Έρευνα Αυστραλών επιστημόνων δείχνει ότι οι «μονόκεροι», εντός και εκτός εισαγωγικών, ήταν ζώα που ζούσαν ταυτόχρονα με τους ανθρώπους και εξαφανίστηκαν λόγω της κλιματικής αλλαγής. Ο γιγάντιος, δασύτριχος ρινόκερος της Εποχής των Παγετώνων (Elasmotherium sibiricum), γνωστός ως Σιβηριανός μονόκερος λόγω του εξαιρετικά μεγάλου και μοναδικού κέρατού του, θεωρούνταν ότι είχε εξαφανιστεί πριν από περίπου 200.000 χρόνια.

Η θεωρία αυτή καταρρίφθηκε από μια διεθνή ομάδα ερευνητών από την Αδελαΐδα και το Σίδνεϊ, καθώς και από το Λονδίνο, τις Κάτω Χώρες και τη Ρωσία. Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Ecology and Evolution, οι ερευνητές αναφέρουν ότι ο μονόκερος της Σιβηρίας εξαφανίστηκε μόλις πριν από 36.000 χρόνια. Η μελέτη διαπίστωσε ότι η πιο πιθανή αιτία της εξαφάνισης του είδους ήταν η μείωση των βοσκοτόπων λόγω της κλιματικής αλλαγής και όχι η επίδραση του ανθρώπου.

Οι τελευταίες ημέρες του μονόκερου της Σιβηρίας μοιράστηκαν με τους πρώτους σύγχρονους ανθρώπους και τους Νεάντερταλ

Με βάρος έως και 3,5 τόνους και ένα μόνο τεράστιο κέρατο, ο Σιβηριανός μονόκερος περιπλανιόταν στις στέπες της Ρωσίας, του Καζακστάν, της Μογγολίας και της Βόρειας Κίνας. Το Αυστραλιανό Κέντρο Αρχαίου DNA (ACAD) του Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας, ανέλυσε για πρώτη φορά το DNA του σιβηρικού μονόκερου και διαπίστωσε ότι το γιγάντιο ζώο ήταν το τελευταίο επιζών μέλος μιας μοναδικής οικογένειας ρινόκερων.

Σε παράλληλη εξέλιξη με τον γνωστό μας ρινόκερο

«Οι πρόγονοι του σιβηρικού μονόκερου χωρίστηκαν από τους προγόνους όλων των ζωντανών ρινόκερων πριν από 40 εκατομμύρια χρόνια», δήλωσε ο συν-συγγραφέας και ερευνητής του ACAD δρ Kieren Mitchell. Αυτό καθιστά τον μονόκερο της Σιβηρίας και τον αφρικανικό λευκό ρινόκερο πιο μακρινά ξαδέρφια απ’ ό,τι είναι οι άνθρωποι με τους πιθήκους».

Τα πιο πρόσφατα γενετικά στοιχεία ανατρέπουν προηγούμενες μελέτες που έδειχναν ότι ο μονόκερος της Σιβηρίας ήταν πολύ στενός συγγενής του εξαφανισμένου μαλλιαρού ρινόκερου και του ζωντανού ρινόκερου της Σουμάτρας. Οι ερευνητές χρονολόγησαν επίσης 23 δείγματα οστών μονόκερου της Σιβηρίας, επιβεβαιώνοντας ότι το είδος επιβίωνε τουλάχιστον μέχρι πριν από 39.000 χρόνια και πιθανώς μέχρι πριν από 35.000 χρόνια.

Οι τελευταίες ημέρες του μονόκερου της Σιβηρίας μοιράστηκαν με τους πρώτους σύγχρονους ανθρώπους και τους Νεάντερταλ. «Είναι απίθανο η παρουσία των ανθρώπων να ήταν η αιτία της εξαφάνισης», δήλωσε ο καθηγητής Chris Turney, κλιματολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας. «Ο μονόκερος της Σιβηρίας φαίνεται ότι επλήγη σοβαρά από την έναρξη της εποχής των παγετώνων στην Ευρασία, όταν η κατακόρυφη πτώση της θερμοκρασίας οδήγησε σε αύξηση της ποσότητας του παγωμένου εδάφους, μειώνοντας τα σκληρά, ξηρά χόρτα με τα οποία ζούσε και επηρεάζοντας τους πληθυσμούς σε μια τεράστια περιοχή».

The Siberian unicorn, scientifically known as Elasmotherium sibiricum, was a giant rhino that inhabited the Eurasia region in the Late Pliocene and through the Pleistocene. The most recent fossil of this creature is estimated to have come from 29,000 years ago. This species was… pic.twitter.com/fCXZg87dMe

— VisionaryVoid (@VisionaryVoid) December 21, 2023

Έζησαν ταυτόχρονα, αλλά ο Μονόκερος της Σιβηρίας τους «αποχαιρέτισε» πρώτος

Άλλα είδη που μοιράζονταν το περιβάλλον του μονόκερου της Σιβηρίας ήταν είτε λιγότερο εξαρτημένα από το γρασίδι, όπως ο μαλλιαρός ρινόκερος, είτε πιο ευέλικτα στη διατροφή τους, όπως η αντιλόπη saiga  και γλίτωσαν από τη μοίρα του μονόκερου της Σιβηρίας, αν και ο μαλλιαρός ρινόκερος τελικά εξαφανίστηκε 20.000 χρόνια αργότερα.

Οι Rhinocerotinae και το Elasmotherium πιθανότατα διαχωρίστηκαν σε ξεχωριστές ομάδες πριν από περίπου 35 εκατομμύρια χρόνια. Τα αποκαλυπτικά στοιχεία δείχνουν ότι όπως οι ρινόκεροι, το E. sibiricum είχε κερατινοειδές κέρας – και ήταν περιμετρικό. Το πρόβλημα με την κερατίνη είναι ότι δεν διατηρείται καλά και αποσυντίθεται μαζί με το ζώο όταν αυτό πεθαίνει.

Ωστόσο, όταν οι επιστήμονες ανέλυσαν τα σκελετικά υπολείμματα του E. sibiricum, παρατήρησαν ογκώδεις θόλους μετώπου και ισχυρές δομές της σπονδυλικής στήλης. Ενώ η διάμετρος του θόλου καταδείκνυε μια ευρεία βάση για ένα κέρας, η δομή της σπονδυλικής στήλης του πλάσματος το εξόπλιζε για τη μεταφορά μεγάλου βάρους. Λαμβάνοντας υπόψη και τα δύο χαρακτηριστικά, το κέρατο του E. sibiricum εκτιμήθηκε ότι είχε μήκος περίπου 10 πόδια – περίπου 2 φορές μεγαλύτερο από το μακρύτερο καταγεγραμμένο κέρατο ρινόκερου!