Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αρχίσει πιθανότατα τη μείωση των επιτοκίων από τον Ιούνιο, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της συνεδρίασης του Απριλίου που δόθηκαν χθες το απόγευμα στη δημοσιότητα.

Σύμφωνα λοιπόν με τα πρακτικά, η επόμενη κίνηση της ΕΚΤ θα είναι μια μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης, πιθανότατα στις 6 Ιουνίου, υπό την προϋπόθεση ότι τα στοιχεία για τους μισθούς και τον πληθωρισμό θα διατηρήσουν την τρέχουσα πορεία τους.

Υπενθυμίζουμε ότι τα στοιχεία για τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης τον Απρίλιο και το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου, τα οποία ανακοινώθηκαν τη Μεγάλη Εβδομάδα, μετά δηλαδή την τελευταία συνεδρίαση της ΕΚΤ, βελτίωσαν το επίπεδο εμπιστοσύνης ότι ο πληθωρισμός κινείται προς τον στόχο του 2%, ενώ μέχρι τη συνεδρίαση του Ιουνίου θα υπάρξουν και τα στοιχεία για τον πληθωρισμό τον Μάιο.

Εκτός απροόπτου λοιπόν, η ΕΚΤ αναμένεται να μειώσει τα επιτόκια τον Ιούνιο, αποκλίνοντας για πρώτη φορά από τη Fed, η οποία θα διατηρήσει την επιτοκιακή της πολιτική στα σημερινά επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ’ ό,τι αναμενόταν.

Μια τέτοια εξέλιξη όμως σημαίνει ότι θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο το επιτοκιακό πλεονέκτημα του δολαρίου έναντι του ευρώ.

Υπενθυμίζουμε ότι το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης, καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στην ΕΕ είναι 4,50%, 4,75% και 4,00% αντιστοίχως. Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού είναι στο 5,25%-5,50%.

Όσο λοιπόν και αν η πτώση των ρυθμών ανάπτυξης στην Ευρωζώνη να «πιέζει» την ΕΚΤ να χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική, πόσο μάλλον από τη στιγμή που φαίνεται ότι οι πληθωριστικές πιέσεις τίθονται υπό έλεγχο, τα μέλη του Δ.Σ της ΕΚΤ δεν μπορούν να μη λάβουν υπόψιν τον παράγοντα του δολαρίου.

Τι μας δείχνει το ζεύγος eur/usd

Με την έναρξη του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και την επιδείνωση των σχέσεων της πρώτης με τη Δύση, ξεκίνησε η γενική επιδείνωση των προοπτικών της Ευρωζώνης εν μέσω της ραγδαίας αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου, κάτι που παρέσυρε το κοινό νόμισμα έναντι του δολαρίου από τα 1,15 $ πριν τον πόλεμο εως τα 0.9536 $ τον Σεπτέμβριο του 2022, στο απόγειο των ανησυχιών για διακοπή της παροχής ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Η υπερμεγέθη εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο μεγάλων οικονομιών όπως η Γερμανία και η Ιταλία, οδήγησε πολλούς οικονομολόγους στην εκτίμηση για μια πολύ πιο γρήγορη και πιο επώδυνη ύφεση στη ζώνη του ευρώ από ό,τι στις ΗΠΑ.

Χάρη στη γρήγορη αντίδραση της ΕΕ για νέους προμηθευτές αποφύγαμε τα χειρότερα, αλλά παρά ταύτα, η επιβράδυνση της ΕΕ ήταν πολύ μεγαλύτερη σε μέγεθος και διάρκεια από εκείνη των ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, οι πληθωριστικές πιέσεις στις ΗΠΑ αποδείχθηκαν πιο επίμονες.

Βλέπετε, από την αρχή υπήρξε μια σημαντική ειδοποιός διαφορά: Στην Ευρώπη η αύξηση του πληθωρισμού προήλθε κατά κύριο λόγο από τις τιμές της ενέργειας, ενώ στην άλλη όχθη του Ατλαντικού προήλθε περισσότερο από την αύξηση της ζήτησης, λόγω και των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης.

Τουτέστιν, στην Ευρώπη η οικονομία δεν επέδειξε- και δεν επιδεικνύει- την ίδια ορμή όπως στις ΗΠΑ, ενώ κατέστη πιο εφικτός ο έλεγχος των πληθωριστικών πιέσεων μόλις επανήλθε η ισορροπία στις τιμές της ενέργειας.

