Έχουμε όλοι ακούσει τον όρο «Internet of Things». Αναφέρεται ουσιαστικά σε άψυχα αντικείμενα, όπως οικιακές και άλλες συσκευές, που μπορούν να συνδεθούν στο διαδίκτυο και μεταξύ τους.

Αλλά το 2016, ο ακαδημαϊκός και συγγραφέας Dr. Andrea M. Matwyshyn το πήγε ένα βήμα παραπέρα, δημιουργώντας τον όρο «Internet of Bodies» ή IoB, όπως εξηγεί σε ρεπορτάζ του το CNBC. Οχτώ χρόνια αργότερα ο όρος εξακολουθεί να είναι λιγότερ γνωστός και κατανοητός. Ας δούμε λοιπόν σε τι ακριβώς αναφέρεται.

Ο Matwyshyn περιγράφει το internet των σωμάτων ως «ένα δίκτυο ανθρώπινων σωμάτων του οποίου η ακεραιότητα και η λειτουργικότητα βασίζονται τουλάχιστον εν μέρει στο Διαδίκτυο και τις σχετικές τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη».

Αυτό μπορεί να ακούγεται τραβηγμένο, αλλά μπορεί να είστε ήδη μέρος του κόσμου του IoB, χωρίς να το έχετε αντιληφθεί.

Οι 3 κατηγορίες

Υπάρχουν τρεις κατηγορίες IoB, με βάση το επίπεδο ενοποίησης της συσκευής με το σώμα.

• Η πρώτη γενιά προϊόντων IoB είναι εξωτερική. Συσκευές όπως έξυπνα ρολόγια ή κοσμήματα, που χρησιμοποιούν αισθητήρες για να παρακολουθούν τα βήματα και τον καρδιακό μας ρυθμό. Ή έξυπνα γυαλιά, που λειτουργούν ως κάμερες, ακουστικά και οθόνες.

• Η δεύτερη γενιά είναι εσωτερική. Αυτές είναι συσκευές που καταναλώνετε ή τις έχετε εμφυτεύσει στο σώμα σας. Σκεφτείτε βηματοδότες με ψηφιακά εμφυτεύματα, έξυπνα προσθετικά ενσωματωμένα στα νεύρα και τους μύες των ασθενών… ή ακόμα και ψηφιακά χάπια που μεταδίδουν ιατρικά δεδομένα μετά την κατάποση.

• Τέλος, υπάρχει η τρίτη γενιά. Αυτές οι συσκευές συγχωνεύονται πλήρως με το σώμα, ενώ διατηρούν σύνδεση σε πραγματικό χρόνο με ένα εξωτερικό μηχάνημα και το διαδίκτυο.

Οι συσκευές που γίνονται ένα με το σώμα

Μία από τις πιο αξιοσημείωτες εταιρείες σε αυτόν τον χώρο είναι η Neuralink του Elon Musk, η οποία αναπτύσσει μια διεπαφή εγκεφάλου-υπολογιστή ή BCI που ονομάζεται “the Link”.

Το τσιπ μεγέθους νομίσματος εμφυτεύεται κάτω από το κρανίο, όπου μπορεί να διαβάσει τα εγκεφαλικά σήματα ενός ατόμου, για να του επιτρέψει να ελέγξει ένα εξωτερικό μηχάνημα.

Ο πρώτος άνθρωπος που συμμετείχε στις δοκιμές της Neuralink, ο οποίος ήταν παράλυτος από τους ώμους και κάτω, χρησιμοποίησε τη συσκευή για να παίξει σκάκι στον φορητό υπολογιστή του. Αν και λίγες εβδομάδες μετά τη διαδικασία, η Neuralink ανέφερε κάποια δυσλειτουργία.

Τα οφέλη

Οι υποστηρικτές των συσκευών IoB λένε ότι τα οφέλη είναι ξεκάθαρα: θα βελτιώσουν τη γνώση και τη λειτουργία του σώματος, θα βελτιώσουν την υγειονομική περίθαλψη και θα επιτρέψουν σημαντική εξοικονόμηση κόστους για ανθρώπους και εταιρείες.

Αλλά εκεί που κάποιοι βλέπουν οφέλη, άλλοι βλέπουν κινδύνους. Ακόμη και ο άνθρωπος που επινόησε τον όρο προειδοποίησε για το ρίσκο που ενέχει η τεχνολογία αυτή.

Και οι κίνδυνοι

Πρώτον, η προστασία δεδομένων θα είναι πρωταρχικής σημασίας. Πολλές από αυτές τις συσκευές θα μπορούν να παρακολουθούν, να καταγράφουν και να αποθηκεύουν προσωπικές πληροφορίες. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι εάν οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες έπιαναν στα χέρια τους αυτά τα δεδομένα, θα μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν για να κατασκοπεύσουν τους πολίτες ή να τους μετατρέψουν σε ροές εσόδων.

Υπάρχουν επίσης ανησυχίες σχετικά με την εξάρτηση, τον εθισμό και την προσωπική ασφάλεια. Ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Ντικ Τσένι, για παράδειγμα, παραδέχτηκε ότι είχε απενεργοποιήσει την ασύρματη λειτουργία του εμφυτεύματος καρδιάς του το 2007 λόγω φόβου ότι οι δολοφόνοι θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν για να προκαλέσουν θανατηφόρο καρδιακό επεισόδιο.

Δεν λείπουν και τα ηθικά/ φιλοσοφικά ερωτήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Θα αμφισβητήσει το IoB τις αντιλήψεις μας για την ανθρώπινη αυτονομία και την αυτοδιαχείριση; Ποιος είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση των κινδύνων;

Το ισχύον πλαίσιο

Οι περισσότερες εμφυτεύσιμες και πόσιμες συσκευές IoB ελέγχονται από φορείς, όπως ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων στις ΗΠΑ ή οι αντίστοιχοι οργανισμοί διεθνώς.

Η πρόσφατη εμφάνιση αυτών των συσκευών, η γρήγορη έκρηξη στις πωλήσεις τους και οι ποικίλες δυνατότητές τους εξηγούν κάπως το σημερινό συνονθύλευμα νομοθεσίας σε περιφερειακό, κρατικό και διεθνές επίπεδο. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι υπάρχοντες νόμοι που θα μπορούσαν να επεκταθούν για την προστασία των δεδομένων IoB.

Ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων της ΕΕ – ή GDPR – έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει τους κατοίκους της ΕΕ από τους κινδύνους παραβίασης δεδομένων και επιθέσεων στον κυβερνοχώρο.

Και στις Η.Π.Α., ο νόμος περί φορητότητας και λογοδοσίας ασφάλισης υγείας – κοινώς γνωστός ως HIPAA – έχει ως στόχο να αποτρέψει την αποκάλυψη πληροφοριών ενός ασθενούς χωρίς συγκατάθεση.