθανή αναντιστοιχία εισπράξεων/τιμολογήσεων, χωρίς να ταλαιπωρούμε ολόκληρη την αγορά για μήνες προσπαθώντας να εφαρμόσουμε τα ανεφάρμοστα!

Σημειωτέον ότι όλα τα παραπάνω συνοδεύονται από επαπειλούμενα πρόστιμα που σε κάποιες περιπτώσεις ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ και φτάνουν ακόμα και σε κλείσιμο επιχειρήσεων.

Σε φιλοσοφικό επίπεδο, όταν εφαρμοστούν όλα αυτά το κράτος θα γνωρίζει ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ πότε εκδίδω ένα παραστατικό, πότε εκδίδει άλλος παραστατικό σε μένα, πόσα και ποια εμπορεύματα βρίσκονται στο δρόμο, πότε ο υπάλληλός μου ήρθε στη δουλειά και πότε έφυγε. Μιλάμε για ατόφιο φιλελευθερισμό, κατάσταση που ο σύντροφος Στάλιν δεν θα μπορούσε να φανταστεί ούτε στα πιο τρελά του όνειρα!

Το πραγματικά περίεργο όμως είναι ότι για όλα αυτά δεν διαμαρτύρονται οι επιχειρήσεις, οι σύλλογοι και οι οργανώσεις και τα επιμελητήρια, αλλά – τουλάχιστον στη φάση αυτή – παραπονούμενοι είναι μόνο οι λογιστές, στους οποίους έχει πέσει το βάρος εφαρμογής τους.

Είναι όμως βέβαιο ότι όλη η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα έχει αρχίσει και αντιλαμβάνεται ότι η κυβέρνηση, αντί να διευκολύνει και να ωθήσει το επιχειρείν, βρίσκεται για άλλη μία φορά απέναντι, βάζοντας εμπόδια τα οποία βαπτίζει “μεταρρυθμίσεις”.

Σε περίπτωση δημοσίευσης παρακαλώ να απαλείψετε τα στοιχεία μου.

Με εκτίμηση

 Θ.Β.

kostas.stoupas@capital.gr