Του Marc Champion

Τουλάχιστον τώρα είναι ξεκάθαρο: ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει μια στρατηγική για τον πόλεμο στη Γάζα και δεσμεύει τη χώρα του σε επ’ αόριστον σύγκρουση.

Αυτό φαίνεται να είναι το μόνο λογικό συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί από την τηλεοπτική συνέντευξη που έδωσε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ στο Channel 14 την Κυριακή, η οποία ήταν τόσο ανησυχητική όσο και διευκρινιστική. Στην πρώτη του συνέντευξη με τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης από τότε που η Χαμάς πραγματοποίησε την τρομοκρατική της επίθεση πριν από οκτώ και πλέον μήνες, ο Νετανιάχου απέρριψε τους όρους της πρότασης κατάπαυσης του πυρός για τη Γάζα, η οποία έγινε με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ και την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, και δήλωσε ότι είναι έτοιμος να ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο εναντίον της Χεζμπολάχ, στο Λίβανο.

Δύσκολες αποφάσεις

Τίποτα από αυτά δεν αναιρεί το γεγονός ότι το Ισραήλ αντιμετωπίζει εξαιρετικά δύσκολες αποφάσεις ή ότι απαλλάσσεται η Χαμάς από την ενοχή που φέρει για την καταστροφή που έχει προκαλέσει στους Παλαιστίνιους της Γάζας από τις 7 Οκτωβρίου. Ωστόσο, είναι όλο και πιο δύσκολο να απορρίψει κανείς τους ισχυρισμούς των επικριτών στο Ισραήλ, οι οποίοι λένε ότι ο Νετανιάχου χρειάζεται τον πόλεμο για να αποφύγει την κατάρρευση της κυβέρνησής του από τους δεξιούς. Ο ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, Γιαχία Σινουάρ, συμμερίζεται αυτή την ανάγκη για τη συνέχιση του πολέμου. Πιστεύει – ορθώς – ότι εξυπηρετεί τον σκοπό του να αποδυναμώσει και τελικά να καταστρέψει το Ισραήλ.

Ο Νετανιάχου δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η εντατική φάση του πολέμου στη Γάζα θα λήξει “σύντομα”, δίνοντας τη θέση της σε ένα νέο στάδιο στο οποίο το Ισραήλ θα διατηρεί τον έλεγχο ασφαλείας στη λωρίδα, ενώ θα “εξοντώνει” τις εναπομείνασες δυνάμεις της Χαμάς όποτε χρειάζεται. Είπε επίσης ότι το Ισραήλ θα μεταβιβάσει την ευθύνη για την πολιτική διοίκηση σε απροσδιόριστους Παλαιστίνιους (αν και όχι στην Παλαιστινιακή Αρχή), με την υποστήριξη χωρών της περιοχής.

Παλαιστινιακό κράτος;

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο Νετανιάχου απέκλεισε κάθε δρόμο προς ένα παλαιστινιακό κράτος και δήλωσε ότι θα δεχόταν μόνο μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός για να εξασφαλίσει την απελευθέρωση των ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται από τη Χαμάς, μετά την οποία οι μάχες θα συνεχιστούν. Το γραφείο του πρωθυπουργού φάνηκε έκτοτε να το ανακαλεί, λέγοντας ότι το Ισραήλ παραμένει προσηλωμένο στην ειρηνευτική πρόταση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, η οποία στοχεύει σε διαρκή τερματισμό των εχθροπραξιών – ακόμη και αν η διαδικασία χωρίζεται σε στάδια. Οι Άραβες γείτονες του Ισραήλ, εν τω μεταξύ, έχουν καταστήσει σαφές ότι θα εμπλακούν στη μεταπολεμική Γάζα μόνο με την ύπαρξη μόνιμης κατάπαυσης του πυρός και οδικού χάρτη για την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση.

Με άλλα λόγια, το μόνο εφικτό στοιχείο της στρατηγικής του Νετανιάχου είναι η μακροχρόνια στρατιωτική κατοχή της Γάζας. Αν συνυπολογίσουμε και την εκρηκτική κατάσταση στη Δυτική Όχθη, όπου οι σκληροπυρηνικοί στο υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ έχουν στερήσει από την Παλαιστινιακή Αρχή χρήματα και έχουν υποστηρίξει τις δραστηριότητες των Εβραίων εποίκων, οι προοπτικές για κάθε είδους διευθέτηση φαίνονται ακόμη χειρότερες.

Ένταση με τη Χεζμπολάχ

Το πιο ανησυχητικό από όλα για το ισραηλινό κράτος είναι ότι ο Νετανιάχου δήλωσε ότι θα μεταφέρει στρατεύματα που αποχώρησαν από τον πόλεμο στη Γάζα στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο, λέγοντας ότι το Ισραήλ θα πολεμήσει σε πολλαπλά μέτωπα αν αυτό καταστεί απαραίτητο για να σταματήσει τη Χεζμπολάχ από την εκτόξευση ρουκετών και πυραύλων που έχουν αναγκάσει την εκκένωση ισραηλινών πόλεων και χωριών κατά μήκος των συνόρων.

