Τι είναι ένας πλανήτης; Ποιος ο ορισμός του και τι τον κάνει να ξεχωρίζει από άλλα ουράνια σώματα; To 2006 η International Astronomical Union (IAU) πέρασε το ψήφισμα B5, το οποίο υποβίβασε τον Πλούτωνα από πλανήτη σε πλανήτη-νάνο. Ωστόσο, πολλοί αστρονόμοι δεν είναι ικανοποιημένοι από το σημερινό ορισμό ενός πλανήτη.

Το ψήφισμα B5 της IAU είναι προβληματικό. Είναι αόριστο και αποκλείει τους εξωπλανήτες και τα προβλήματα δε θα λυθούν μόνα τους. Οι αστρονόμοι και το κοινό αξίζουν καλύτερους ορισμούς για τόσο σημαντικούς αστροφυσικούς όρους όπως “πλανήτης” και “δορυφόρος”. Είχαμε 18 χρόνια να εντοπίσουμε τα προβλήματα και να σκεφτούμε τρόπους να τα λύσουμε. Είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι το 2024 να παράγουμε ένα καλό αποτέλεσμα. – Dr. Jean-Luc Margot, Department of Earth, Planetary & Space Sciences του University of California

Σύμφωνα με το ψήφισμα B5 της IAU, ο ορισμός του πλανήτη είναι:

1. Βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο
2. Έχει αρκετή μάζα ώστε να είναι σφαιρικό με την επίδραση της δικής του βαρύτητας
3. Έχει καθαρίσει την τροχιά του από συντρίμμια και είναι βαρυτικά κυρίαρχο

Να θυμίσουμε πως ο Πλούτωνας αποκλείστηκε από πλανήτης επειδή δεν τηρεί το τρίτο κριτήριο.

Επιπλέον, ο ορισμός περιορίζεται στο δικό μας Ηλιακό σύστημα και πιο συγκεκριμένα σε πλανήτες οι οποίοι έχουν τροχιά γύρω από ένα άστρο. Περίπου 50 εξωπλανήτες που έχουμε ανακαλύψει, βρίσκονται σε τροχιά γύρω από δυαδικά συστήματα.

Το ψήφισμα B5 θεωρείται ένας ποιοτικός (μη μαθηματικός) ορισμός του πλανήτη και οι αστρονόμοι θέλουν να αναπτύξουν ένα ποσοτικό (μαθηματικό) ορισμό, ο οποίος θα περιλαμβάνει πλανήτες και δορυφόρους, εντός και εκτός Ηλιακού συστήματος.

Προτείνουμε τα πλανητικά σώματα να κατηγοριοποιηθούν βάσει των ιδιοτήτων που είναι εύκολα μετρήσιμες όπως τροχιακά στοιχεία και μάζες. Η παρουσία ομαδοποίησης και κενών μεταξύ των ομάδων, προσφέρει φυσικές διαχωριστικές γραμμές για την ταξινόμηση των ουράνιων σωμάτων. Επικεντρωνόμαστε στην ικανότητα να καθαριστεί μία τροχιά σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αντί για το αποτέλεσμα να έχει καθαριστεί μία ζώνη. Το πρώτο είναι εύκολα μετρήσιμο και παρατηρήσιμο και το δεύτερο είναι δύσκολο να εφαρμοστεί και να μετρηθεί.

Η νέα πρόταση για τον ορισμό ενός πλανήτη έχει ως εξής:

1. Έχει τροχιά γύρω από ένα ή περισσότερα άστρα, καφέ νάνους ή αστρικά υπολείμματα
2. Έχει περισσότερη μάζα από 10²³kg
3. Έχει λιγότερη μάζα από 13 Δίες (2.5 x 10²⁸kg)

Ο νέος ορισμός θα προταθεί προς ψήφιση στη Γενική Συνέλευση της IAU το 2027.

Τίποτα δεν έχει τροποποιηθεί στην πρότασή μας για να κρατήσουμε τον αριθμό των πλανητών μικρό. Η ανάλυση αγνοεί εντελώς τα ανθρώπινα συναισθήματα. Θα μπορούσε να έχει καταλήξει σε 8 πλανήτες, 12 ή 50 και θα κάναμε ακριβώς το ίδιο πράγμα. Αναγνώρισε λοιπόν 8 πλανήτες. Οι αναγνώστες που απογοητεύονται πως τα μικρότερα σώματα δεν αναγνωρίζονται ως πλανήτες, δεν πρέπει να ανησυχούν πως αυτά τα σώματα είναι ανάξια εξερεύνησης. Μία ταξινόμηση σε κάποια ομάδα, δεν είναι δείκτης επιστημονικής σημασίας.