Αυτή η αξιοσημείωτη ικανότητα δεν είναι προϊόν γενετικής εξέλιξης, αλλά μάλλον μια προσαρμοστική ικανότητα που ακονίζεται από νεαρή ηλικία.

Στα γαλήνια αρχιπελάγη της Θάλασσας Ανταμάν κατά μήκος της δυτικής ακτής της Ταϊλάνδης, η φυλή Moken ζει μια ζωή μακριά από τη φασαρία της ρουτίνας που είναι οικεία σε πολλούς από εμάς. Γνωστοί ως θαλάσσιοι νομάδες, οι άνθρωποι των Moken έχουν καλλιεργήσει μια μοναδική σχέση με τον ωκεανό, βασιζόμενοι σε αυτόν για τη διατροφή, το καταφύγιο και τον τρόπο ζωής τους.

Αυτή η αξιοσημείωτη ικανότητα δεν είναι προϊόν γενετικής εξέλιξης, αλλά μάλλον μια προσαρμοστική ικανότητα που ακονίζεται από νεαρή ηλικία. Τα παιδιά της φυλής Moken έχουν μάθει να αλλάζουν το σχήμα των ματιών τους με τρόπο που μοιάζει με τα υδρόβια θηλαστικά, όπως οι φώκιες και τα δελφίνια. Αυτή η προσαρμογή τους επιτρέπει να βλέπουν με απόλυτη διαύγεια κάτω από την επιφάνεια του ωκεανού, ένα κατόρθωμα που μοιάζει σχεδόν μυθικό για όσους από εμάς είναι δεμένοι με τη στεριά.

Η Anna Gislen, μια ερευνήτρια που γοητεύτηκε από αυτό το φαινόμενο, ερεύνησε την επιστήμη που κρύβεται πίσω από την υποβρύχια όραση των παιδιών Moken. Σύμφωνα με την Gislen, ενώ ένα τυπικό ανθρώπινο μάτι θολώνει την όραση κάτω από το νερό λόγω του διαφορετικού δείκτη διάθλασης στο νερό σε σύγκριση με τον αέρα, τα παιδιά Moken μπορούν να συστέλλουν τις κόρες τους και να αλλάζουν το σχήμα των φακών των ματιών τους για να ξεπεράσουν αυτό το εμπόδιο. Αυτή η προσαρμογή, παρόμοια με εκείνη που παρατηρείται στις φώκιες και τα δελφίνια, τους επιτρέπει να εστιάζουν υποβρύχια το ίδιο αποτελεσματικά όπως και στην ξηρά.

Για να διερευνήσει την πιθανή καθολικότητα αυτής της ικανότητας, η Gislen διεξήγαγε ένα πείραμα με ευρωπαϊκά παιδιά που έκαναν διακοπές με τους γονείς τους. Μέσω μιας σειράς εκπαιδευτικών συνεδριών που περιλάμβαναν καταδύσεις κάτω από το νερό και αναγνώριση μοτίβων σε μια κάρτα, τα παιδιά αυτά προσπάθησαν να αναπαράγουν την υποβρύχια οξύτητα των Moken. Αρχικά, η διαφορά στην ικανότητα ήταν έντονη, με τα παιδιά των Moken να εμφανίζουν διπλάσια υποβρύχια οπτική οξύτητα από τους Ευρωπαίους συνομηλίκους τους. Ωστόσο, μετά από 11 συνεδρίες σε διάστημα ενός μήνα, τα ευρωπαϊκά παιδιά παρουσίασαν σημαντική βελτίωση, φτάνοντας τελικά το επίπεδο υποβρύχιας όρασης των παιδιών Moken.

Η ανακάλυψη αυτή όχι μόνο αναδεικνύει την απίστευτη προσαρμοστικότητα του ανθρώπινου σώματος, αλλά ρίχνει επίσης φως στη βαθιά επίδραση του τρόπου ζωής και του περιβάλλοντος στις ανθρώπινες ικανότητες. Η στενή σχέση της φυλής Moken με τη θάλασσα καλλιέργησε μια ικανότητα που αψηφά τη συμβατική αντίληψη των ανθρώπινων περιορισμών, υποδηλώνοντας ότι με αρκετή εξάσκηση και εμβάθυνση, οι άνθρωποι μπορούν να αναπτύξουν φαινομενικά υπεράνθρωπες ικανότητες.

Ο τρόπος ζωής των Moken, βαθιά συνυφασμένος με τους ρυθμούς της θάλασσας, προσφέρει πολύτιμες γνώσεις σχετικά με τις δυνατότητες ανθρώπινης προσαρμογής και τη σημασία της διατήρησης των αυτόχθονων πολιτισμών και γνώσεων. Καθώς ο κόσμος ομογενοποιείται ολοένα και περισσότερο, οι μοναδικές δεξιότητες και παραδόσεις αυτόχθονων ομάδων όπως οι Moken αποτελούν απόδειξη της ανθρώπινης ποικιλομορφίας και εφευρετικότητας.