Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ

Οι ΗΠΑ έχουν εκπαιδεύσει 15 πραξικοπηματίες τις τελευταίες δεκαετίες — και οι αντιτρομοκρατικές πολιτικές των ΗΠΑ στην περιοχή έχουν αποτύχει.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Η Ρωσία ευθύνεται για τα πραξικοπήματα στο Αφρικανικό Σαχέλ, σύμφωνα με μια νέα ανάλυση του κορυφαίου ερευνητή του Πενταγώνου για την Αφρική, η οποία αγνοεί τον ρόλο των ΗΠΑ στην εκπαίδευση των ηγετών αυτών των στασιαστών – και δύο δεκαετίες αποτυχημένων αντιτρομοκρατικών πολιτικών των ΗΠΑ στην περιοχή.

Το άρθρο, το οποίο ζητά «να αντισταθούμε στις χούντες της Αφρικής», παραλείπει να αναφέρει ότι τουλάχιστον 15 στρατιωτικοί που επωφελήθηκαν από τη βοήθεια των ΗΠΑ για την ασφάλεια έχουν εμπλακεί σε 12 πραξικοπήματα στη Δυτική Αφρική και στο ευρύτερο Σαχέλ κατά τη διάρκεια του πολέμου κατά της τρομοκρατίας.

«Μια ανησυχητική σειρά στρατιωτικών πραξικοπημάτων σε όλο το Σαχέλ τα τελευταία χρόνια έχει περιθωριοποιήσει σε μεγάλο βαθμό την εμπλοκή της Δύσης σε αυτή τη σημαντική και εξαιρετικά ασταθή περιοχή», έγραψαν ο Τζέφρι Σμιθ, ο ιδρυτής της φιλοδημοκρατικής μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Vanguard Africa και ο Τζόζεφ Σίγκλ, ο διευθυντής. έρευνας στο Africa Center for Strategic Studies, ένα ερευνητικό ίδρυμα του Πενταγώνου, σε πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Journal of Democracy καθώς και στο Africa Center.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Εστιάζοντας συγκεκριμένα στις ανταρσίες στη Μπουρκίνα Φάσο, το Μάλι και τον Νίγηρα, σημειώνουν: «Η Ρωσία είχε ενεργό και όχι και τόσο διακριτικό ρόλο σε πραξικοπήματα σε καθεμία από αυτές τις τρεις χώρες, των οποίων είχε προηγηθεί τουλάχιστον ένας χρόνος εντατικής παραπληροφόρησης. με στόχο την αποσταθεροποίηση των δημοκρατικά εκλεγμένων (και δυτικών) κυβερνήσεων».

Μια σειρά από αναφορές του ηλεκτρονικού μέσου The Intercept διαπίστωσε ότι στρατιωτικό προσωπικό που είχε λάβει υποστήριξη από τις ΗΠΑ ενεπλάκη σε πραξικοπήματα στη Μπουρκίνα Φάσο (το 2014, το 2015 και δύο φορές το 2022 ), στο Μάλι (το 2012 ,  το 2020 και το 2021 ) και τον Νίγηρα (στο 2023 ). Αξιωματικοί που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ έπαιξαν επίσης ρόλο σε πραξικοπήματα στη Μαυριτανία (2008), στη Γκάμπια (2014), στο Τσαντ ( 2021 ) και στη Γουινέα ( 2021 ).

Ο συνολικός αριθμός των στασιαστών που εκπαιδεύτηκαν στις ΗΠΑ σε ολόκληρη την Αφρική από την 11η Σεπτεμβρίου μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερος από ό,τι είναι γνωστό, αλλά το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το οποίο παρακολουθεί δεδομένα  για εκπαιδευόμενους στις ΗΠΑ, είτε δεν θέλει είτε δεν μπορεί να τα παράσχει.

Το Πεντάγωνο έχει εξουσιοδοτηθεί να παρέχει ενημέρωση για πραξικοπήματα που πραγματοποιήθηκαν από εκπαιδευμένους στις ΗΠΑ Αφρικανούς εταίρους στις επιτροπές της Γερουσίας και των Ενόπλων Υπηρεσιών της Βουλής των Αντιπροσώπων, αλλά έχασε την προθεσμία του Μαρτίου. Μια πηγή στο Καπιτώλιο είπε στο The Intercept ότι το Πεντάγωνο τελικά πραγματοποίησε την απαιτούμενη απόρρητη ενημέρωση, αλλά το Υπουργείο Άμυνας δεν επιβεβαίωσε τις πληροφορίες.

Οι ΗΠΑ αναγκάστηκαν πρόσφατα να αποσύρουν τα στρατεύματά τους από τον Νίγηρα και το Τσαντ, λόγω των επιδεινούμενων σχέσεων με αυτούς τους μακροχρόνιους συμμάχους και τους πρώην συναδέλφους τους που ηγούνται τώρα.

