Το κενό εξουσίας και την επόμενη μέρα στο Ιράν, μετά τον θάνατο του Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραΐσι, ανέλυσε ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Άγγελος Συρίγος, στην εκπομπή «PRIME» του ΕΡΤNews.

Ο κ. Συρίγος σχολιάζοντας την συντριβή του ελικοπτέρου, στο οποίο επενέβαινε ο Ραΐσι είπε: « Το δυστύχημα έγινε πολύ κοντά στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν. Στο Αζερμπαϊτζάν έχει πολύ μεγάλη επιρροή το Ισραήλ. Οπότε η αρχική μου σκέψη ήταν μήπως όλα αυτά εμπλέκονταν.

Από την άλλη μεριά, όταν διάβασα τα ειδικότερα στοιχεία ότι επρόκειτο για ένα πολύ παλιό ελικόπτερο, από αυτά που είχαν ξεμείνει από την εποχή πριν την ιρανική επανάσταση, τις συνθήκες υπό τις οποίες πέταξε και όλα αυτά, κατάλαβα ότι το πιο πιθανό ήταν να είναι δυστύχημα, το οποίο όμως σε τέτοιες χώρες δημιουργεί προβλήματα.

Κενό στην εξουσία

Για το κενό που δημιουργείται μετά τον θάνατο του Ιρανού προέδρου, αλλά και του Ιρανού ΥΠΕΞ o κ. Συρίγος σχολιάζει: «Ο ανώτατος άρχων της χώρας είναι ο θρησκευτικός ηγέτης. Στην προκειμένη φάση είναι ο Χαμενεΐ, που είναι ο παλαιότερος, αν δεν κάνω λάθος, εν ενεργεία ηγέτης χώρας στη Μέση Ανατολή. Είναι πολλές δεκαετίες, σχεδόν 40 χρόνια, αν δεν τα έχει κλείσει.

Επομένως, υπάρχει πρόβλημα, ποιος θα τον αντικαταστήσει. Είναι 85 χρονών, έχει προβλήματα με την υγεία του και θεωρείτε ότι ο αποθανών ηγέτης, ο Ραΐσι, ήταν ο πιο πιθανός να αναλάβει αυτό το ανώτατο αξίωμα.

Δεύτερος για να αναλάβει αυτό το αξίωμα είναι ο γιος του Χαμενεΐ, ο οποίος όμως έχει το μειονέκτημα ότι είναι ο γιος του. (και οι Ιρανοί) δεν θέλουν γιατί λένε «εμείς αντικαταστήσαμε τον Σάχη, για να πάψουμε να έχουμε κληρονομική μοναρχία και τώρα θα βάλουμε τον γιο σου πάνω. Οπότε προκύπτει θέμα ποιος θα πάει ηγέτης στη θέση του ανώτατου ηγέτη της χώρας.

Από την άλλη μεριά όμως, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι βασικές παράμετροι της ιρανικής εξωτερικής πολιτικής δεν αλλάζουν. Δηλαδή αντιπαλότητα με το Ισραήλ, δημιουργία επιρροής στις χώρες γύρω γύρω από το Ισραήλ μέσω της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, μέσω της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο, παρουσία στη Συρία, παρουσία στο Ιράκ, παρουσία στους αντάρτες Χούθι της Υεμένης. Όλα αυτά παραμένουν ως έχουν. Και προσπάθεια για δημιουργία πυρηνικών όπλων από το Ιράν.

Οι άνθρωποι που χειρίζονταν τη διεθνή ατζέντα του Ιράν, ο ένας μετά τον άλλον δεν είναι πλέον στο παιχνίδι, υπάρχουν άξιοι αντικαταστάτες; Σε αυτό το ερώτημα ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου απαντά: «Απομένει να φανεί στην πράξη κατά πόσον έχουν αυτή τη δυνατότητα.

