Σημαντικούς περιορισμούς στη δόμηση για κατοικία και τουριστικά καταλύματα θέτει το επικρατέστερο σενάριο της μελέτης για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) στη Σαντορίνη που παρουσιάστηκε χθες από τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) κ. Ευθύμιο Μπακογιάννη, στο Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο της Σαντορίνης, παρουσία τοπικών παραγόντων και κατοίκων.

Ειδικότερα, για δόμηση κατοικίας οι μελετητές προτείνουν αύξηση της αρτιότητας σε εκτός σχεδίου οικόπεδα στα οκτώ στρέμματα, από τέσσερα που ισχύει σήμερα. Όσο για τις τουριστικές υποδομές, η αρτιότητα εκτοξεύεται οριζοντίως στα 40 στρέμματα, με συντελεστή δόμησης 0,15. Σήμερα, δικαίωμα δόμησης τουριστικών εγκαταστάσεων δίνουν τα 8 στρέμματα (και κατά παρέκκλιση τα 4 στρέμματα) στις ζώνες πλάτους 200 μέτρων που περιβάλλουν τους οικισμούς και τα 15 στρέμματα στις υπόλοιπες εκτός σχεδίου περιοχές.

Επίσης, είναι αξιοσημείωτο ότι στην Καλντέρα τόσο της Θήρας όσο και της Θηρασιάς, για λόγους ασφάλειας από κατολισθητικά φαινόμενα και προστασίας του τοπίου, προτείνεται απαγόρευση της δόμησης. Θα επιτρέπονται, για λόγους προστασίας, έργα αντιστήριξης των πρανών της Καλντέρας αλλά μόνο στα σημεία στα οποία υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης, λιμενικές εγκαταστάσεις, οδικές παρεμβάσεις κ.λπ.

Βασικός στόχος του ΕΠΣ Θήρας είναι ο δραστικός περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης, που συνδέεται άμεσα με την προστασία των σημαντικών αναπτυξιακών πόρων του Δήμου

Σχετικά με τις αρτιότητες που απαιτούνται για διάφορες υποδομές (αθλητικές εγκαταστάσεις, αναψυκτήρια, χώροι στάθμευσης, ιππικά κέντρα, έργα ΑΠΕ, γεωργικές αποθήκες, βιομηχανικές εγκαταστάσεις κ.α) καθορίζονται στα 10 στρέμματα. Για βασικές χρήσεις σε περιοχή καλλιεργειών (θρησκευτικοί χώροι, πρατήρια καυσίμων, εγγειοβελτιωτικά, βιολογικοί καθαρισμοί) ορίζονται τα 6 στρέμματα με εξαίρεση τις εγκαταστάσεις μεταποίησης τοπικών προϊόντων που παραμένει στα 10 στρέμματα. Στην περιοχή κεντρικών λειτουργιών που χωροθετείται κεντρικά, μεταξύ Μεσαριάς και Μονόλιθου, η αρτιότητα για χρήσεις περίθαλψης, πολυκαταστήματα, εμπορικά κέντρα, γραφεία περιορίζεται στα 4 στρέμματα ενώ για την ανάπτυξη κοινωνικής κατοικίας για τη διαμονή κυρίως εργαζομένων στο νησί πέφτει στα 2 στρέμματα.

Ζώνες υποδοχής δραστηριοτήτων στη Σαντορίνη

Βασικός στόχος του ΕΠΣ Θήρας είναι ο δραστικός περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης στη Σαντορίνη, που συνδέεται άμεσα με την προστασία των σημαντικών αναπτυξιακών πόρων του Δήμου, όπως η γεωργική γη, το φυσικό περιβάλλον, οι αρχαιολογικοί χώροι και οι παραδοσιακοί οικισμοί. Παράλληλα, επιδιώκεται η δημιουργία ευνοϊκών προϋποθέσεων ανάπτυξης του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα -όπου σήμερα το νησί υστερεί- και η διαφοροποίηση του ανεπτυγμένου τουριστικού τομέα με την ενίσχυση εναλλακτικών μορφών τουρισμού και την ομαλότερη κατανομή των τουριστικών ροών στο χώρο και στο χρόνο. Για να ικανοποιηθεί ο διπλός στόχος προστασίας και ανάπτυξης με όρους βιωσιμότητας, προτείνονται συγκεκριμένες ζώνες υποδοχής δραστηριοτήτων, με κατάλληλους πολεοδομικούς όρους και περιορισμούς, ώστε να μπορεί να υλοποιηθεί μια πολιτική μείωσης ή απαγόρευσης νέων δραστηριοτήτων εκτός των συγκεκριμένων περιοχών.

