Η Arriel Vinson δεν είχε ταξιδέψει πολύ πριν από την πανδημία. Τώρα δεν μπορεί να σταματήσει.

Η 28χρονη συγγραφέας φεύγει από το διαμέρισμά της στο Ντάλας με κάθε ευκαιρία: Για να δει την Beyoncé στην Ατλάντα, τον Usher στο Σικάγο και για κοριτσίστικα ταξίδια στη Τζαμάικα και το Μεξικό. Όταν ένας αγαπημένος καλλιτέχνης ανακοινώνει νέες ημερομηνίες περιοδείας, η Vinson αρχίζει να συγκεντρώνει τους φίλους της και να αρπάζει εισιτήρια, πτήσεις και δωμάτια ξενοδοχείων για το επόμενο ταξίδι της.

«Η νοοτροπία μου έχει αλλάξει εντελώς μετά το covid: όταν βλέπω κάτι που θέλω να κάνω, το πραγματοποιώ», είπε, προσθέτοντας ότι οι νέες προτεραιότητές της έχουν απαιτήσει κάποιες οικονομικές ανακατατάξεις. «Πλέον θέλω να ταξιδεύω και να πηγαίνω σε παραστάσεις», λέει στην Washington Post.

Η πανδημία άλλαξε τον τρόπο σκέψης

Όπως κι αν το ονομάσετε – doom spending, soft saving, YOLOing, (you only live once – ζούμε μόνο μια φορά)– η πανδημία του κορονοϊού έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι Αμερικανοί ξοδεύουν χρήματα.

Αποταμιεύουν λιγότερο αλλά κάνουν περισσότερες διακοπές, ξοδεύουν χρήματα σε συναυλίες και αθλητικές εκδηλώσεις και κλείνουν πολυτελή ταξίδια. Οι δαπάνες για διεθνή ταξίδια και ζωντανή ψυχαγωγία αυξήθηκαν κατά περίπου 30% πέρυσι, πέντε φορές περισσότερο από το ρυθμό αύξησης των συνολικών δαπανών.

Οι Αμερικανοί κανονίζουν ταξίδια λες και δεν υπάρχει αύριο

Την Πέμπτη, οι οικονομολόγοι έμαθαν ότι οι καταναλωτικές δαπάνες συνέβαλαν επίσης στην ώθηση της οικονομικής ανάπτυξης ακόμη υψηλότερα στα τέλη του 2023, μέχρι το ισχυρό 3,4% – καθιστώντας το δεύτερο εξάμηνο του 2023 το ισχυρότερο από το 2014, εκτός από τα χρόνια της πανδημίας, σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικής Εργασίας των ΗΠΑ.

Τι συνέβαινε στην Μεγάλη Ύφεση; Καμία σχέση!

Ακριβώς όπως η Μεγάλη Ύφεση εγκαινίασε δεκαετίες λιτότητας και λιτότητας – με μια ολόκληρη γενιά να επαναχρησιμοποιεί πλαστικές σακούλες, βάζα μαρμελάδας και αλουμινόχαρτο – υπάρχουν ενδείξεις ότι η κρίση του κορονοϊού είχε το αντίθετο αποτέλεσμα: ώθησε τους Αμερικανούς να ξοδεύουν περισσότερα, ιδίως για εμπειρίες.

«Όταν ζεις μια κρίση, αυτή εμπεδώνεται στον εγκέφαλό σου», δήλωσε η Ulrike Malmendier, καθηγήτρια χρηματοοικονομικής συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ. «Οι επίσημες οικονομικές εκθέσεις μπορεί να λένε ότι όλα επανέρχονται στο φυσιολογικό, αλλά είμαστε διαφορετικοί άνθρωποι από ό,τι ήμασταν πριν από την πανδημία».

Τα οικονομικά σοκ έχουν επανειλημμένα αναδιαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σκέφτονται για τα χρήματα, δήλωσε η Malmendier. Τα «μωρά της ύφεσης», όσοι ενηλικιώθηκαν μετά το χρηματιστηριακό κραχ του 1929, ήταν διαβόητα δύσπιστα απέναντι στις τράπεζες και τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Οι άνθρωποι που έχουν μείνει άνεργοι είναι συχνά επιφυλακτικοί όσον αφορά τις δαπάνες για πολύ καιρό αφότου έχουν βρει άλλη δουλειά. Και μετά την οικονομική κρίση του 2008, οι Αμερικανοί άρχισαν να αποταμιεύουν περισσότερο από τον μισθό τους, για να προφυλαχθούν από μια νέα μαζική ύφεση.

Μία διαφορετική κληρονομιά

Αλλά σε αντίθεση με αυτές τις χρηματοπιστωτικές κρίσεις, που οδήγησαν τους ανθρώπους να αποσυρθούν, η πανδημία του κορονοϊού άφησε μια σαφώς διαφορετική κληρονομιά.