Την περασμένη εβδομάδα, σαφώς ανήσυχος για το γεγονός ότι ο Νετανιάχου σχεδιάζει τώρα μια εισβολή πλήρους κλίμακας, ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα απείλησε με πόλεμο “χωρίς αυτοσυγκράτηση, χωρίς κανόνες και χωρίς όρια”, αν οι ισραηλινές δυνάμεις εισβάλουν. Αυτό φαίνεται όλο και πιο πιθανό.

Όλα αυτά έρχονται σε σύγκρουση με τους βασικούς στόχους της αμερικανικής κυβέρνησης, οι οποίοι είναι να τερματιστεί η αιματοχυσία στη Γάζα, η οποία επηρεάζει αρνητικά τόσο τα αμερικανικά συμφέροντα σε όλη τη Μέση Ανατολή όσο και τις προοπτικές επανεκλογής του προέδρου Τζο Μπάιντεν, αποφεύγοντας ταυτόχρονα οποιαδήποτε κλιμάκωση σε έναν περιφερειακό πόλεμο που θα μπορούσε να παρασύρει όχι μόνο τη Χεζμπολάχ, αλλά και τον προστάτη της, το Ιράν. Και εδώ, επίσης, ο Νετανιάχου παίζει σκληρό παιχνίδι. Την Κυριακή, ισχυρίστηκε  – κάτι διαψεύστηκε κατηγορηματικά από αξιωματούχους στην Ουάσιγκτον – ότι οι ΗΠΑ έχουν μειώσει τις προμήθειες όπλων στο Ισραήλ, με μόνο ένα μικρό ποσοστό να φτάνει τους τελευταίους τέσσερις μήνες.

Οι λεπτομέρειες των αμερικανικών αποστολών όπλων δεν είναι δημόσιες, αλλά αυτό μοιάζει με μια προφανή προσπάθεια του Νετανιάχου να ρίξει το φταίξιμο στις ΗΠΑ για τη δική του αποτυχία να επιτύχει τον μη ρεαλιστικό στόχο που έθεσε για την εξάλειψη της Χαμάς. Όπως έχω πει εγώ και πολλοί άλλοι στο παρελθόν, είναι δυνατόν να τιμωρηθεί στρατιωτικά η Χαμάς και να υποβαθμιστεί η ικανότητά της να επιχειρήσει μια δεύτερη απόπειρα της 7ης Οκτωβρίου, αλλά όχι να εξαφανιστεί. Καμία ποσότητα όπλων δεν θα το αλλάξει αυτό.

Βία δίχως διέξοδο

Τον επόμενο μήνα, ο Νετανιάχου φαίνεται ότι θα προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, απευθυνόμενος στο Κογκρέσο των ΗΠΑ εν μέσω προεδρικής προεκλογικής εκστρατείας. Ανεξάρτητα από το τι μπορεί να λέει, πρόκειται για μια επιθετική κίνηση.

Όπως συμβαίνει με τόσα πολλά που κάνει, η ασυμβίβαστη προσέγγιση του Νετανιάχου θα έχει την υποστήριξη πολλών Ισραηλινών που εξακολουθούν να είναι τραυματισμένοι από την 7η Οκτωβρίου και ανυπομονούν να αποκαταστήσουν την αίσθηση ασφάλειας που ένιωθαν πριν. Ωστόσο, αυτή η εμπιστοσύνη αποδείχθηκε ψευδαίσθηση. Η στρατηγική του Νετανιάχου κινδυνεύει να επεκτείνει τον πόλεμο σε πολλαπλά μέτωπα, να απομακρύνει τους πιθανούς Άραβες εταίρους και να προκαλέσει μόνιμη ζημιά στην αμερικανική υποστήριξη που στήριξε την ασφάλεια του Ισραήλ για δεκαετίες.

Αυτό θα ενθουσιάσει τη Χαμάς και θα αποτρέψει την κατάρρευση της κυβέρνησης Νετανιάχου. Μακροπρόθεσμα, υπόσχεται καταστροφή για το Ισραήλ, τον Λίβανο και τον παλαιστινιακό λαό. Δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινοί διαδήλωσαν το Σαββατοκύριακο, ζητώντας την επιστροφή όλων των ομήρων και πρόωρες εκλογές για την ανάδειξη μιας κυβέρνησης που θα είναι ικανότερη να βγάλει το Ισραήλ από το αδιέξοδο της βίας στο οποίο το έχουν οδηγήσει ο Νετανιάχου και η Χαμάς. Είχαν δίκιο.

Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν