Ο σχεδιασμός του Ασφαλιστικού, όπως αυτός ολοκληρώθηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου, οδηγεί σταθερά σε μείωση των συντάξεων και, εν τέλει, στον περιορισμό της κρατικής συμμετοχής στη συνταξιοδοτική δαπάνη στο 5,5% του ΑΕΠ.

Δηλαδή, σε σημερινούς όρους, περίπου σε δύο δεκαετίες το κράτος θα δίνει το χρόνο περί τα 12 δις ευρώ υπέρ e-EFKA, από περισσότερα από 18 δις σήμερα.

Αυτός είναι ο Λογαριασμός του (νέου) Ασφαλιστικού.

Αλλά οι χαμηλές συντάξεις δημιουργούν άλλες παρενεργείας.

α/Τον συνδυασμό συνταξιοδότησης και παράλληλης απασχόλησης, κάτι που πιέζει οικονομικά τον ΕΦΚΑ,

β/διατηρεί υψηλά (διψήφιο ποσοστό) την ανεργία και

γ/εκτρέπει την οικογενειακή και κοινωνική ζωή των ασφαλισμένων, αλλά και το ίδιο το ρόλο του Ασφαλιστικού Συστήματος αναφορικά με την κάλυψη των «απομάχων» κατά την «τρίτη ηλικία».

Ωστόσο, ακόμα και αυτή η δραματική μείωση των συντάξεων (σ.σ. κυρίως υποχώρηση του εισοδήματος των συνταξιούχων -ποσοστό αναπλήρωσης- κάτω του 50% εν σχέσει με το εισόδημα της ενεργούς περιόδου-εργασίας), υπονομεύεται από το Δημογραφικό και τις ευκαιριακές και κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας.

1.Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, σε συντριπτικό ποσοστό που ξεπερνά το 90%, ασφαλίζονται (ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης) στην κατώτατη ασφαλιστική κλάση και θα λάβουν, εν τέλει, σύνταξη μικρότερη από 850 ευρώ μετά από 40 χρόνια ασφάλισης.

2.Οι νέοι που μπαίνουν στην αγορά εργασίας αμείβονται με περίπου 3.500 ευρώ το χρόνο καθαρά όπως δείχνουν τα στοιχεία από το νέο Κεφαλαιοποιητικό Επικουρικό (ΤΕΚΑ) για τη διετία 2022-23. (Βλέπε ΕΔΩ)

3.Το Δημογραφικό στερεί εργατικά χέρια, αλλά και νέους καταναλωτές (πέραν της εθνικής σημασίας για τον Ελληνισμό).

4.Το brain drain συνεχίζει να στερεί εξειδικευμένο προσωπικό υψηλών δυνατοτήτων από την ελληνική οικονομία.

Ωστόσο, υπάρχουν τρία ακόμη (πρόσκαιρα;) στοιχεία που υπονομεύουν την οικονομική «υγεία» του Ασφαλιστικού:

-Η κυβέρνηση πιεζόμενη από τις επιχειρήσεις και με το πρόσχημα της έλλειψης εργατικών χεριών (σ.σ. στόχος τους είναι να μην αυξηθούν οι εργατικές αμοιβές, το σταθερό –για τις τεχνολογικά και παραγωγικά υστερούσες ελληνικές επιχειρήσεις- ανταγωνιστικό «πλεονέκτημα» της χώρας μας), τελικά κατέστησε λιγότερο τιμωρητική την απασχόληση των συνταξιούχων.

-Κατ αυτόν τον τρόπο, τόσο το 2023 όσο και φέτος αναμένεται κορύφωση των αιτήσεων συνταξιοδότησης. Υπολογίζεται ότι καθένα από τα δύο έτη θα κατατεθούν πάνω από 200.000 αιτήματα, σχεδόν τριπλάσιος αριθμός από τους αποφοίτους των Λυκείων ή των Πανεπιστημίων κατ έτος (σ.σ. εκ των οποίων πολλοί μεταναστεύουν στην αλλοδαπή).

Η έκρηξη στον αριθμό συνταξιοδοτήσεων ερμηνεύεται, σε μεγάλο βαθμό, από την ευχέρεια συνεχίσεις της απασχόλησης (με πέναλτι 10% επί του μισθού).

-Πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες στην ηλικία των 62 ετών συνταξιοδοτούνται, αλλά συνεχίζουν να ακούν επαγγελματική δραστηριότητα με ένα μικρό πέναλτι (συν 75 ευρώ το μήνα υπέρ ΕΦΚΑ). Εξάλλου, δεν ζεις αξιοπρεπώς με 850 ευρώ το μήνα με βάση τις εισφορές που επιλέγουν να πληρώσουν (248 ευρώ το μήνα φέτος, μαζί με ασφάλιση Υγείας και κατά της ανεργίας).

Ουσιαστικά η κυβέρνηση λαϊκίζει με τους ελεύθερους επαγγελματίες, επιτρέποντας πολύ χαμηλές εισφορές, ασύνδετες με τα κέρδη ή τα έτη δραστηριοποίησης και, από την άλλη, σε αντιστάθμισα της χαμηλής σύνταξης τους επιτρέπεται η συνέχιση της απασχόλησης μέχρι βαθέως γήρατος…

Κατ αυτόν τον τρόπο ο ΕΦΚΑ καταβάλει, σε πολλές περιπτώσεις, νωρίτερα του αναμενομένου τις συντάξεις και από την άλλη η ανεργία δεν υποχώρησε σε μονοψήφιο ποσοστό όπως αναμενόταν με βάση τους οικονομικούς δείκτες (αύξηση ΑΕΠ, οικοδομική δραστηριότητα, τουρισμός κ.α.), λόγω της διπλής ιδιότητας πολλών «ηλικιωμένων»: ως συνταξιούχων και σαν απασχολουμένων…

Σε συνδυασμό πάντα με το υψηλό κόστος κατοικίας (ενοίκιο) και τα μεταφορικά που δεν συμβάλλουν στην γεωγραφική κινητικότητα των νέων.