Για την ανάδειξη και προστασία των οικισμών προτείνεται η οριοθέτηση των παραδοσιακών οικισμών προ του ’23 Θόλος, Φοινικιά και Ημεροβίγλι

Έτσι, καθορίζονται τρεις επιμέρους περιοχές τοπίου καλλιέργειας αμπελιών στη Σαντορίνη και συμπληρώνονται με μια επιπλέον ζώνη γεωργικής δραστηριότητας και συμβατών χρήσεων στην ανατολική ακτή της Θήρας. Επίσης, προσδιορίζονται ζώνες δραστηριοτήτων τουρισμού-αναψυχής σε συγκεκριμένες παραθαλάσσιες περιοχές που ήδη λειτουργούν ως τουριστικές (Περίσσα, Μονόλιθος) ή προσφέρονται για μια πιο μακροπρόθεσμη ανάπτυξη (βόρεια της Οίας). Το Αεροδρόμιο ως πύλη εισόδου, συμπληρώνει ο προγραμματιζόμενος Νέος Επιβατικός / Εμπορικός Λιμένας στον γειτονικό Μονόλιθο. Δημιουργούνται έτσι οι προϋποθέσεις για την βιώσιμη ανάπτυξη μιας ζώνης παραγωγικών δραστηριοτήτων, logistics και εμπορικών λειτουργιών σε άμεση εξυπηρέτηση από τις μείζονες αυτές συγκοινωνιακές υποδομές του νησιού.

Μικρές επεκτάσεις οικισμών

Για την ανάδειξη και προστασία των οικισμών προτείνεται η οριοθέτηση των παραδοσιακών οικισμών προ του ’23 Θόλος, Φοινικιά και Ημεροβίγλι, που δεν έχουν έως σήμερα οριοθετηθεί και η επανέγκριση του ορίου των 18 οριοθετημένων οικισμών. Για το σύνολο των παραπάνω οικισμών (με εξαίρεση τον οριοθετημένο οικισμό της Περίσσας) προτείνεται ζωνοποίηση σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχεδίου ΠΔ το οποίο το ΥΠΕΝ έθεσε υπόψη των μελετητών. Επιπλέον, για τους οικισμούς που διαθέτουν Πολεοδομική Μελέτη, Θήρα (ΦΕΚ 852/Δ/1991) και Περίσσα (ΦΕΚ 428/Δ/1993) οι χρήσεις γης επικαιροποιούνται σύμφωνα με το ΠΔ 59/2018.
Τέλος, με βάση τις ανάγκες που έχουν προκύψει από την εκτίμηση της χωρητικότητας για το έτος 2040, προτάθηκαν επεκτάσεις στους οικισμούς Οία, Φηρά και στους νέους οριοθετημένους οικισμούς Θόλο και Ημεροβίγλι. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης ο προτεινόμενος σχεδιασμός απέφυγε μεγαλύτερες επεκτάσεις διότι σε διαφορετική περίπτωση θα κινδύνευε να θεωρηθεί από το ΣτΕ «ξεχείλωμα» οικισμών.

Σε επίπεδο στατιστικών, βάσει της ισχύουσας Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) του νησιού οι ζώνες προστασίας καταλαμβάνουν το 28,2% του νησιού και οι αναπτυξιακές ζώνες το 71,8% ενώ με το προτεινόμενο ειδικό πολεοδομικό σχέδιο οι ζώνες προστασίας θα φτάσουν στο 66,7% και οι αντίστοιχες αναπτυξιακές θα συρρικνωθούν στο 33,3% του νησιού.

Από σήμερα Παρασκευή και για 5 ημέρες οι ενδιαφερόμενοι (πολίτες / φορείς), θα μπορούν να παραθέτουν σχόλια και προτάσεις για το ΕΠΣ της Θήρας στην Πλατφόρμα Συμμετοχής που έχει δημιουργήσει η Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ ( https://polsxedia.ypen.gov.gr). Η διαδικασία της διαβούλευσης θα πραγματοποιηθεί αργότερα, επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του ΕΠΣ.

Πηγή: OT