Ως εκ τούτου, το ευρώ κάλυψε ένα μεγάλο μέρος του χαμένου εδάφους σε σχέση με το δολάριο, όμως δεν επανέκτησε τα επίπεδα που είχε πριν τον ρωσοουκρανικό πόλεμο.

Η ζώνη του 1,1140-1,1276 για το ζεύγος eur/usd παραμένει σκληρή αντίσταση, ενώ από το τρίτο δεκαήμερο του Μαρτίου και μετά, το ζεύγος δουλεύει κάτω από τον μέσο κινητό των 90 ημερών, ο οποίος πλέον όπως φαίνεται στο διάγραμμα λειτουργεί επίσης ως ισχυρή αντίσταση.

Aπό πότε όμως χάθηκε το επίπεδο του μέσου κινητού των 90 ημερών;

Από τότε που διεφάνη για πρώτη φορά ότι η ΕΚΤ θα ξεκινήσει πρώτη την αλλαγή της νομισματικής πολιτικής και θα προχωρήσει σε μείωση επιτοκίων πριν τη Fed.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι η τρέχουσα διαφορά στα επίπεδα των επιτοκίων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωζώνης θα διερυνθεί περαιτέρω.

Όπως αναφέραμε, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ήταν πιο επιθετική στην αύξηση των επιτοκίων στη μάχη της κατά του πληθωρισμού δεδομένου ότι η ζήτηση ήταν αυτή που οδήγησε τον χορό της ανόδου των τιμών, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή από τη μια πλευρά του Ατλαντικού να έχουμε βασικά επιτόκια πέριξ του 5,25%-5,5% και στην Ευρώπη 4,50%-4,75%.

Όσο η αγορά θα βλέπει πιθανότερη τη διεύρυνση του επιτοκιακού πλεονεκτήματος του δολαρίου έναντι του ευρώ, τόσο το δολάριο θα ενισχύεται.

Aντίθετα, το ευρώ θα παίρνει «κεφάλι» όταν θα ανεβαίνουν οι πιθανότητες να αρχίσει σύντομα και η Fed τη μείωση επιτοκίων. Ενδεικτική ήταν για παράδειγμα η τρέχουσα εβδομάδα, όπου το ευρώ ενισχύθηκε ελαφρώς λόγω των πρώτων ενδείξεων ότι η αγορά εργασίας στις ΗΠΑ αρχίζει επιτέλους να αποδυναμώνεται, εξέλιξη που αν αν συνεχιστεί θα βοηθήσει τον Πάουελ να προχωρήσει και αυτός σε μείωση επιτοκίων.

Το διακύβευμα ενός αδύναμου ευρώ

Μιλώντας την Τετάρτη στο Κέντρο Κεντρικών Τραπεζών στη Φρανκφούρτη, ο Βέλγος τραπεζίτης Wunsch, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επισήμανε ότι οι κίνδυνοι για την πορεία του πληθωρισμού δεν έχουν παρέλθει και ένας από αυτούς είναι και ένα ασθενέστερο ευρώ στην περίπτωση που η νομισματική πολιτική στην Ευρωζώνη αποκλίνει υπερβολικά από τις ΗΠΑ.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά: «Παραμένουν σημαντικοί κίνδυνοι γύρω από την τροχιά της αύξησης των μισθών και του πληθωρισμού στον κλάδο των υπηρεσιών… Απαιτούνται προσεκτικές κινήσεις… Δεν είναι ακόμη η ώρα να δεσμευτούμε σε μια προκαθορισμένη πορεία δράσης, παρά το γεγονός ότι οι πρώτες μειώσεις επιτοκίων είναι πιθανό να ξεκινήσουν φέτος, καθώς ενώ η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής ήταν εντυπωσιακά συγχρονισμένη σε όλο τον κόσμο, οι κύκλοι χαλάρωσης δεν αναμένεται να γίνουν με παρόμοιο συγχρονισμό».

Ο Βέλγος τραπεζίτης μάλιστα μίλησε εκτεταμένα για τον παράγοντα της συναλλαγματικής ισοτιμίας και τον κίνδυνο εισαγωγής πληθωρισμού από τις αποκλίνουσες οικονομικές συνθήκες και πολιτικές μεταξύ Ευρωζώνης και ΗΠΑ, οι οποιες μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντικές επιπτώσεις στη συναλλαγματική ισοτιμία του ζεύγους eur/usd.