Τη δεκαετία του ’80 υπήρχαν τρεις ισχυρές χώρες αντίπαλοι του Ιράν, η Συρία, το Ιράκ και το Ιράν. Σήμερα έχει απομείνει μόνο το Ιράν, με τη διαφορά ότι είναι πολύ πιο ισχυρό απ’ ό, τι ήταν στο παρελθόν.

Το ερώτημα είναι οι διάδοχοι θα μπορέσουν να κρατήσουν αυτή την ισχυρή θέση του Ιράν; Πολλώ δε μάλλον όταν το Ιράν προχώρησε σε μια πράξη ευθείας σύγκρουσης με το Ισραήλ προσφάτως, όταν έστειλε πυραύλους στο Ισραήλ. Θα δούμε στην πράξη άλλωστε το το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη».

Σχετικά με το γεγονός ότι ο Ραΐσι ενδεχομένως να μην ήταν πολύ, συμπαθής στους Ιρανούς και αν μετά το θάνατο του υπάρχει περίπτωση ο ανώτατος ηγέτης να έχει μεγαλύτερη δυσκολία να προβάλει τον γιο του ο κ. Συρίγος υπογραμμίζει: «Να διευκρινίσω όμως κάτι, ο τρόπος που σκεφτόμαστε εμείς οι δυτικοί είναι εντελώς διαφορετικός από τον τρόπο που σκέφτεται το Ανώτατο Συμβούλιο, το οποίο θα επιλέξει ποιος θα είναι ο νέος ανώτατος αρχηγός της χώρας.

Το λέω αυτό διότι αυτό που εμάς μας ενοχλεί, βλέποντας την καταπίεση των δικαιωμάτων των γυναικών, βλέποντας ακρότητες στο ότι μια γυναίκα δεν θέλει να φορέσει μαντήλα και αντιμετωπίζει μέχρι και τον θάνατο ή πολυετείς φυλακίσεις σ’ ένα τμήμα της ιρανικής κοινωνίας, αντιμετωπίζεται θετικά και σε αυτή την ομάδα, η οποία αποφασίζει, ίσως θεωρείται και πλεονέκτημα, οπότε δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ποιο θα είναι το κριτήριό τους όταν θα έρθουν εκείνη την στιγμή να αποφασίσουν.

Ίσως να αποφασίσουν ότι θέλουν σκληροπυρηνικούς, διότι φοβούνται ότι θα χαθεί το πνεύμα της Ισλαμικής επανάστασης του 1979.

Χρειάζεται να υπάρχει ισχυρό κοινωνικό κίνημα, το οποίο αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει. Το καθεστώς, επανειλημμένως στο παρελθόν, έχει χτυπήσει, με εξαιρετικά σκληρό τρόπο, οποιεσδήποτε διαδηλώσεις γίνονταν εναντίον του με εκατοντάδες νεκρούς, είναι άγνωστος ο αριθμός τους. Ακόμη και στην περίοδο του κορονοϊού, όπου φαίνεται ότι το Ιράν χτυπήθηκε εξαιρετικά άγρια, εν έχουμε στοιχεία, ξέρουμε όμως ότι υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι πέθαιναν στη μέση του δρόμου, τα νοσοκομεία είχαν γεμίσει.

Ακόμη και τότε το καθεστώς, όποιον τολμούσε να θέσει αυτά τα ερωτήματα τον ποδοπατούσε κατά κυριολεξία. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι τι ακριβώς γίνεται μέσα στην κοινωνία. Η εκτίμηση που υπάρχει από τους Ιρανούς αντικαθεστωτικούς είναι ότι η νεολαία είναι αντίθετη σε αυτά τα πράγματα. Αλλά επαναλαμβάνω, την απόφαση δεν την παίρνει η νεολαία που δεν είναι οργανωμένη, την παίρνει το Ανώτατο Συμβούλιο, το οποίο είναι μάλλον υπερσυντηρητικό.