Η Ελλάδα βρίσκεται στην 28η θέση της λίστας των πλουσιότερων 44 κρατών της Ευρώπης σύμφωνα με τη νέα κατάταξη του Visual Capitalist. Η χώρα μας βρίσκεται λίγο πιο πάνω από την Ουγγαρία και την Πολωνία.

Παράλληλα, στη 19η θέση της λίστας των πλουσιότερων 44 κρατών της Ευρώπης βρίσκεται η Κύπρος. Συγκεκριμένα, η Κύπρος, με κατά κεφαλήν ΑΕΠ $37.150 βρίσκεται πιο πάνω από την Ισπανία και τη Σλοβενία, οι οποίες έχουν $34.050 και $34.030 αντίστοιχα.

Οι συγκρίσεις των χωρών βασίζονται στα στοιχεία από το Visual Capitalist (παγκόσμιος διαδικτυακός οργανισμός, που ασχολείται με γραφικά σε θέματα όπως οι αγορές, η τεχνολογία, η ενέργεια και η παγκόσμια οικονομία), το οποίο συνέθεσε γραφήματα που αναδεικνύουν τα εκάστοτε επίπεδα ΑΕΠ των ευρωπαϊκών χωρών, σε αμερικανικά δολάρια. Τα δεδομένα για αυτή την απεικόνιση και το άρθρο προέρχονται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (μέσω του εργαλείου DataMapper), τα οποία επικαιροποιήθηκαν τον Απρίλιο του 2024.

Αν διαιρέσουμε το ΑΕΠ με τον συνολικό πληθυσμό μιας χώρας, βρίσκουμε το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (GDP per capita), που είναι ο μέσος όρος (θεωρητικού) εισοδήματος.

Προφανώς, το ΑΕΠ κατά κεφαλήν δεν απεικονίζει αντικειμενικά την κατανομή του πλούτου. Μπορεί αυτοί που βρίσκονται στο πλουσιότερο 10% του πληθυσμού να καρπώνονται το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος, ανεξαρτήτως της ένδειξης για το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Ωστόσο, η σύγκριση των χωρών με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ παραμένει μια από τις δοκιμασμένες και διαδομένες μεθόδους.

Τα πλουσιότερα και φτωχότερα κράτη

Σύμφωνα με τα στοιχεία, το Λουξεμβούργο, η Ιρλανδία και η Ελβετία προηγούνται στη λίστα με τα πλουσιότερα κράτη της Ευρώπης με βάση το κεφαλήν ΑΕΠ, με πάνω από 100.000 δολάρια.

Τρεις σκανδιναβικές χώρες (Νορβηγία, Ισλανδία, Δανία) τοποθετούνται επίσης ψηλά, μεταξύ $70.000-90.000, κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Άλλες σκανδιναβικές χώρες, η Σουηδία και η Φινλανδία, κατατάσσονται λίγο πιο κάτω από τις 10 πρώτες θέσεις, έχοντας κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεταξύ $55.000-60.000.

Οι μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης, σε απόλυτες τιμές, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία, κατατάσσονται πιο κοντά στη μέση των κορυφαίων 20 κρατών, με κατά κεφαλήν ΑΕΠ περίπου 50.000 δολάρια.

Στο τέλος της κλίμακας, η Ανατολική Ευρώπη στο σύνολό της τείνει να έχει πολύ χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Σε αυτόν τον όμιλο βρίσκεται η Ουκρανία, στην τελευταία θέση, στα 5.660 δολάρια.

Από τον πίνακα που παραθέτει το ΔΝΤ φαίνεται ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών είναι σημαντικά μικρότερο από αυτό των ΗΠΑ, με την Ελλάδα να έχει το χαμηλότερο επίπεδο μεταξύ των αναπτυγμένων οικονομιών της Ευρώπης.

Αναλυτικά στοιχεία

– Σύμφωνα με τη λίστα κατάταξης των κρατών, στην πρώτη δεκάδα των χωρών με υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι: Λουξεμβούργο $131.380, Ιρλανδία $106.060, Ελβετία $105.670, Νορβηγία $94.660, Ισλανδία $84.590, Δανία $68.900, Ολλανδία $63.750, Σαν Μαρίνο $ 59.410, Αυστρία $59.230, Σουηδία $58.530.

 – Στη δεύτερη δεκάδα βρίσκονται: Βέλγιο $55.540, Φινλανδία $55.130, Γερμανία $54.290, Ηνωμένο Βασίλειο $51.070, Γαλλία $47.360, Ανδόρα $44.900, Μάλτα $41.740, Ιταλία $39.580, Κύπρος $37.150 και Ισπανία $34.050.

 – Στην τρίτη δεκάδα με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ βρίσκονται: Σλοβενία $34.030, Εσθονία $31.850, Τσεχία $29.800, Πορτογαλία $28.970, Λιθουανία $28.410, Σλοβακία $25.930, Λετονία $24.190, Ελλάδα $23.970, Ουγγαρία $23.320, Πολωνία $23.010.

