Tου Θοδωρή Γιάνναρου*

“Οι κύκλοι κλείνουν ξαφνικά… αλλά όχι αναπάντεχα. Άλλωστε, το αύριο είναι πάντα μια άλλη μέρα”.

Από πολλούς λέγεται πως αυτό που είναι απαραίτητο στη χώρα μας, είναι οι επαγγελματίες μάνατζερς. Μπουχτίσαμε από κορδωμένους ηγέτες ψώνια, με το χέρι στην τσέπη και χαμόγελο βατράχου… Ναι, ναι… τους “χαρισματικούς” ηγέτες και τους…  “οραματιστές”, που μας έκαψαν και χρέωσαν πολλές γενιές μετά από εμάς. Δυστυχώς σε αυτή τη χώρα που ζούμε, – τη χώρα της υπερβολής και των παχιών μισόλογων, τα “αυτονόητα” κάθε άλλο παρά αυτονόητα είναι και ένας κοινός νους αρκεί για να το καταλάβει, αν βέβαια θέλει…

Σίγουρα η αντικατάσταση των ανεπαρκών πολιτικών ανδρών και γυναικών με πετυχημένους μάνατζερς, θα αρκούσε… όμως δυστυχώς δεν αρκεί. Θα αρκούσε μόνο αν υπήρχαν εγκατεστημένες σωστές δομές στη χώρα, που δυστυχώς δεν υπάρχουν. Υπάρχουν μόνον οι στρεβλές, πεπαλαιωμένες και ξεχαρβαλωμένες δομές του παρελθόντος, που εξυπηρετούνται ενίοτε από ανίκανο ή κάποιες φορές από πολύ ικανό προσωπικό. Οι αλλαγές που απαιτούνται δεν έχουν τόσο σχέση με τη διαχείριση, όσο με τις υπάρχουσες δομές. 

Παρ’ όλο που η λαϊκίστικη αξιωματική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ αυτοκαταστρέφεται, παρ’ όλο που ο Ανδρουλάκης επιχειρεί κάτι ανάλογο για το ΠΑΣΟΚ, εν τούτοις ο Πρωθυπουργός, με τις έως σήμερα επιλογές του, απορρίπτει ό,τι κάθε σώφρων νους θα έκανε για να σώσει την παρτίδα. Συνεχίζει να κυβερνά με ισορροπίες φίλα προσκείμενες προς τους ισχυρούς που εξασκούν τη γνωστή πίεση στις κυβερνήσεις, με ελιγμούς, με επικοινωνιακά κόλπα και εν τέλει χωρίς την παραμικρή φροντίδα για το μακροπρόθεσμο μέλλον και τις μακροπρόθεσμες ανάγκες της χώρας μας.

Αυτό είναι το παράδοξο της πολιτικής σκηνής του σήμερα, που μάλλον προκαλεί χαμόγελα θλίψης, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να δείχνει ότι δεν πιστεύει πως οι δομικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την Ελλάδα είναι εφικτές…

Οι κοινωνίες αλλάζουν όταν υπάρχει πολιτική βούληση. Όμως στη χώρα μας, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τους ευνουχισμένους υπουργούς, αποδέχεται το σύνολο των  δεδομένων της πολιτικής σκηνής, όπως συνήθιζαν να παραδίδονται στους πολιτικούς γενιά προς γενιά… Ποτέ δεν υιοθέτησε, ούτε πρόκειται στο μέλλον να υιοθετήσει την εν των βασικών παραμέτρων της φιλελεύθερης προοδευτικής σκέψης, η οποία υποστηρίζει πως τα οποιαδήποτε χαρακτηριστικά της οποιασδήποτε κοινωνίας δεν προκύπτουν εκ της πολιτισμικής νοοτροπίας της, αλλά πρόκειται για προϊόν της εξέλιξης και των δομών που προκύπτουν από αυτήν.

Ας θεωρήσουμε υποθετικά πως η επιλογή της ηγεσίας της Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη για τη στασιμότητα που επικρατεί δεν είναι τόσο παράλογη όσο φαίνεται, ειδικά υπό το πρίσμα μιας στενής ωφελιμιστικής οπτικής γωνίας. Πρόκειται μάλλον για το αποτέλεσμα της στενής σχέσης της κυβέρνησης Μητσοτάκη με τους “λίγους”  – με τις ολιγαρχικές δομές της ελληνικής κοινωνίας. 

Όλο αυτό που διαχέεται μπροστά στα μάτια μας δίπλα και γύρω μας  δεν είναι μια αμιγώς ελληνική ιδιαιτερότητα. Το πολιτικό σύστημα της Ελλάδος είναι, όπως τα περισσότερα πολιτικά συστήματα στον κόσμο, σύστημα προσοδοθηρικών θεσμών. Έτσι,  οι κοινωνικοοικονομικές παθογένειες που παρατηρούνται στη χώρα μας, σίγουρα δεν είναι “δυσλειτουργίες”, ή προϊόντα ανικανότητας. Αυτές οι επονομαζόμενες “παθογένειες”, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η ίδια η λογική του συστήματος, ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός του, που ωφελεί και τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και τα κομματικά τζάκια.

