Του Κώστα Κατίκου

Θετικό πρόσημο βάζει στα έσοδά του ο ΕΦΚΑ από τους συνταξιούχους που δήλωσαν στο πρώτο 4μηνο του 2024 την απασχόλησή τους και σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία αγγίζουν τους 75.000.

Η απρόσμενη αυτή εξέλιξη ενεργοποιεί το δεύτερο από τα τρία σενάρια που είχαν επεξεργαστεί στο υπουργείο Εργασίας σύμφωνα με το οποίο αν οι συνταξιούχοι που θα δηλώσουν απασχόληση είναι διπλάσιοι από όσους δήλωναν εργασία με το παλιό καθεστώς, τότε τα έσοδα του ΕΦΚΑ μαζί με τους φόρους εκτιμάται ότι μπορεί να αυξηθούν κατά 42,5 εκατ. ευρώ ως 201 εκατ. ευρώ.

Με τον νέο νόμο (5078/2023) μέχρι στιγμής έχουν δηλώσει την απασχόλησή τους 75.000 συνταξιούχοι ενώ με το προηγούμενο καθεστώς δήλωναν απασχόληση μόνον 35.000 συνταξιούχοι.

Υπάρχει δηλαδή πάνω από 100% αύξηση στους συνταξιούχους που δήλωσαν την εργασία τους ενώ πριν προφανώς ο περισσότεροι το έκρυβαν γιατί αν το δήλωναν θα τους κοβόταν το 30% της σύνταξης. Με τον νέο νόμο η ποινή στη σύνταξη καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε  από έναν έξτρα πόρο 10% επί του μισθού που λαμβάνουν από την απασχόλησή τους, (αν είναι μισθωτοί) ενώ οι συνταξιούχοι ελεύθεροι επαγγελματίες δίνουν ως έξτρα πόρο τη μισή ασφαλιστική εισφορά από τον κλάδο σύνταξης.

Το δεύτερο από τα τρία σενάρια που είχε κάνει η Μονάδα Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου και τα οποία περιλαμβάνονται στην έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου που συνόδευε τη σχετική διάταξη νόμου, αναφέρει ότι αν διπλασιαστούν οι συνταξιούχοι που θα δηλώνουν την απασχόλησή τους στον ΕΦΚΑ, τα ετήσια έσοδα του θα αυξηθούν από 42,5 εκατ. ευρώ ως 201 εκατ. ευρώ. 

Η εξέλιξη των δηλώσεων από τους εργαζόμενους συνταξιούχους (75.000 με τον νέο νόμο έναντι 35.000 πριν) επιβεβαιώνει το 2ο σενάριο. Η μεγάλη απόκλιση στην κλίμακα της αύξησης των εσόδων (από 42,5 εκατ. ως 201 εκατ. ευρώ) έχει να κάνει με την παράμετρο του εισοδήματος που κερδίζουν οι συνταξιούχοι από την εργασία τους. Με χαμηλό εισόδημα το κέρδος στα έσοδα του ΕΦΚΑ υπολογίζεται στα 42,5 εκατ. ευρώ ενώ με μεγαλύτερο εισόδημα φτάνει στα 201 εκατ. ευρώ.

Η μελέτη των εμπειρογνωμόνων έχει  τρία σενάρια για αύξηση του πλήθους των συνταξιούχων που θα δηλώνουν εργάζονται κατά 50%, κατά 100% και κατά 200%. Στα τρία σενάρια μπαίνουν και δυο  παραμέτρους, που αφορούν στο εισόδημα των συνταξιούχων από την εργασία τους. 

Η πρώτη παράμετρος μετρά τι δημοσιονομικό αποτέλεσμα θα προκύψει αν αυξηθούν συνταξιούχοι που θα δηλώσουν απασχόληση έχοντας τα ίδια εισοδήματα με όσους δηλώνουν σήμερα ότι εργάζονται. 

Η δεύτερη παράμετρος λαμβάνει υπόψη το δημοσιονομικό αποτέλεσμα αν η αύξηση των απασχολούμενων συνταξιούχων συνδυαστεί με μικρότερα εισοδήματα από την εργασία τους.

Σύμφωνα με τη μελέτη, με την κατάργηση του πέναλτι 30% από τις συντάξεις επιστρέφονται 102 εκατ. ευρώ ετησίως στους συνταξιούχους που δήλωναν απασχόληση. Κατά το ποσό αυτό μειώνονται τα έσοδα του ΕΦΚΑ. Στον πρώτο χρόνο εφαρμογής του μέτρου (2024) ο ΕΦΚΑ θα έχει απώλεια εσόδων 82 εκατ. ευρώ αν ο αριθμός των εργαζομένων συνταξιούχων μείνει στους 35.000. Η εκτίμηση αυτή αποσύρεται πλέον καθώς έχουν δηλώσει απασχόληση 75.000 συνταξιούχοι.

Σύμφωνα με τη μελέτη το πρώτο σενάριο προβλέπει μια αύξηση των εργαζόμενων συνταξιούχων κατά 50%, ήτοι στους 55.000, το δεύτερο για αύξηση κατά΄100%, δηλαδή στους 70.000 και πλέον και το τρίτο σενάριο μιλά για αύξηση κατά 200% δηλαδή για 105.000 εργαζόμενους συνταξιούχους.

Προς το παρόν “βγαίνει” το δεύτερο σενάριο με αύξηση των δηλώσεων από εργαζόμενους συνταξιούχους κατά 100%.. Με σταθερό εισόδημα, το συνολικό όφελος από κρατήσεις και φόρους φτάνει στα 201 εκατ. ευρώ. Αν οι συνταξιούχοι δηλώνουν μικρότερο εισόδημα από εργασία, το όφελος  πέφτει στα 42,5 εκατ.ευρώ.

Στο πρώτο σενάριο ο ΕΦΚΑ ισοσκελίζει την απώλεια από την επαναχορήγηση των συντάξεων ενώ αν συνδυαστεί με μικρότερα εισοδήματα από απασχόληση, τότε προκύπτει απώλεια εσόδων 8,1 εκατ.ευρώ.

Αν οι δηλώσεις αυξηθούν κι άλλο στο επόμενο διάστημα και επαληθευτεί το τρίτο σενάριο (αύξηση στους 105.000 συνταξιούχους με δήλωση εργασίας), το συνολικό όφελος από κρατήσεις και φόρους φτάνει στα 252 εκατ., ευρώ με εισοδήματα της τάξης των 1.000-1.300 ευρώ ενώ με μικρότερο εισόδημα στα όρια του κατώτατου των 830 ευρώ και πιο κάτω το όφελος εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 170,9 εκατ. ευρώ.