Ο Wunsch δεν είναι ο μόνος που ανησυχεί. Πολλοί αξιωματούχοι, όπως ο Robert Holzmann της Τράπεζας της Αυστρίας, μετά την χρονική μετατόπιση της έναρξης μείωσης των επιτοκίων από τη Fed, η οποία πλέον αναμένεται από τον Σεπτέμβριο και μετά, εκφράζουν τις ανησυχίες τους για τη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ τον Ιούνιο.

Με την ΕΚΤ να εγκαινιάζει πρώτη την έναρξη μείωσης των επιτοκίων, κάθε καθυστέρηση στη νομισματική χαλάρωση από τις ΗΠΑ θα επηρεάζει σημαντικά τη ζώνη του ευρώ μέσω της αποδυνάμωσης του ενιαίου νομίσματος.

Η ΕΚΤ όμως δεν έχει πολλές επιλογές. Ο πληθωρισμός στο μπλοκ των 20 χωρών του ευρώ βρίσκεται στο 2,4%, ενώ ο δομικός πληθωρισμός συνεχίζει να υποχωρεί και ο πληθωρισμός στον κλάδο των υπηρεσιών επιβραδύνθηκε επίσης. Η ανάπτυξη την ίδια στιγμή ασθμαίνει, κάτι που οδηγεί τα μέλη του Δ.Σ της ΕΚΤ να εκτιμούν ότι ήρθε η ώρα της χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής.

Βέβαια χωρίς ενδείξεις αισθητά χαμηλότερων προσδοκιών για τον πληθωρισμό μακροπρόθεσμα δεδομένης της γεωπολιτικής κρίσης στη Μέση Ανατολή, που μπορεί να εκτινάξει εκ νέου τις τιμές της ενέργειας και χωρίς πλήρη ορατότητα για το πότε θα ακολουθήσει τη νομισματική χαλάρωση η Fed, οι αποφάσεις της ΕΚΤ θα γίνουν πιο δύσκολες μετά τις δύο πρώτες περικοπές.

Βλέπετε, μια πιθανή διολίσθηση του ευρώ ως ένα σημείο σε «κανονικούς» καιρούς θα ήταν καλά νέα για τις εξαγωγικές οικονομίες, υπό το πρίσμα ότι ενισχύονται οι ευρωπαϊκές εξαγωγές όταν καθίστανται φθηνότερες σε όρους δολαρίου.

Όμως δεν διανύουμε «φυσιολογικούς» καιρούς, με δύο γεωπολιτικά μέτωπα ενεργά, αναδιάταξη των εφοδιαστικών αλυσίδων και σοβαρούς περιορισμούς του εμπορίου.

Στην τρέχουσα κατάσταση λοιπόν, τα οφέλη από ένα αδύναμο νόμισμα είναι μικρότερα από τα μειονεκτήματα.

Βλέπετε, ένα αδύναμο ευρώ θα επιβαρύνει τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που ήδη έχουν ταλαιπωρηθεί από την εκτόξευση των τιμών σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. (σ.σ:ας μην ξεχνάμε ότι ακόμα και αν μηδενίσουν οι πληθωριστικές πιέσεις, οι τιμές είναι πλέον σε τελείως διαφορετικά επίπεδα απ’ότι πριν πέντε χρόνια).

Ένα ασθενέστερο νόμισμα θα έκανε τις εισαγωγές, οι οποίες ως επί το πλείστον εκφράζονται σε δολάρια, πιο ακριβές. Όταν πρόκειται για πρώτες ύλες ή ενδιάμεσα αγαθά, το υψηλότερο κόστος τους μπορεί να ανεβάσει περαιτέρω τις τοπικές τιμές.

Τουτέστιν, μια ευρεία αδυναμία του ευρώ από ένα σημείο και μετά θα γίνει και πάλι πρόβλημα πληθωρισμού για την ΕΚΤ, κάτι που πιθανότατα θα ανεβάσει αρκετά το «πάτωμα» των επιτοκίων.

Αρκεί να θυμηθούμε ότι η διολίσθηση του ευρώ ήταν ένας από τους παράγοντες που ώθησαν την Κεντρική Τράπεζα να ανακοινώσει αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης τον Ιούλιο του 2022 , ήτοι διπλάσιο μέγεθος από αυτό που είχε σηματοδοτήσει τον Ιούνιο.

Αυτοί είναι οι κύριοι λόγοι που οδηγούν πολλούς αναλυτές στην εκτίμηση ότι πολύ δύσκολα τα επιτόκια θα επιστρέψουν στα πρότερα ιδιαίτερα χαμηλά τους επίπεδα και ο πληθωρισμός στο επίπεδο του 2%.

Aποποίηση Ευθύνης

Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.