 – Στην τέταρτη ομάδα με βάση το κεφαλήν ΑΕΠ βρίσκονται: Κροατία $22.970, Ρουμανία $19.530, Βουλγαρία $16.940, Ρωσία $14.390, Τουρκία $12.760, Μαυροβούνιο $12.650, Σερβία $12.380, Αλβανία $8.920, Βοσνία – Ερζεγοβίνη $8.420, Βόρεια Μακεδονία $7.690, Λευκορωσία $7.560, Μολδαβία $7.490, Κοσσυφοπέδιο $6.390, Ουκρανία  $5.660.

Αύξηση της παραγωγικότητας

Στο πλαίσιο μίας σταδιακής ενισχυόμενης ιδιωτικής ζήτησης, ο διαρκής αποπληθωρισμός θα απαιτήσει την ανάκαμψη της παραγωγικότητας της εργασίας και τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων να επανέλθουν στα προ κρίσης επίπεδα, αναφέρει η έκθεση του ΔΝΤ. Για τις αναπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες, οι κίνδυνοι στην ομαλή προσγείωσή τους είναι ισορροπημένοι, σύμφωνα με το Ταμείο, ενώ για πολλές οικονομίες της κεντρικής, ανατολικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης οι κίνδυνοι είναι μονοδιάστατοι, εν μέσω υψηλών αυξήσεων μισθών, πιο επίμονου δομικού πληθωρισμού και διαρκώς υψηλών πληθωριστικών προσδοκιών.

Η επίτευξη της ομαλής προσγείωσης δεν είναι το μόνο που προέχει. Τα επίπεδα κατά κεφαλήν εισοδήματος της Ευρώπης είναι αρκετά πίσω από τα παγκόσμια υψηλά επίπεδα και το κενό αυτό δεν αναμένεται να κλείσει στον χρονικό ορίζοντα των προβλέψεων του, αναφέρει το ΔΝΤ.

Η αύξηση της παραγωγικότητας έχει επιβραδυνθεί και η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί μεγάλο βαρίδι. Ο γεωοικονομικός κατακερματισμός ρίχνει τη σκιά του στα παλιά μοντέλα ανάπτυξης σε όλη την Ευρώπη.

Ταυτόχρονα, οι αυξανόμενες μακροπρόθεσμα πιέσεις στις δαπάνες, λόγω της γήρανσης των πληθυσμών, των φιλόδοξων σχεδίων για την κλιματική αλλαγή και των αυξημένων αμυντικών δαπανών, απαιτούν διαρθρωτικές δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις και εντείνουν τον επείγοντα χαρακτήρα της βιώσιμης αύξησης της ανάπτυξης. «Η επίτευξη των στόχων αυτών δεν θα είναι εύκολη», σημειώνει η έκθεση, «ωστόσο, η Ευρώπη έχει δείξει ότι μπορεί να ξεπερνά ακόμη και τα πιο δύσκολα εμπόδια όταν δρα ενωμένη και αποφασιστικά».

Μια πιο προσεκτική ματιά στην Ουκρανία

Για μια ευρύτερη σύγκριση, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ουκρανίας είναι παρόμοιο με εκείνο του Ιράν ($5.310), του Ελ Σαλβαδόρ ($5.540) και της Γουατεμάλα ($5.680), αναφέρει το άρθρο.

Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ, η οικονομία της Ουκρανίας ιστορικά υπολείπεται των προσδοκιών. Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, η οικονομία συρρικνώθηκε για πέντε συνεχόμενα έτη. Η μετάβασή της σε μια δυτική χώρα, με ελεύθερη οικονομική δομή, επισκιάστηκε από την εκτεταμένη διαφθορά, την περιορισμένη φορολογική βάση και τις ελάχιστες πηγές εσόδων.

Από πολιτική άποψη, η μετατροπή της από αυταρχικό καθεστώς σε αστική δημοκρατία αποδείχθηκε δύσκολη, ιδίως όσον αφορά την οικοδόμηση θεσμών. Πολιτικά, η μετατροπή του κράτους, αναφέρεται στην έκθεση, από αυταρχικό καθεστώς σε αστική δημοκρατία έχει αποδειχθεί δύσκολη, ειδικά όταν πρόκειται για τη δημιουργία θεσμών. Τέλος, μετά τη ρωσική εισβολή στη χώρα το 2022, το ΑΕΠ της Ουκρανίας συρρικνώθηκε κατά 30% σε ένα μόνο έτος -η μεγαλύτερη απώλεια από την ανεξαρτησία. Η μεγάλης κλίμακας μετανάστευση -που φτάνει τα έξι εκατομμύρια πρόσφυγες- παίζει επίσης ρόλο.