Μια κοινωνία γίνεται πιο δίκαιη όταν αλλάζει θεσμούς και καταφέρνει να περιορίσει στην πράξη τις όποιες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, κάτι το οποίο επί της ουσίας ποτέ δεν έγινε πράξη στην Ελλάδα, ούτε καν έχει επιχειρηθεί έως σήμερα…

Το να σταματήσει η Ελλάδα να στηρίζεται στο πελατειακό κράτος και την προσοδοθηρία κυρίαρχων οικονομοκοινωνικών ομάδων και το να φτιάξει σταθερούς και στιβαρούς θεσμούς μιας ανοικτής κοινωνίας των πολιτών με ίδιες και ίσες ευκαιρίες και δικαιώματα για όλους, είναι ένα εφαρμοσμένο και ιδεαλιστικό όραμα, που συνδυάζει ακριβώς την ισότητα και ελευθερία της κοινωνίας. Δυστυχώς, η σημερινή ελληνική κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται για αυτόν τον σχεδιασμό για τη χώρα, ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης σιγά – σιγά διαλύονται και δεν μπορούν να επηρεάσουν απολύτως τίποτα… 

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλά για έναν “πολυδιάστατο εκσυγχρονισμό” με μια οπτική σχετικά χαμηλών φιλοδοξιών για το μέλλον της Ελλάδος, τονίζοντας σε κάθε ευκαιρία, τον ιστορικό – κατά την δική του άποψη- ρόλο της δικής του κυβέρνησης. Και βλέποντας τα τεκταινόμενα από μια πιο στρατηγική οπτική, πιστεύει πως βρισκόμαστε πλέον στο μεταίχμιο ενός νέου ιστορικού σχεδιασμού…

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης πιστεύει πως ο Πολυδιάστατος Εκσυγχρονισμός που οραματίζεται θα συμβάλει στη μεγάλη προσπάθεια που πρέπει να καταβληθεί, ώστε να αντιμετωπιστούν οι πολλές παθογένειες σε πολλά διαφορετικά μέτωπα…

Δυστυχώς όμως, ένας απλός πολίτης που ακούει τον πρωθυπουργό αμφιβάλλω αν έχει ιδέα για τις προτεραιότητες αυτής της κυβέρνησης, με όλα να είναι… πιθανά. Οι σχεδιασμοί του Κυριάκου Μητσοτάκη μιλούν για στρεβλώσεις, που απλά εμφανίστηκαν από τον ουρανό, και αποτελούνται από έναν κατάλογο μικροβελτιώσεων σε θέματα της καθημερινότητας. Δεν υπάρχει μάλιστα καμία ανάλυση ή έστω σχόλιο για τους λόγους που υπάρχουν σήμερα όλα αυτά τα προβλήματα και οι στρεβλώσεις. Όποιος τον ακούει, δεν κατευθύνεται προς κάποια κατεύθυνση, γιατί απλά κατεύθυνση δεν υπάρχει και όλα ακολουθούν τη φιλοσοφία του wind surfing  – όπου φυσά ο άνεμος! Δυστυχώς στην πολιτική της σημερινής κυβέρνησης υπάρχει μπόλικη ατολμία και ακόμα περισσότερη σύγχυση…

Αυτό που εμείς οι πολίτες αυτής της χώρας χρειαζόμαστε άμεσα είναι μια ευρωπαϊκή πυξίδα για δομικές αλλαγές στη δημόσια διοίκηση, τους θεσμούς, το περιβάλλον, την ενεργειακή μετάβαση, την διπλωματία, την υγεία, την παιδεία και την ασφάλεια, τόσο της χώρας, όσο και της γειτονιάς. 

Το γεγονός ότι, οι αρρωστημένες και στρεβλές δομές στην Ελλάδα έχουν τον τρόπο να αναπαράγονται και δεν πρόκειται να αλλάξουν επειδή το απαιτεί η οποιαδήποτε Ευρωπαϊκή Ένωση, η επιστημονική κοινότητα ή τα ΜΜΕ. Θα αλλάξουν μόνο αν αλλάξουμε εμείς και αποφασίσουμε ότι είναι καιρός να τις αλλάξουμε. Έχουμε βαρεθεί τα κούφια συνθήματα, τις ψεύτικες προεκλογικές υποσχέσεις και τον ξύλινο λόγο! Απαιτούμε όμως ξεκάθαρη πολιτική στροφή για εφαρμοσμένες αλλαγές. 

Όλα καλά, αλλά ποιος θα αναλάβει να υλοποιήσει τις απαιτήσεις της κοινωνίας των πολιτών; Ποιος θα στρίψει τα πηδάλια της χώρας προς τη σωστή κατεύθυνση;  Θέλουμε κάτι άλλο με κάποιον άλλον επικεφαλής που αν τελικά ευοδωθεί, όπως πολλοί από τους πολίτες πιστεύουν και ελπίζουν, τότε η πορεία προς την αξιοπρέπεια θα είναι μάλλον εφικτή…

* Ο Θοδωρής Γιάνναρος είναι μοριακός βιολόγος – γενετιστής.