«Οι αρνητικές επιπτώσεις του κορονοϊού  δεν ήταν απαραίτητα οικονομικές- οι άνθρωποι βρήκαν γρήγορα δουλειά και η κυβέρνηση παρενέβη με υποστήριξη», δήλωσε ο Malmendier. «Αντίθετα, πρόκειται για όλα τα πράγματα για τα οποία λιμοκτονούσαμε: την ανθρώπινη αλληλεπίδραση, την κοινωνικοποίηση, τα ταξίδια. Οι άνθρωποι ξοδεύουν χρήματα για τα πράγματα που τους έλειψαν περισσότερο».

Η Carolyn McClanahan, οικονομική σύμβουλος στο Τζάκσονβιλ της Φλόριντα, το βλέπει αυτό από πρώτο χέρι. Οι πελάτες της αποταμιεύουν γενικά λιγότερα από ό,τι πριν από την πανδημία, είπε.

«Απλώς συνειδητοποίησα ότι, αν ξαφνικά κάτι πάει στραβά, θα μετανιώσω που δεν ταξίδεψα όσο μπορούσα»

Αντί να σχεδιάζουν αποκλειστικά για τη συνταξιοδότηση, επικεντρώνονται στη«μεγιστοποίηση της ζωής τώρα» για να κάνουν χώρο για περισσότερα ταξίδια, συναυλίες και διασκέδαση.

«Οι άνθρωποι είχαν ήδη αυτή τη στάση ότι ζεις μόνο μία φορά. Ο κορονοϊός ήταν μια μεγάλη κλήση αφύπνισης ότι η ζωή είναι πολύτιμη, οπότε πρέπει να την απολαύσεις τώρα».

«Συνήθιζα να αποταμιεύω εμμονικά»

Στο Σιάτλ, ο ελεύθερος χρόνος του Μάικ Λι έχει γίνει ένας ανεμοστρόβιλος κωμικών παραστάσεων, συναυλιών, αγώνων χόκεϊ και ταξιδιών του Σαββατοκύριακου. Ο προγραμματιστής λογισμικού, ο οποίος χώρισε νωρίς στην πανδημία, έχει βάλει σε σειρά τις εμπειρίες του πολύ νωρίτερα: Χαβάη τον Απρίλιο, μια συναυλία των Foo Fighters τον Αύγουστο.

«Έχω αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο κινούμαι στη ζωή μου», δήλωσε ο 40χρονος. «Συνήθιζα να αποταμιεύω εμμονικά, σχεδόν σε βαθμό σφάλματος, αλλά μαθαίνω να βγαίνω έξω και να απολαμβάνω τη ζωή λίγο περισσότερο».

Αλλά δεν κάνει σπατάλες σε όλους τους τομείς. Ο Lee εξακολουθεί να οδηγεί μια Toyota Corolla 20 ετών και έχει μειώσει τις δαπάνες του για εστιατόρια στο μισό. Αντ’ αυτού, έχει γεμίσει το ψυγείο του με ζυμαρικά σούπας, φτερούγες κοτόπουλου και άλλα έτοιμα φαγητά για τα βράδια που δεν έχει όρεξη να μαγειρέψει.

«13 κρουαζιέρες μέσα σε 17 μήνες»

Ο Michael Sheridan, ο οποίος ζει στο Clearwater της Φλόριντα, έχει κάνει 13 κρουαζιέρες μέσα σε 17 μήνες.

Ο 58χρονος, ο οποίος κάποτε ήταν ιδιοκτήτης δύο Outback Steakhouses, έχει σταθερό εισόδημα. Λαμβάνει 2.400 δολάρια το μήνα από την Κοινωνική Ασφάλιση Αναπηρίας λόγω μιας σπάνιας γενετικής διαταραχής που τον ανάγκασε να σταματήσει να εργάζεται πριν από μια δεκαετία. Ο Σέρινταν βασίζεται σε αναπηρικό καροτσάκι για να μετακινείται, αλλά λέει ότι είναι οικονομικά τυχερός: Η μητέρα του, η οποία πέθανε το 2020, του άφησε αρκετά μετρητά για να αγοράσει άμεσα ένα διαμέρισμα αξίας 109.000 δολαρίων.

Τώρα οι μηνιαίες επιταγές του πηγαίνουν για τα τέλη της ένωσης ιδιοκτητών σπιτιού (350 δολάρια), λογαριασμούς τηλεφώνου (40 δολάρια), ψώνια (250 δολάρια) – και ταξίδια. Βρίσκεται τώρα στην Ιαπωνία και κατευθύνεται στο Σιάτλ τον Απρίλιο, στην Καραϊβική τον Ιούνιο και στην Ελβετία τον Ιούλιο.

«Η πανδημία τροφοδότησε απόλυτα αυτόν τον εθισμό στα ταξίδια», είπε, προσθέτοντας ότι έσπευσε να επωφεληθεί από τις φτηνές τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων και των ξενοδοχείων κατά τη διάρκεια των πρώιμων αποκλεισμών. «Απλώς συνειδητοποίησα ότι, αν ξαφνικά κάτι πάει στραβά, θα μετανιώσω που δεν ταξίδεψα όσο μπορούσα».