«Ενώ οι χούντες δικαιολογούν τα πραξικοπήματα τους – και τη συνέχιση της κυριαρχίας των ισχυρών – με βάση τον ισχυρισμό ότι είναι μοναδικά σε θέση να αποκαταστήσουν την ασφάλεια, τα επεισόδια βίας που συνδέονται με μαχητικές ισλαμιστικές ομάδες έχουν διπλασιαστεί από τότε που αυτοί οι στρατοί κατέλαβαν την εξουσία», έγραψαν οι Σμιθ και Σίγκλ.

Εκτός από μια μόνο φράση που σημειώνει ότι «οι δυτικές χώρες συνεργάζονταν στενά με δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις στον Νίγηρα, την Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι για περισσότερο από μια δεκαετία», η έκθεση δεν περιέχει ουσιαστική συζήτηση για τα δισεκατομμύρια σε βοήθεια για την ασφάλεια που έχει αντλήσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ στο Σαχέλ, ούτε η στρατιωτική εκπαίδευση που παρέχεται σε πολλούς από τους ηγέτες αυτών των πραξικοπημάτων. Η αποτυχία των προσπαθειών των ΗΠΑ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και οι πολύ μεγαλύτερες αιχμές της τρομοκρατικής βίας κατά τη διάρκεια της εμπλοκής των ΗΠΑ δεν αναφέρονται επίσης.

Εκτός από μία μόνο πρόταση, η έκθεση δεν περιέχει καμία ουσιαστική συζήτηση για τα δισεκατομμύρια σε βοήθεια για την ασφάλεια που η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει διοχετεύσει στο Σαχέλ, ούτε τη στρατιωτική εκπαίδευση που παρέχεται σε πολλούς από τους πραξικοπηματίες.

Σε ολόκληρη την Αφρική, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ μέτρησε συνολικά μόλις  εννέα τρομοκρατικές επιθέσεις το 2002 και το 2003, τα πρώτα χρόνια της αμερικανικής αντιτρομοκρατικής βοήθειας στο Σαχέλ. Πέρυσι, ο αριθμός των βίαιων γεγονότων μόνο στη Μπουρκίνα Φάσο, το Μάλι και τον Νίγηρα έφτασε τα 3.716, σύμφωνα με το Έργο Δεδομένων Ενόπλων Συγκρούσεων και Γεγονότων, έναν οργανισμό παρακολούθησης κρίσεων. Αυτό αντιπροσωπεύει ένα άλμα άνω του 41.000 τοις εκατό.

Αυτό ήταν καταστροφικό για τους ανθρώπους του Σαχέλ. Την ίδια περίοδο, ο αριθμός των θανάτων που συνδέονται με την ισλαμιστική βία έχει εκτοξευθεί από τον αριθμό των 23 θανάτων το 2002 και το 2003 σε 11.643 το 2023 – ένα άλμα άνω του 50.000 τοις εκατό – σύμφωνα με στοιχεία που παρέχονται από το Κέντρο Αφρικής του Πενταγώνου.

Νωρίτερα αυτό το έτος, ο στρατηγός Μάικλ Λάνγκλεϊ, επικεφαλής της Διοίκησης της Αφρικής των ΗΠΑ, απέρριψε κάθε υπονοούμενο ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ στο αφρικανικό στρατιωτικό προσωπικό συνδέεται με τις εξεγέρσεις τους. «Δεν υπάρχει αναλυτικό πρόγραμμα για την ανατροπή μιας κυβέρνησης, όχι στους θεσμούς μας», είπε ο Λάνγκλεϊ. «Είναι ασφαλές να πούμε ότι δεν υπάρχει καμία συσχέτιση ή αιτία της εκπαίδευσης των ΗΠΑ με ένα πραξικόπημα».

Ο Σίγκλ δεν απάντησε σε αίτημα για συνέντευξη που του εστάλη μέσω του Africa Center. Ο Σμιθ είπε στο The Intercept ότι δεν ήταν σίγουρος εάν η άνοδος της τρομοκρατίας στο Σαχέλ ήταν υψηλότερη κατά τη διάρκεια των αμερικανικών παρεμβάσεων σε σύγκριση με την περίοδο της ρωσικής εμπλοκής, αλλά τόνισε ότι αυτό «δεν ήταν μια απολογία ή δικαιολογία της αποτυχημένης πολιτικής των ΗΠΑ για πάνω από μια γενιά». Παραδέχθηκε επίσης ότι η εκπαίδευση των ηγετών της χούντας από τις ΗΠΑ και των καταχρηστικών στρατιωτικών στην περιοχή ήταν «μια δίκαιη κριτική που έπρεπε να ασκηθεί».

Με πληροφορίες από The Intercept